بسم اللہ بسم اللہ ۔۔۔۔شوکت علی خاں
گجرات دے ہیرے عالم لوہارتے عنایت حسین بھٹی توں بعد شوکت علی وی ساہنوں چھڈ گئے
عتیق انور راجہ
عالم لوہار،عنایت حسین بھٹی توں بعد شہر گجرات وچ پیدا ہون والے عالمی شہرت یافتہ لوک گلوکار شوکت علی خاں صاحب وی ایس فانی دنیا نوں چھڈ گئے۔ شوکت علی خاں صاحب ضلع گجرات ملکوال وچ 3 مئی 1944 ء نوں فنکاراں دے اک خاندان وچ پیدا ہوئے۔ گو بچپن وچ ای والد دا سایہ ایہناں دے سر توں اُٹھ گیا پر اوہناں نے نہ صرف اپنی تعلیم دا سلسلہ جاری رکھیا بلکہ وڈے بھراواں توں سُرلے دی پڑھائی دا سبق وی یاد کردے رہے۔ کہندے نیں فنکار پیدائشی ہوندا اے پر ایس دی رونمائی دا اک خاص ویلا ہوندا اے تے فیر ایہہ وی کہیا جاندا اے کہ کجھ لوکاںاُتے قسمت دی دیوی بوہت جلدی مہربان ہو جاندی اے کہ ایہناں اوائل عمری وچ ایہناں دے قدر دان مل جاندے نیں تے کجھ انج دے ہیرے وی ایس دنیا وچ ہو گزرے نیں جنہاں نوں اپنی پہچان بنان لئی اک عمر انتظار کرنا پیا۔ شوکت علی خاں صاحب ایہناں خوش نصیباں وچوں سن جنہاں نوں جوانی وچ ای نہ صرف اک خاص پہچان مل گئی بلکہ وطن دی محبت وچ گائے ایہناں دے گیت تا قیامت اہل وطن نوں ایہناںدی یاد وی دلواندے رہن گے۔
بچپن وچ ریڈیو اُتے عالم لوہار یا شوکت علی خاں صاحب نوں سنن دا اتفاق ہوندا تے پنڈ دا کوئی بزرگ بول پیندا کہ ویکھو ساڈے علاقے دے گلوکاراں نے اپنی صلاحیتاں دا کنج لوہا منوایا ہویا اے۔ عالم لوہار صاحب دا آبائی گھر (آچھ) ساڈے پنڈاں توں صرف تن کلومیٹر دے فاصلے اُتے ای سی تے ایسے پنڈاں دے ماسٹر اشرف صاحب ساڈے پنڈاں دے پرائمری سکول گھوڑی اُتے بیٹھ کے سانوں پڑھان آیا کردے سن۔ دل وچ عالم لوہار صاحب نال ملن دی ہجے حسرت ای سی کہ پتہ چلیا کہ عالم لوہار صاحب اک ٹریفک حادثے دا شکار ہو کے خالق حقیقی نال جا ملے نیں پر رب نے کرم کیتا تے شوکت علی خاں صاحب نال ملاقاتاں دا سلسلہ کئی سال چلدا رہیا۔ شوکت علی صاحب جدوں وی ملدے جتھے وی ملدے ایہناں دے لباں اُتے پہلا لفظ، بسم اللہ ای ہویا کردا سی بلکہ مینوں یاد اے اوہ بسم اللہ وی دو وار کہن دے عادی سن۔ یعنی بسم اللہ بسم اللہ، ایہناں دا تکیہ کلام بن گیا سی۔ نکے وڈے جس کسے نال وی ملدے، بسم اللہ نال گل بات دا آغاز کردے تے دعاواں دے نال رخصت کردے۔ ملنسار، نرم طبیعت، مختصر لفظاں وچ بڑی تے گہرائی گل کرن والے شوکت علی خاں صاحب مینوں جدوں وی ملدے تے محبت ایہناں دیاں اکھاں نال چھلکدی نظر آندی اے۔تے کہندے نیں عتیق ”تسی میرے گجرات توں وی اوہ تے تسی عالم لوہار دے گوانڈی وی جے“اک وار کہن لگے بچپن دا ویلا بوہت مشکل سی۔ اک وار فیس دے پیسے نہ ہون دی وجہ نال سکول والیاں نے کلاس توں ای باہر کڈ دتا پر کسے توں شکوہ کیتا تے نہ ہمت ہاری بلکہ ایسے سکول دے باہر چھولے ویچ کے اپنی فیس پوری کر لئی۔ اج توں کجھ سال پہلے الحمرا ہال دی سیڑھیاں اُتے ملے تے میرے چہرے نوں تھپتھاندے ہوئے بولے مینوں بڑی خوشی اے کہ تسیں ماں بولی دی خدمت کر رہے او تے نوائے وقت جہے وڈے اخبار وچ پنجاب دے صوفی شعرا دے حوالے نال تہاڈے کالم سارا سال شائع ہوندے رہندے نیں فیر میرے موہڈھے اُتے ہتھ رکھدے ہوئے بولے! صوفیا توں محبت کرن والا کدی خالی جھولی نہیں رہندا۔ میرے اُتے جو وی اللہ کرم اے ایس دی وجہ اللہ دے ایہہ نیک بندے نیں جنہاں دے لکھے لفظ میں محبت نال گائے نیں۔
شوکت علی خاں صاحب دی سریلی تے کھنک دار آواز موسیقار ایم اشرف نوں اینی پسند آئی کہ اوہناں نے 1963 وچ صرف 19 سالہ شوکت نوں، تیس مار خان، فلم وچ گلوکاری دا موقع دے دتا۔ پہلے گیت پگڑی اتاراو نوں عوام وچ بوہت پسند کیتا گیا۔ دو سال بعد جدوں پاکستان بھارت جنگ ہوئی تے جتھے اک پاسے ملکہ ترنم نورجہاں دے گائے گانے فوجی جواناں دے حوصلے ودھان دا سبب بن رہے سن ، اوتھے وکت علی تے مسعود رانا دے گائے ہوئے فلم ، مجاہد دے گیت، جاگ اٹھا ہے سارا وطن، نے ہر کسےدے دل وچ وطن اُتے مرمٹن دا جذبہ پید اکر دتا۔ تے فیر شوکت علی دی گردار اواز وچ گایا ہویا ملی نغمہ، اے دشمن دین تو نے کس قوم کو للکارا، تے پسندیدگی وچ اپنی مثال آپ بنیا۔ 65 دی جنگ دے بعد شوکت علی خاں صاحب دی مقبولیت تے شہرت دا اوہ سفر شروع ہویا جس دا تصور وی اوہناں نے نہیں کیتا گیا۔ صرف 25 سال دی عمر وچ شوکت علی دیگر گلوکاراں دے مقابل آ کھڑے ہوئے سن۔جیہڑے لوک ای نہیں غزل گلوکاری وچ وی ناں بناندے چلے جا رہے سن۔ ایہناں دی گائی ہوئی غزل، کیوں دور دور رہندے ہو، اج وی سنن والیاں نوں پہلے دن وانگوں پسند اے۔ 90 دی دہائی وچ حکومت پاکستان نے ایہناں نوں پرائیڈ آف پرفارمنس نال نوازیا جد کہ 2013 وچ حکومت پنجاب نے ایہناں نوں پرائیڈ آف پنجاب قرار دتا۔ وطن تے فوج دی محبت نال پہچان بنان والے ایس عظیم گلوکار نے اپنی آخری ساہ فوجی ہسپتال وچ ای پوری کیتیاں۔ تے میرا دل کہندا اے کہ موت دے فرشتے نوں ویکھ کے وی خان صاحب نے دو وار ای ’بسم اللہ بسم اللہ‘کہیا ہوئے گا۔
