(صدقے جاواں،واری جاواں(شالا خیر

جان کاشمیری ہوراں دی ’’ پنجابی دی پہلی یعنی پلیٹھی والی کتاب شالا خیر دی تقریب رونمائی

لكهت:عتیق انور راجہ

نال خوشی جشن مناواں صدقے جاواں،واری جاواں
چم چم رکھاں تیرا ناواں صدقے جاواں ،واری جاواں
نکے تے بوہت پیارے ویر رضوان اصغر بٹ دا پیغام ملیا راجہ صاحب جان کاشمیری صاحب دی ’’ پنجابی دی پہلی یعنی پلیٹھی والی کتاب شالا خیر دی تقریب رونمائی لہور پنجاب ہاوس وچ منعقد کروائی جا رہی اے۔ تسیں ایس تقریب وچ اپنے دوستاں دے نال ضرور شرکت کرنی اے تے ایس تقریب وچ جان کاشمیری صاحب دی کتاب اُتے گل وی کرنی اے۔ میں کہیا بھائی کتاب پڑھے بغیر کتاب اُتے گل بات کنج ہو سکدی اے تے مینوں تے جان صاحب نے شرکت دی دعوت وی نہیں دتی۔

نہیں جناب اسیں آ پ مہماناں نوں مدعو کر رہے آں۔ کتاب وی اسیں ای تہانوں گھل رہے آں۔ چلو فیر ٹھیک ہو گیا۔ حاضر ہو جاواں گے۔ دو چار دناں دے بعد ای ڈاکیا جان صاحب دی کتاب ’’شالا خیر‘‘ دے گیا تے اسیں ایسے ویلے ایہنوں پڑھنا شروع کر دتا۔‘‘
اکھاں دے وچ گزری شب دے خواب سجا کے تڑکے تڑکے
رمکے رمکے ٹُریا جاوے عاشقاں والی سڑکے سڑکے
حد خوشی دی، قد خوشی دا کسراں ناپاں سمجھ نہ آوے
ویکھ کے تینوں پورا جُسّہ دل دے وانگوں دھڑکے دھڑکے
جان کاشمیری صاحب نال اک مدت توں تعلق اے۔

ساڈی سائناب دے شروع دے دناں وچ جان صاحب دی مشاورت شامل رہی تے جان صاحب دی کہی گلاں کئی وار سچ ثابت ہوندیاں رہیاں۔ ماں بولی نال محبت تے گھڑتی نال شامل سی پر سچی گل اے کہ مدثر اقبال بٹ ہوراں نے ایس محبت نوں عشق دے روپ وچ ڈھالن دا کم کیتا ۔

ماں بولی دا علم اُچا کیتا تے کجھ ورھیاں وچ انج دی محبت تے عزت ملی جیہڑی گمان وچ وی نہیں سی۔ پچھلے کئی ورھیاں توں لوک پنجابی زبان تے ادب ول بڑی تیزی نال متوجہ ہو رہے نیں بلکہ بڑے لوک اپنی نجی محفلاں وچ پنجابی زبان وچ ای گل کردے نیں کیوں جے اپنی زبان بولدے ہوئے ایہناں دی دلاں توں گھٹن نکل جاندی اے تے زندگی دے سارے رشتے یاد آن لگدے نیں ۔ جان کاشمیری صاحب نے اردو دی بوہت ساری کتاباں لکھ رکھیاں نیں۔ ایہناں دی 10 کتاباں دی تقریب پذیرائی دا شرف ساڈی سائبان دے حصے وچ آیا سی۔

تقریب کیہ سی اک میلہ جہیا لگ گیا سی۔ جس وچ گل بات سی، ساز سی اواز سی، کھانے سن، الہڑ مٹیاراں سن تے موسم بہار دا سی۔ قریب 10 گھنٹے بعد جدوں تقریب ختم کرن دا اعلان ہویا اودوں وی حال ادھے توں زیادہ بھریا ہویا سی یعنی لوکاں دیاں محبتاں سن کہ اوہ بیٹھے ہوئے سن۔ ہن جدوں ایہہ سنیا کہ ’’بڈھی عمرے‘‘ جان صاحب نے پنجابی کتاب لکھ دتی تے اسیں ایہو کہنے آں کہ جان صاحب’’ماں بولی ‘‘ دی سیوک بن کے امر ہو گئے نیں۔ آپ فرماندے نیں کہ:
عاشق ہوندے جھل وللّے جگ لئی رو رو کرن دعا
باقی لوکی کرن سبیلاں دشمن نوں مروان دیاں
کِسے کِسے دے سر تے بیٹھے وقت دا پنچھی بن کے ہما
کِسے کِسے نوں ہون عطاواں لان دیاں مٹکان دیاں
توبہ توبہ شہراں دے وچ اپنا کسے نوں ہوش نئیں
کِتھوں لبھیے شوخ اداوں بنّے بنّے جان دیاں
دل دی تختی پوچن پاروں وچ خون دے ڈوبی گاچی
دل دی تختی بن گئی تختہ پہ گئیاں دُھماں جان دیاں
کدی کدی تے موقع مل دا رک کے خدمت کرنے دا
شکر کرو جی آئیاں گھڑیاں صدقے واری جان دیاں
بُڈھے ویلے ماں بولی دی سیوا کرنا سوچ ذرا
کم سی ڈاڈا اوکھا ہمتاں نیں پر جان ؔ دیاں
میں سمجھنا واں جان صاحب دی پنجابی دی پہلی کتاب پنجابی ادب لئی نوید بہار اے۔ جان صاحب ویلے دے وڈے شاعر نیں۔ ایہناں نوں لمبی تے مختصر تر غزلاں لکھن دا اعزاز حاصل اے۔ مدثر اقبال بٹ ہوری اک ہستی نیں جنہاں دے نال بیٹھن اٹھن والا ماں بولی بولن لگدا اے ماں بولی اُتے فخر کردا اے بلکہ ماں بولی دی سیوا کرن وچ اپنا حصہ پان دی وی پوری پوری کوشش کردا اے ۔ اردو شاعری دے بارے کہیا جاندا اے کہ ایہہ مغل دربار نال وابستہ سی تے خواص ای ایس توں لطف لیا کردے سن۔ پر پنجابی زبان وچ لکھن والیاں نے عوام لوکاں دے بارے لکھیا، عام لوکاں دی خوشیاں، غماں جین مرن تے رسم و رواج نوں قلم نال سینچیا تے ایہناں دا ایہہ کم ایہناں نوں ہمیشہ لئی امر کر گیا۔ اج کئی صدیاں لنگھن دے بعد بابا بھلے شاہ، وارث شاہ ، بابا فرید، میاں محمد بخشؒ دا کلام گھر دی رسوائی توں لے کے گڈی، بازار، ممبر، سکول، کالج ، مدرسے تے پارلیمنٹ تیکر پڑھایا جا رہیا اے پر اردو وچ لکھن والیاں نوں اج وی اک مخصوص طبقہ ای پڑھدا اے۔ شالا خیر دے بارے تے جان صاحب دے بارے بوہت کجھ لکھیا جا سکدا اے پر میں جان صاحب دے کجھ ہور شعر لکھ کے ایس امید دے نال اجازت چاہواں گا کہ بوہت جلدی جان صاحب دی کوئی ہور پنجابی تصنیف ساڈے ہتھ ہوئے گی۔
میتھوں سبق بھل نئیں ہوندا
شوق دا کوئی مُل نئیں ہوندا
پُھل ہندے نیں کنڈیاں دے وچ
کنڈیاں دے وچ پُھل نئیں ہوندا
پہلا ورقا مرشد والا
پہلا ورقا تھل نئیں ہوندا