صوبے وچ 5 لکھ 40 ہزار کساناں دیاں فصلاں دا بیمہ کر لیا گیا

کساناں دیاں فصلاں دا بیمہ کر لیا گیا

جاوید یونس

پنج دریائواں دی سرزمین پنجاب اپنی زرخیزی تے آب و ہوا دے لحاظ نال پوری دنیا وچ اپنا اک خاص مقام رکھدی اے۔ ایتھے دی زمیناں سونا اگلدیاں نیں تے سال وچ کئی فصلاں حاصل کیتیاں جاندیاں نیں۔ پنجاب دے چاول پوری دنیا وچ اپنی ثانی نہیں رکھدے۔ ایسے طرح کپاس عالمی منڈی وچ تاجراں دی توجہ دا مرکز رہی اے۔ پنجاب دا آم پوری دنیا وچ اک خاص مقام رکھدا اے ہر موسم دے لحاظ نال فصلاں کاشت کیتیاں جاندیاں نیں تے اللہ تعالیٰ دے فضل و کرم نال ریکارڈ پیداوار ہوندی اے۔ پاکستان بنیادی طور اُتے اک زرعی ملک اے تے تقریباً 70 توں 75 فیصد آبادی بالواسطہ یا بلاواسطہ زرعی شعبے نال منسلک اے۔ پاکستان دی جی ڈی پی وچ زراعت دا حصہ 20 فی صد اے۔ ایسے طرح صوبہ پنجاب ملک دی فوڈ سکیورٹی تے غربت دے خاتمے وچ کلیدی کردار رکھدا اے۔
ترقی یافتہ ملکاں دی تاریخ اُتے نظر مایے تے ایہہ گل ساہمنے آندی اے کہ ایہناں ملکاں ے کسے دوجے دا دست نگر بنن دی بجائے اپنے وسائل نوں اک جامع منصوبہ بندی دے تحت صنعت و حرفت، زراعت، لائیو سٹاک تے آبپاشی لئی انقلابی تے عوام دوست پالیسیاں بنا کے حیرت انگیز طور اُتے ترقی کیتی اے۔ اک زرعی ملک ہون دے ناطے چاہیدا تے ایہہ سی کہ اسیں زرعی اجناس دی پیداوار وچ خود کفیل ہوندے پر ماضی وچ حکومتاں نے ایس سلسلے وچ مطلوبہ نتائج حاصل کیتے۔
وزیراعظم پاکستان عمران خان نوں ایس گل دا مکمل ادراک اے کہ زرعی شعبے نوں ترقی دتے بغیر خوشحالی دی راہ اُتے گامزن نہیں ہویا جا سکدا۔ ایہو وجہ اے کہ عمران خان نے زرعی شعبے دی ترقی نوں اولین ترجیح دتی اے۔ اوہ ہر موقعے اُتے کسان دی حالت نوں بہتر بنان اُتے زور دیندے نیں۔ وزیراعظم پنجاب سردار عثمان بزدار وزیراعظم دے ویژن نوں اگے ودھاندے ہوئے اڑھائی سال دے مختصر عرصے وچ زرعی سیکٹر دی ترقی تے خوشحالی لئی اقدامات کیتے نیں جنہاں دی ماضی وچ مثال نہیں ملدی۔ حکومت پنجاب جس طرح وسائل نوں بروئے کار لیا رہی اے امید کیتی جا سکدی اے کہ پاکستان اناج دے میدان وچ خود کفیل ہو جائے گا۔ بزدار حکومت نے زرعی شعبے نوں اک وژن دے تحت چلان لئی پنجاب دی تاریخ وچ پہلی وار مفید ’’زرعی پالیسی ‘‘ تشکیل دتی جس اُتے عملدرآمد شروع ہو گیا۔ ایس پالیسی دے مطابق وفاق تے صوبائی حکومتاں دے باہمی اشتراک نال متعدد منصوبیاں اُتے کم جاری اے۔ وزیراعظم پاکستان عمران خان دے زرعی ایمرجنسی پروگرام دے تحت 300۔ ارب روپئے دے منصوبیاں اُتے کم جاری اے جس دے مطابق پورے صوبے وچ 21۔ ارب 27 کروڑ روپئے دی لاگت نال ماڈل زرعی منڈیا ں قائم کیتیاں جا رہیاں نیں۔ 28۔ ارب 59 کروڑ روپئے دی لاگت نال آبپاشی کھلاں دی اصلاح دے منصوبے اُتے کم کیتا جا رہیا اے۔ گندم دی فی ایکڑ پیداوار ودھان لئی 12۔ ارب 54 کروڑ روپئے مختص کیتے گئے نیں۔ دھان تے گنے دی پیداوار وچ وادھے تے تیل دار اجناس دے فروغ لئی 13۔ ارب 48 کروڑ روپئے خرچ کیتے جا رہے نیں۔
موسمیاتی تبدیلیاں، قدرتی آفات تے ٹڈی دل دے حملے نال کپاس، چاول تے گندم دی فصلاں اُتے ہون والے نقصانات دے ازالے لئی انشورنس پروگرام دے تحت صوبہ پنجاب دے 27 ضلعیاں دے کساناں نوں کراپ انشورنس دی سہولت دتی گئی اے۔ ہن تیکر 5 لکھ 39 ہزار 439 کساناں دی فصلاں دا بیمہ کیتا جا چکیا اے تے محکمہ زراعت نے مختلف انشورنس کمپنیاں نوں 3۔ ارب روپئے بطور پریمیم ادا کیتے نیں۔ حکومت نے پچھلے دو ورھیاں دے دوران تیل دار اجناس دی پیداوار دے فروغ لئی سورج مکھی تے کینولا دی کاشت اُتے 5 ہزار روپئے جد کہ تل دے کاشتکاراں نوں 2 ہزار روپئے فی ایکڑ سب سڈی دی شرح نال مجموعی طور اُتے 57 کروڑ 20 لکھ روپئے کساناں وچ تقسیم کیتے گئے نیں جلال پور آبپاشی منصوبے دے تحت کمانڈ ایریا ڈویلپمنٹ دے تحت جہلم تے خوشاب دے کساناں لئی تقریباً 4۔ ارب روپئے دی لاگت نال 30 ہزار ایکڑ رقبے دی لیزرلینڈ لیولنگ، 2 ہزار ایکڑ زمین اُتے جدید نظام آبپاشی دی تنصیب تے 20 آبی تالاب بمعہ سولر پمپنگ اسٹیشن لان دی سہولتاں دتیاں جا رہیاں نیں۔
وزیراعلیٰ پنجاب سردار عثمان بزدار دی ہدایت اُتے نکے کاشتکاراں نوں بلاسود قرضے دتے جا رہے نیں۔ ای کریڈٹ سکیم دے تحت فصل ربیع لئی 25 ہزار توں ودھا کے 30 ہزار روپئے فی ایکڑ تے فصل خریف لئی 40 ہزار توں ودھا کے 50 ہزار روپئے فی ایکڑ دتے جا رہے نیں تے ہن تیکر کاشتکاراں نوں 61۔ ارب روپئے دے بلاسود قرضے دتے جا چکے نیں۔ ایسے طرح وزیراعلیٰ دی ہدایت اُتے کساناں نوں کھاداں تے بیجاں اُتے سب سڈی دتی جا رہی اے تے سمارٹ سکیم دے تحت 9 لکھ 34 ہزار کسان نوں 4۔ ارب 87 کروڑ روپئے دتے گئے نیں۔ وزیراعلیٰ نے محکمہ زراعت دے افسران نوں ہدایت کیتی اے کہ فصلاں دے نویں بیجاں اُتے تحقیق کیتی جائے تے ایہناں دی ہدایت دی روشنی وچ پنجاب سیڈ کونسل دے تحت مختلف فصلاں دی 102 نویں قسماں کاشت لئی منظور کیتیاں گئیاں نیں۔ ایسے طرح ایوب زرعی تحقیقاتی ادارہ فیصل آباد دے زیر انتظام 21 لیبارٹریاں دی ISO-17025 دے تحت منصوری کیتی گئی اے۔ مالی سال 2020-21 وچ 7۔ ارب 75 کروڑ روپئے دی لاگت نال 5 نویںتے 39 جاری ترقیاتی منصوبیاں اُتے کم جاری اے جس نال اہم فصلاں دی فی ایکڑ پیداوار وچ وادھا ممکن ہوئے گا۔ وزیراعلیٰ دی ہدایت اُتے مالی سال 2020-21 دے دوران 3۔ ارب روپئے دے بلاسود قرضے جاری کیتے جا چکے نیں ایس سکیم دے تحت 70 ہزار خواتین تے مزارعین نوں بلاسود قرضے جاری کیتے جا چکے نیں۔
ایس وچ کوئی دورائے نہیں کہ زرعی فصلاں دی ایس ویلے تیکر سو فی صد پیداوار حاصل نہیں کیتی جا سکدی جدوں تیکر کساناں نوں خالص بیج، کھاداں تے کیڑے مار دوائیاں فراہم نہ کیتیاں جان۔ بدقسمتی نال کجھ مفاد پرست عناصر جعلی بیج، کھاداں تے زرعی دوائیاں فروخت کر رہے نیں جس نال نہ صرف پیداوار وچ کمی ہوندی اے بلکہ مضر صحت پیداوار نال انساناں دیاں جاناں وی دائو اُتے لگ سکدیاں نیں۔ ایہو وجہ اے کہ وزیراعلیٰ پنجاب سردار عثمان بزدار محکمہ زراعت دے حکام نوں جعلی زرعی دوائیاں، کھاداں دی فروخت کرن والیاں دے خلاف کریک ڈائون دے احکامات جاری کردے رہندے نیں۔ ہن تیکر زرعی ٹاسک فورس نے تقریباً 19 کروڑ روپئے مالیت دی جعلی وغیر معیاری زرعی دوائیاں وچ ملوث اک ہزار توں ودھ بندیاں دے خلاف متعلقہ تھانیاں وچ 900 مقدمے وی درج کرائے نیں تے جعلی دوائیاں تے کھاداں تیار کرن والی 20 فیکٹریاں دا خاتمہ کر دتا گیا اے۔
زرعی پیداوار وچ وادھا لئی ضروری اے کہ بنجر زمین نوں وی کاشت دے قابل بنایا جائے جس نال نہ صرف کساناں دی آمدنی وچ وادھا ہوئے گا بلکہ لوکاں نوں زیادہ اناج ملے گا حکومتی اقدامات دی بدولت پچھلے دو ورھیاں دے دوران صوبے وچ 78 ہزار ایکڑ توں ودھ بنجر زمین نوں کاشت دے قابل بنایا گیا جس دی بدولت کاشتکاراں دی آمدنی وچ 2.5 ارب روپئے دا وادھا ہویا۔ ایسے طرح زیر زمین پانی دی مقدار نوں جانچن لئی 8 ہزار توں زیادہ سروے کیتے گئے نیں تے بارانی علاقیاں وچ 25 منی ڈیماں دی تعمیر مکمل کیتی گئی اے۔ وزیراعلیٰ پنجاب سردار عثمان بزدار دی خصوصی دلچسپی تے کسان دوست پالیسیاں دی وجہ نال فصلاں دی پیداوار وچ خاطر خواہ وادھا ہویا۔ صوبے وچ 2020-21 وچ گندم دی اک کروڑ 95 لکھ ٹن توں ودھ پیداوار حاصل ہون دی توقع اے۔ 2019-20 وچ گندم دی کاشت اک کروڑ 61 لکھ ایکڑ رقبے اُتے کاشت کیتی گئی جس نال اک کروڑ 90 لکھ ٹن توں ودھ پیداوار حاصل ہوئی جیہڑی 2018-19 توں 10 لکھ ٹن زیادہ سی۔ ایسے طرح 2 لکھ ایکڑ توں زیادہ رقبے اُتے چنے دی فصل دی بوائی کیتی گئی جس نال 4 لکھ 30 ہزار ٹن پیداوار حاصل ہوئی، جیہڑی 2018-19توں 53 ہزار ٹن زیادہ سی۔ کساناں نوں منڈیاں وچ ودھ توں ودھ سہولتاں دی فراہمی لئی پنجاب ایگری کلچر مارکیٹنگ ریگولیٹری اتھارٹی زرعی منڈیاں نوں جدید خطوط اُتے استوار کر رہی اے۔ حکومت نے کساناں دی آسانی تے ایہناں دی پیداوار نوں بروقت منڈیاں تیکر اپڑان لئی ’’نیا پاکستان منزلیں آسان ‘‘ پروگرام دے تحت خستہ حال سڑکاں دی مرمت تے نویں سڑکاں دی تعمیر کیتی جا رہی اے۔ جس نال نہ صرف کساناں نوں منڈیاں تیکر رسائی فوری ممکن ہو سکے گی بلکہ ایہناں دے بچے آسانی نال تعلیمی اداریاں تیکر آ جا سکن گے۔ ایس لئی جنہاں علاقیاں وچ ایہناں سہولتاں دی بوہت لوڑ اے پہلے اوتھے سڑکاں تعمیر کیتیاں جان گیاں۔
ایس وچ کوئی دورائے نہیں کہ بزدار حکومت نے جتھے صوبے دے عوام دی ترقی و خوشحالی لئی انقلابی اقدامات کیتے نیں اوتھے زرعی شعبے دی ترقی، کساناں دے حالات کار نوں بہتر بنان تے فی ایکڑ پیداوار وچ وادھے لئی وی عملی کم کیتا گیا اے۔ حکومت نوں چاہیدا اے کہ کساناں دی استعداد کار نوں ودھان تے زرعی میدان وچ ہون والی جدید تحقیق تے ماڈرن آلات نال روشناس کران لئی پنڈاں دی سطح اُتے آگاہی پروگرام تے ریفریشر کورسز کروائے جان جس نال یقینا زرعی پیداوار اُتے چنگے اثرات مرتب ہون گے تے ان شاء اللہ اوہ ویلا دور نہیں جدوں پاکستان اناج وچ خودکفیل ہو جائے گا۔