تریخ دی بازگشت تے رب الناس

لكهت:اکرم شیخ

افغانستان توں آن والے سارے مجاہدین‘ دین د یخدمت گار تے پرچارک بن کے آئے سن۔ ایسے لئی اوہناں دے ناں نال ’’دین‘‘ لازم ہوندا سی۔ نظام الدین‘ محمود غزنوی‘ شہاب الدین غوری فیر قطب الدین ایبک‘ شمس الدین التمش فیر ایسے دوران فیروزشاہ تغلق‘ محمد شاہ تغلق فیر شیرشاہ سوری‘ نادر شاہ درانی تے احمد شاہ ابدالی ایہ لوک سادات چوں نہیں سگوں حکومت تے حاکمیت دے مزاج توں قبائلی شاہ کہلواندے سن۔ بہرحال فیر ابراہیم لودھی نوں ہرا کے ظہیرالدین بابر نے مغلیہ خاندان دی بنیاد رکھی سارے مغل حکمراناں دے ناں وی دین دی خدمت لئی علمبردار نظر آئوندے نیں جہناں وچوں سب توں نمایاں جلال الدین اکبر تے محی الدین اورنگزیب نمایاں ہوئے سگوں اک سیکولر نظریات تے دوجا فکری انتہاپسندی پاروں مقبول ہویا پر ایہناں وچ محمد شاہ رنگیلا تے بہادرشاہ ظفر وی ہوئے۔
سارے بادشاہ سن‘ بادشاہی صرف بادشاہی ہوندی اے جہدے وچ پہلی ترجیح بادشاہت تے سلطنت دا تحفظ ہوندا اے کوئی رشتہ‘ کوئی تعلق نہیں ہوندا۔ جلال الدین اکبر نے وی اپنے بھرا قتل کرکے اپنی بادشاہت نوں تحفظ دتا سی ایہو کم محی الدین اورنگزیب نے اپنے تن بھرا قتل کرکے انجام دتا سی جہناں وچ اک مستند وجودی صوفی دارا شکوا وی سی جہنوں شاہجہان نے اپنا جانشین مقرر کیتا سی۔ اورنگزیب نے اپنے والد محترم شاہجہان نوں زندان وچ سٹ دتا سی جتھے اوہ تاریک کوٹھڑیاں وچ بینائی توں وی محروم ہو گیا سی۔ ستم ظریفی دی انتہا اے کہ اوہدا اپنا پُتر اپنے کزن داراشکوا دے پُتر دے نال رَل کے فکری باغی ہو گیا سی ایس لئی اوہناں نوں دراڈے قلعے وچ نظربند کر دتا گیا۔ صبح و شام اوہناں نوں پوست پین لئی دتا جاندا آخر کار اوہ اوسے حالت وچ ای مر گئے ساڈے لئی اوہ سب توں محترم تے قابل تقلید اے کہ اوہنے ہندوئواں دے مندر ڈھا کے کافراں دے خلاف جہاد کیتا تے فیر ایس متقی‘ پرہیزگار‘ پنج وقت دے نمازی حکمران نے رزق حلال لئی ٹوپیاں وی سلائی کیتیاں۔ ایہو اوہ بادشاہ اے جو دکن وچ کافراں دے خلاف جہاد وچ وی مصروف رہیا تے فتاویٰ عالمگیری ورگی شاہکار شرعی کتاب لکھی جو اج وی ساڈے مدرسیاں وچ طلباء ن وں دینی رہنمائی دیندی اے یعنی اوہ واحد حکمران سی جو کافراں خلاف جہاد وی کردا سی۔ رزق حلال وی کماندا سی تے مسلماناں دی ہدایت لئی کتاب وی لکھدا سی۔ حالاں کہ تریخ دسدی اے کہ بادشاہ دی رہنمائی لئی ’’مُلاں جیون‘‘ دی سربراہی وچ اک سرکاری بورڈ بنیا ہویا سی جنہے ایہ کتاب لکھی تے بادشاہ دے حوالے کر دتی جو اوہدے ناں توں اج وی مشہور اے۔ ایہ مُلاں دی سربراہی وچ بنیا ہویا بورڈ ای سی جنہے داراشکوا قادری صوفی نوں کافر قرار دے کے واجب القتل کہیا سی۔ حالاں کہ ایہ اقتدار دا کھیڈ سی اورنگزیب ہر امیدوار نوں قتل کردا جا رہیا سی ایہ تے تخت دی جنگ سی تخت یاں تختہ لازم ہوندا اے پر ایہ اورنگزیب دا ای سرکاری بورڈ سی جنہے سرمدشہید تے گوروتیغ بہادر نوں واجب القتل قرار دتا تے فیر اوہناں دے سر لاہ کے اوہناں فتاویٰ تے عملدرآمد ہویا ایس طرح دین دی خدمت ہوئی۔
پر ایہ وی سیاسی حقیقت اے کہ گوروتیغ بہادر دے بعد ای سکھاں وچ مسلماناں خلاف نفرت تے بغاوت نے جنم لیا تے ایس ردعمل وچ ای حکومت تے سکھاں وچکار کھچڑی پکنا شروع ہوئی جو بعد وچ آن والے حکمراناں لئی وی خطرے دا کارن بنی۔ اک پاسے سکھاں تے دوجے پاسے مرہٹاں دی بغاوت نے مغلیہ خاندان دی حکومت دے زوال وچ اہم تے مڈھلا کردار ادا کیتا حالاں کہ محلاتی سازشاں راہیں ملن والے پیغام تے عملدرآمد کردے ہوئے نادرشاہ درانی دی آمد ہوئی۔ ایہ وکھری گل اے کہ اوہدی واپسی لئی حکمران وقت نوں تاوان وی بھرنا پیا تے شاہی خاندان دی اک دھی دا رشتہ وی دینا پیا تے فیر پنجاب دی بدترین صورتحال تے قابو پان لئی احمدشاہ ابدالی توں وی مدد منگنی پئی۔ اوہنے پنجاب تے 9 حملے کیتے پنج بلھے شاہ دی زندگی وچ ہوئے تے ایس صورتحال وچ وی بلھے شاہ نے کہیا سی:
در کھلا حشر عذاب دا
برا حال ہویا پنجاب دا
تے فیر ایس ماڑی تے تباہ کن صورتحال وچ ای اجتماعی عوامی شعور توں ایس فہم دا اظہار ہویا:
کھاہدا پیتا لاہے دا
باقی احمد شاہے دا
جو کجھ کھاہدا پیتا اے اوہو غنیمت اے جو کجھ محفوظ کرو گے اوہ احمدشاہ ابدالی لٹ کے لے جاوے گا کیوں جے تریخی حقیقت ایہہ وے کہ احمدشاہ ابدالی نے اوس ویلے دے لہور دے 184 پنڈاں وچوں 120 ساڑ کے سواہ کر دتے سن۔ بھل جائو کہ اوہناں پنڈاں دی آبادی وچ کنے مسلمان سن تے کنے کافر‘ پر ایہ سوال ضرور ذہن وچ سپاں وانگوں رینگ رہیا اے کیہ مرن والے انسان نہیں سن؟۔ سب کجھ بھل جائو تے بس ایہ ذہن وچ رکھو کہ اسیں دشمن نوں اپنی طاقت توں ڈران لئی بنائے ہوئے اک میزائل دا ناں ابدالی رکھیا اے۔ ایس میزائل دی زد وچ جو آن گے اوہ وی کافر یاں غیرمسلم ہون گے اوہناں نوں انسان تے بالکل ای نہیں کہیا جا سکدا کیوں جے سانوں دسیا گیا اے کہ انسان ہون لئی مسلمان ہونا ضروری اے تے فیر سوال تے ایہہ وی اے کہ اوہنے اپنے آپ نوں رب العالمین تے رب الناس کیوں کہیا اے؟۔٭٭