پہلے ”چلڈرن لٹریری ایوارڈ”سال2020دی تقریب
پروگرام دا پربند ـ’’ بچوں کا کتاب گھر‘‘ تے ’’چلڈرن لٹریری سوسائٹی‘‘ ولوں کیتا گیا
اختر سردار چودھری
لہور دے اک بہترین ہوٹل ایمبیسڈر وچ منعقد ہون والی ایس پروقار تقریب وچ اک خاص گل ایہہ سی کہ سارے شرکاء دے چہریاں اُتے مسکان رقص کردی نظر آ رہی سی۔ سب دیاں اکھاں وچ عزم سی تے ایس منزل نوں پا لین دی خوشی دا تبسم جیہڑا ایہناں دی خود اعتمادی نوں ظاہر کر رہیا سی۔ جی ہاں کجھ ادب دے عاشقاں نے اوہ کارنامہ سرانجام دتا اے جس اُتے اوہ سب مبارکباد دے مستحق نیں۔ ایہہ دور جنہوں کتاباں نال عشق دی آخری صدی کہیا جا رہیا اے۔ تقریباً سارے ادب نال تعلق رکھن والے ایس دور وچ ادب تے خاص طور تے بالاں دے ادب دے زوال دیاں گلاں کر رہے نیں۔ کدھرے کوئی امید دی کرن نظر نہیں آ رہی سی۔ بالاں دے ای نہیں وڈیاں دے رسالے وی بند ہو رہے نیں پر اک انج دا وی دور گزریا اے جدوں ادب دے نام لیوا وی سن تے ادب دا ناں وی سی۔ ایس ویلے کتب بینی دا رواج عام سی، بلکہ انج دے لوک وی اکثریت وچ سن جیہڑے کہ پڑھن دا گویا جنون دی حد تیکر لگائو رکھدے سن۔
ایہہ کوئی زیادہ دور دی گل نہیں پچھلے صدی (20-25 سال پہلاں بلکہ ایس توں وی گھٹ مدت) دی گل اے کہ لوک اپنے پیاریاں نوں کتاباں تحفے وچ دتا کردے سن۔کہانیاں، ناولز، داستاناں دیاں گلاں ہوندیاں سن۔ گلی گلی کتب خانے سن۔ فیر معلومات دے دیگر ذرائع جدوں انسان دی دسترس وچ آئے خاص کر انڈرائیڈ موبائل پاروں کتب بینی ناقدری دا شکار ہوئی۔ ہن پہلے وانگوں نہ تے کتاباںپڑھیاں جاندیاں نیں نہ ای شائع ہوندیاں نیں۔ جیہڑے کجھ رسائل شائع ہو رہے نیں ایہناں دے مارکیٹ وچ آن دے فوراً بعد پی ڈی ایف بنا لئی جاندی اے۔ ایہہ ای حال اہم کتاباں دا ہوندا اے۔ انج دے حالات وچ کون پاگل ہوئے گا جیہڑا کتاباں یا رسالیاں دے شائع کرن دا سوچے گا پر نہیں انج نہیں۔ ایہناں سارے حقائق دے باوجود کجھ لوک انج دے وی نیں جیہڑے ادیب تخلیق کر رہے نیں تے کوشش کر رہے نیں۔ کجھ سر پھرے فرہاد محنت و ہمت توں مایوسی دا پہاڑ کٹن وچ لگے ہوئے نیں ایہناں لوکاں نوں خراج تحسین پیش کرن والی تقریب دا میں ذکر کر رہیا واں۔
ایس خوبصورت تقریب دے سارے شرکاء تے فیس بک اُتے لائیو ویکھن والیاں سنے سب دے چہریاں اُتے ’’کر دیکھایا ‘‘ دا تبسم سی۔ جی ہاں میں گل کر رہیا واں۔ ایمبیسڈر ہوٹل لہور وچ 7 مارچ 2021 نوں ”چلڈرن لٹریری سوسائٹی ”دے زیر اہتمام ہون والی سال 2020 دی بہترین کہانی تے نظم اُتے لکھاریاں لئی تقسیم ایوارڈ دی تقریب دی جس نے ادب و ادیباں خاص کر بچیاں دے رسائل و مصنفین نوں چونکا کے رکھ دتا اے بلکہ انج کہنا چاہیدا اے کہ اچانک اک دھماکہ کر دتا سی۔
دعوت خطاب دے سلسلے دا آغاز ہویا تے سب توں پہلے مایہ ناز شاعر و ادیب جناب معصب شاہین صاحب نے تلاوت قرآن نال دلاں نوں منور فرمایا۔ ایس دے بعد نعت دا نذرانہ حضور اکرم ﷺ دے حضور جناب زبیر معاویہ صاحب نے پیش کیتا۔ ایس تقریب دی نقابت مشہور و معروف مویٹی ویشنل اسپیکر خواجہ مظہر نواز صدیقی نے قابل تعریف انداز وچ کیتی ایس وچ اوہناں نے عام روایتی انداز و ترتیب توں ہٹ کے سر انجام دتی جس وجہ نال اول تا آخر تجسس برقرار رہیا کہ ہن کیہ ہون جا رہیا اے۔ ایس توں علاوہ اوہناں نے دلچسپ واقعات و اشعار نال وی ماحول نوں گرمائے رکھیا۔ ایہناں دی گفتگو معنویت ، بلاغت، انفرادیت، جذباتیت اُتے سی۔
اپنی محنت تے اللہ دی رحمت نال کامیابی دی منزلاں طے کرن والے محمد فہیم عالم صاحب دا تعارف مختصر تے جامع الفاظ وچ کروایا گیا۔ محت و عظمت دی داستان دا ناں اے جناں محمد فہیم عالم۔ ایس تقریب وچ والد محترم محمد فہیم عالم جناب بشیر احمد صاحب وی موجود سن جیہڑے پہلی وار کسے تقریب وچ شریک ہو ئے سن۔ ادب اطفال دے سربراہ دھن دے پکے ایس خصوصی تقریب دے مہمان خصوصی شعیب مرزا صاحب نوں سٹیج اُتے بلوایا گیا۔ ایہناں دے بعد محترم جناب نذیر انبالوی نوں وی جنہاں دا تعارف بڑے خوبصورت الفاظ وچ کروایا گیاکہ ’’جن کی کہانی کو دیکھ کر قاری رسالہ کو مستند مانتے ہیں ‘‘ ۔
سب توں پہلاں خطاب جناب فہیم عالم نے کیتا اوہناں نے کہیا کہ بوہت وڈی گل اے کہ پورے ملک وچ ایوارڈ یافتہ رائٹرز ایس تقریب وچ خصوصی طور اُتے شریک ہوئے نیں۔ ایہہ تنے رسالے (بچوں کا باغ، جگنو، بچوں کی دنیا) بند ہو چکے سن۔ اسیں ایہنوں خریدیا فیر ایس ادارے دا قیام عمل وچ لیایا گیا ہن تج ورہے توں ایہہ رسالے شائع ہو رہے نیں۔ کوشش کر رہے آں ایہہ رسالے بند نہ ہون۔ اک دن محترم جناب نذیر انبالوی صاحب نے آئیڈیا دتا کہ تنے رسالے دی پورے سال دی تن تن بہترین کہانیاں، نظماں نوں ایوارڈ دتا جائے۔ ایہہ اک اوکھا کم سی۔ ایس وچ کل اٹھارہ ایوارڈ بن رہے سن۔ خیر ایس کم دا بیڑا چکیا گیا۔ ایس ایوارڈ تقریب وچ کرونا دی وبا دی وجہ نال جنہاں دا ایوارڈ سی صرف ایہناں نوں بلایا گیا اے۔
اوہناں نے اپنے مختصر خطاب وچ اپنی ذاتی زندگی دا اک واقعہ سنا کے حساس دلاں دیاں اکھاں پرنم کر دتیاں۔ اوہناں نے دسیا کہ ایس تقریب وچ میرے والد تے دو بھرا بیٹھے ہوئے نیں۔ میں پنج سال دا سی جدوں والدہ دا انتقال ہو گیا سی۔ اج توں تقریباً پندرہ سال پہلاں میرے بھرا نے مینوں پنج سو روپئے دا اک سنہری قلم تحفے وچ دتا سی۔ ڈاکٹر مشتاق احمد بچوں کے باغ دے ایڈیٹر نے لندن توں ریکارڈ خوش آمدید دا پیغام گھلیا جیہڑا مائیک اُتے سنایا گیا۔ عالی مرتب ادیب نذیر انبالوی صاحب نے مدیر تے مصنفین دے نازک جہے رشتے و تعلقات اُتے روشنی پائی۔ ایہناں دے دل موہ لین والا انداز بیان کڑوی پر سچی وکھری گلاں نے دل نوں موہ لیا۔
اوہناں نے سوشل میڈیا تے نویں ابھردے ہوئے قلم کاراں تے رسالے دے مدیراں دے نازک جہے تعلق دے اتار چڑھائو بارے دسیا، ایس دے بعد اوہناں نے مدیر دی اہمیت اُتے روشنی پائی۔ اج جیہڑی تحریر توں حسن و رعنائی ختم ہو گئی اے تحریر وچ کمی جیہڑی اے اوہ ایڈیٹر دا نہ ہونا اے۔ اوہناں پورے ملک دے ادباء نال اپیل کیتی کہ تسیں بالاں لئی لکھو، سانوں گھلو، تہاڈا لکھیا ہویا اسیں مزید نکھاراں گے۔ جے قابل اشاعت ہویا تے چھاپ دیاں گے۔ اوہناں نے قلم کاراں دی رہنمائی کردے ہوئے کہ مقدار دی بجائے معیار نوں ترجیح دیئے۔ نوے لکھیے یا دو لکھیے پر معیار برقرار رکھیے۔ ہر اک ادیب دی خواہش ہوندی اے کہ زیادہ توں زیادہ شائع ہوئے۔ زیادہ لکھن دی بجائے گھٹ لکھو تے ایس اُتے توانائی زیادہ لادیو جیہڑی تہاڈی پہچان بن جائے۔ اوہناں نے کہیا کہ ساڈا خواب اے کہ پورے ملک وچ اردو زبان وچ شائع ہون والے بالاں دے سارے رسالیاں وچوں ہر سال تن بہترین نظم نگار تے تن بہترین مصنفین نوں ہر سال ایوارڈ دتا جائے۔ دیگر مدیران نوں کہیا کہ جدوں ساڈی منزل اک اے تے اسیں کیوں نہ اک چھت دے تھلے اکٹھے ہو جائیے منزل اک ہوئے تے وکھرے وکھرے کیوں۔
ایس عہد دا اوہناں نے اعادہ کیتا تے یقین دلوایا کہ جلد ایس اُتے کم شروع کراں گے۔ ایہناں دے ایس فقرے نے بوہت داد سمیٹی کہ ’’لفظوں سے وفا کیجئے جو لفظوں سے وفا نہیں کرتا لفظ بھی اس سے وفا نہیں کرتے ‘‘۔ دو درجن توں ودھ کتاباں دے مصنف بالاں تے وڈیاں دے معروف ادیب امجد جاوید صاحب نے اپنے مختصر خطاب وچ فرمایا کہ پہلے اخباراں وچ بالاں دے صفحے شائع ہوندے سن۔ بچے ایہناں نوں شوق نال پڑھدے سن۔ اخبار وی شوق نال پڑھیا جاندا سی۔ ہن زمانہ بدل گیا اے۔ اوہناں نے دسیا کہ میں پہلی نظم اپنی دھی لئی لکھی۔ جنہوں بوہت پذیرائی ملی۔ امجد جاوید صاحب نے بڑے خوبصورت انداز و مہارت نال تے نہایت دھیمے لہجے وچ گل بات کیتی۔
چلڈرن لٹریری ایوارڈ دی ایس تقریب دے مہمان خصوصی ایڈیٹر ماہنامہ پھول محمد شعیب مرزا نے اپنے صدارتی خطاب وچ تن تاریخی رسالے دے نویں سرے آغاز تے فیر رائٹرز لئی ایوارڈ بچوں کے ادب توں فہیم عالم دی محبت دا منہ بولدا ثبوت اے۔ایہہ بالاں دے ادب دی بوہت وڈی خدمت اے۔ اوہناں نے کہیا کہ لکھاری دے لکھن دا اک مقصد ہونا چاہیدا اے کہ ایہناں دی تحریر، کہانی پڑھن والے قاری دی سوچ بدل سکدی اے بلکہ زندگی وی بدل سکدی اے۔ اونج وی اک بہترین تے چنگی تحریر یا کہانی ایڈیٹرز دی کمزوری ہوندی اے معیاری تحریر میگزین وچ جلدی تھاں بنا لیندی اے۔
ایس تقریب وچ اول تا آخر مختلف ادباء نے گاہے بگاہے مختصر خطاب فرمائے تے چلڈرن لٹریری سوسائٹی تے محمد فہیم عالم صاحب دی بالاں دے ادب ترویج تے ادیباں دے حوالے نال ایہناں دی خدمات، اقدامات تے انعامات نوں سراہندے ہوئے اظہار خیال کیتا، ایس ایوارڈ تقریب وچ اپنی اپنی رائے دا اظہار کرن والیاں وچ محترمہ دیا خان بلوچ،علی حیدر،شازیہ ستار نایاب ، قرۃ العین خرم ہاشمی ،بنت محمد صدیق ،اسد بخاری،امان اللہ نیئر شوکت ودیگر شامل نیں ۔
پیارے پڑھن والیو!میں آپ وی ایس تقریب دا اک حصہ سی چلڈرن لٹریری سوسائٹی سو دوزیاں دا حساس کیتے بغیر اپنے ادارے نال منسلک لکھاریاں دی مسلسل حوصلہ افزائی کر رہے نیں۔ چلڈرن لٹریری ایوارڈ دی پروقار تقریب فیس بک اُتے لائیو وی وکھائی گئی۔ ایس اُتے سینکڑے بندیاں نے اپنی رائے دا اظہار کیتا کہ انج دی تقریبات ادباء دی حوصلہ افزائی کردیاں نیں۔ ایس ایوارڈ تقریب وچ جنہاں لکھاری خواتین و حضرات دی انعام یافتہ کہانیاں تے نغماں نوں ایوارڈ نال نوازیا گیا ایہناں دی فہرست درج ذیل اے۔
’’ماہ نامہ بچّوں کی دُنیا لاہور‘‘
جس دے مدیر اعلیٰ محمد فہیم عالم نیں تے مدیر نذیر انبالوی صاحب نیں ایس وچ اول انعام یافتہ کہانی نگار محترمہ ماہ نور نعیم صاحبہ، دوم انعام یافتہ کہانی نگار محترمہ فروہ مشتاق صاحبہ (قلمی نام، حریم فاطمہ)سوم اِنعام یافتہ کہانی نگارمحترمہ دِیا خان بلوچ صاحبہ ایسے طرح ایسے رسالے دی اوّل اِنعام یافتہ شاعرہ محترمہ شازیہ ستار نایاب صاحبہ ،دوم اِنعام یافتہ شاعرہ محترمہ نظیر فاطمہ صاحبہ ،سوم اِنعام یافتہ شاعر ہ محترمہ بنت محمد صدیق صاحبہ نوں ایوارڈ دتا گیا ۔
’’ماہ نامہ جگنو لاہور‘‘
اس دے وی مدیر اعلیٰ:محمد فہیم عالم ہیں،مدیر: محمد فائز المرام نیں۔ اس وچ اوّل اِنعام یافتہ کہانی نگارمحترم جناب امجد جاوید صاحب ،دوم اِنعام یافتہ کہانی نگار محترمہ قرۃ العین خرم ہاشمی اور سوم اِنعام یافتہ کہانی نگار (راقم الحروف )اختر سردار چودھری نوں قرار دتا گیا ۔اس ماہ نامے توں اوّل اِنعام یافتہ شاعرہ صاعقہ علی نوری صاحبہ ،دوم اِنعام یافتہ شاعرہ محترمہ تماضر ساجدصاحبہ تے سوم اِنعام یافتہ شاعر محترم ظفر محمود انجمؔصاحب نوں ایوارڈ دتا گیا ۔
’’ماہ نامہ بچّوں کا باغ لاہور‘‘
جس دے گروپ ایڈیٹر: محمد فہیم عالم چیف ایڈیٹر:ڈاکٹر عمران مشتاق ،ایڈیٹر:ڈاکٹر سلمان غزالی صاحب نیں ایس ماہنامہ وچوں اوّل اِنعام یافتہ کہانی نگار ’’ماہ نامہ نو عمر‘‘ دے مدیر اعلی جناب کاوِش صدیقی صاحب دوم اِنعام یافتہ کہانی نگار جناب اسد بخاری صاحب ،سوم اِنعام یافتہ کہانی نگارمحترم علی حیدر صاحب تے اوّل اِنعام یافتہ شاعر امان اللہ نیر شوکت،دوم اِنعام یافتہ شاعرمُصعب شاہین صاحب ،سوم اِنعام یافتہ شاعرہ محترمہ آئمہ بخاری نوں ایوارڈ نال نوازیا گیا ۔
ایس تقریب دا خوش آئند پہلو ایہہ وی سی کہ اک دو ایوارڈ یافت گان دے علاوہ تقریبا سبھی نے شرکت کیتی ، تے اپنے ہتھوں ایوارڈ وصول کیتے۔ محمد فہیم عالم صاحب ایہناں دے والد محترم بشیر احمد صاحب، نذیر انبالوی صاحب ،شعیب مرز ا صاحب دے ہتھوں ایوارڈ وصول کرنا قلم کاراں لئی باعث فخر و تشکر اے۔
چلڈرن لٹریری سوسائٹی دے زیر اہتمام بالاں لئی تن ماہنامے پچھلے تن سال توں شائع ہو رہے نیں تے ایہہ اوہ رسالے نیں جیہڑے نصف صدی توں ودھ توں شائع ہو رہے سن، جنہاں وچ ملک دے وڈے وڈے ادیباں توں کہانیاں لکھوائیاں جا رہیاں نیں۔ بوہت سارے نویں ابھردے قلم کار وی ایس وچ بوہت چنگا لکھ رہے نیں۔ سب توں اہم گل ایہہ وے کہ ایہہ تنے رسالے باقاعدگی نال شائع ہو رہے نیں۔ بالاں دے ادب وچ چلڈرن لٹریری سوسائٹی تے ایس نال جڑے ادیب و انتظامیہ اپنا بھرپور کردار ادا کر رہے نیں۔ چلڈرن لٹریری سوسائٹی دے تحت چھپن والے رسالے بچوں کی دنیا،بچوں کا باغ تے جگنو اک تاریخی حیثیت رکھدے نیں، ایہہ تنے نصف صدی نال شائع ہو رہے نیں۔
چلڈرن لٹریری سوسائٹی دے زیر اہتمام شائع ہون والے شماریاں برائے سال 2020 دے مصنفین تے شعراء وچ ایوارڈ تقسیم کرن دی پروقار تقریب دے انعقاد اُتے اسیں انتظامیہ تے گروپ ایڈیٹر محترم فہیم عالم نوں دلی مبارکباد پیش کردے نیں۔ ادبی حوالے نال ادب دی خدمت دی ایہہ کوشش ہمیشہ یاد رکھی جائے گی۔ چلڈرن لٹریری دا ادارہ جس طرح نو آموز لکھاریاں دی حوصلہ افزائی کر رہیا اے۔ ایہہ قابل تحسین تے ناقابل فراموش اے۔ اللہ ایس ادارے نوں دن دگنی رات چگنی ترقی عطا کرے۔ ایہہ ادارہ انج ای بالاں دی خدمت کردا رہوے۔ انشاء اللہ
