چھاں!!

لکھت: غلام عباس اعوان

اخباری اِس خاص (لُوہلی لَنگڑی) بالڑی دی فوٹو بنا کے سیم پُل تے بیٹھے ہِک سبزی ویچن آلے تائیں ناہ اَپڑیا جے پِچھُوں کِسے اُس نُوں ڈاڈھا کاوِڑ کیصَد ماریا۔ اُس مُڑ کے ویکھیا تے ہِک پَنجہی تَرِیہہ سالاں دے اِیڑ گیڑ اِچ ہَٹی کَٹی زنانی اَگوں آ کے کھَلو گئی۔’’وے بھِراوا تُوں کون ایں تے اِس چھوہِر دے فوٹو کیوں چھِکے نِی؟‘‘ گُوڑھے اوٹھیئے رنگ دے سُتھن چولے تے فیروزی لِیلَن دی چادر اِچ جیویں اوہدا پکا سانولا رنگ پِیا بھَکدا ہا اِنجے مَتھے دے وَٹ تے مُونہہ تے نَولی وی ویکھن لائق ہائی۔’’کیوں کے ہویا اے,کوئی غلطی کر بیٹھاں جے تصویر بنا لی اے؟ میں ہِک اخبار تے ٹی وی چینل آسطے کَم کرداں۔۔۔‘‘ اخباری مَٹھا جِیہا جواب دِتا تے نال ای پُچھ لیا ’’ایہہ تیری کے لگدی اے؟‘‘ اوہ پِچھلے کئی مَہینِیاں تُوں شہر لَگھدِیاں ٹَپدیاں ویدھا آ رِھیا جے کوئی سوکے دی ماری ہوئی ٹُرَن پھِرَن تُوں مُتھاج اِس نِکی جَئی بالڑی نُوں سِیالے اُنالے ہِکی تھاں تے چھوڑ ویندا اے۔بالڑی دے مُونہہ وِچوں وَگدِیاں رَپھاں تے واہندے نَک تے مَکھیاں دی بھِن بھِن تُوں بے نیاز آندے ویندے لوگ تَرس کھاندیاں کُجھ نا کُجھ کول رکھے ہوئے سِلور دے کاسے وِچ سَٹدے اَگاں نِکل وَیندے تے اُوہدے ذِہن اِچ کئی سوال آندے ’’ایہہ بالڑی کون اے؟ ایہدے ما پِیو تے وَلی وارث ایڈے مجبور ہِن ہِک بالڑی نُوں روٹی نئیں دے سگدے؟ ایہہ جمدیاں لا دِی اِنج اے,کِسے بِیماری مار مُکایا؟ بالڑی نُوں دُھپ چھاں دا خیال کیتے بغیر اِنج سَٹ چھوڑنا پوری انسانیت دی توہین نئیں؟ اِس شہر دے رَجے پُجے تے سَوکھے لوک وی مدد نئیں کر سگدے؟ کیا تبدیلی سرکار دی بنائی ہوئی ’’پناہ گاہواں‘‘ تے دتی ہوئی روٹی ایہو جئیے بالاں دے کم نہی آ سگدیاں؟ شہر دے مَسلیاں تے گَل بات کَرن آلے وڈے وڈے اخباراں تے چینلاں دے نمائندے وی کُجھ نئیں کر سگدے؟ ۔۔۔۔‘‘ اج وی ایہو جئیے خیالاں تے سوچاں نال اُس راہ وَیندِیاں کُجھ فوٹو بنا لئیے ہائن۔ اخباری دے سوال، ایہہ تیری کے لگدی اے،نُوں سُنیا اَن سُنیا کریندیاں زنانی ڈاڈھے کھُردھرے لہجے نال اگوں ہوئی ’’کِسے دی دِھی بھَین دِیاں پُچھے دَسے بغیر تصویراں چھِکنڑیاں کِتھُوں دی شرافت اے۔ایہہ اپنے موبائل وِچوں کَڈھ نئیں تاں میتھوں چنگا کوئی نا ہوسیں۔۔‘‘ تے نال ای اُس موبائل کھوون دی پُوری کوشش کیتی۔اُس چِٹ کَپڑیئے اخباری نُوں اِیہو جئہی صُورت حال دے پیش آون دی اُمید ناہی پر اُس اپنے آپ نُوں ہر قِسم دی صُورت حال دا سامنا کَرَن آسطے تیار کیتا۔ دوہاں دی تُوں تُوں مَیں مَیں آسے پاسے آلے دکاندار وی سُنڑدے پئے ہائن,اوہ وی اَکٹھے ہوگئے۔ ’’دھِی بھین نُوں چِٹے رڑے تے سَٹ کے پِناونڑا شرافت اے، چنگی بھلی ایں,ہِک بالڑی نوُں کر کے نئہوُں کھَوآ سگدی؟‘‘ اخباری وِی اُچا جِیہا جواب دتا۔’’تُوں اِس گَل دا ماما لگدا ایں,دھِی میری اے بھانویں چھاں تے سَٹاں یا دھُپ تے پِناواں یا کُجھ کراں کوئی تیرے گھَروں لے آندی آں؟ تے میں پئی آدھی ہاں فوٹو ہُنے میرے سامنے وِچوں کَڈھ۔۔‘‘ اوہ ڈاڈھی تپ کے تے رَتی لال ہوندیاں بولی۔ نال ای مجمعے وِچوں کوئی بولِیا ’’ہُن پتا لگدا اے,اِنہاں اخباراں آلیاں وِی لوکاں نُوں اَگے لایا ہویا ہوندا اے‘‘ ایہہ گَل سُن کے کُجھ چسکے باز نِمہاں نِمہاں ہَس پئے۔ اخباری بولیا ’’ویکھ جے تُوں چاہویں تے میں تَین کَم دِلوا سَگداں تے اِس دے دوا دارو واسطے کُجھ پیسے وی لَبھ ویَسن۔ اِس بے چاری نُوں وَگا چھوڑنا تے کمائی دا ذریعہ بَنا لینا انسان دے بچے دی وڈی بے بھرمی تے شرم دی گَل اے۔ جے ایہہ بہئوں بھار اے تاں بالڑی دا خرچہ وی دِتا جاسگدا اے۔‘‘ اخباری دی گل سُن کے اوہ اِنج ہَسی جِیویں کِسے دی چَولاں سُن کے بندہ ہسدا اے۔ ہسدیاں ویلے اوہدے دنداں دی چھیراں وِچ پھسے بِیڑے دی ساوِل تے سگریٹ دی سِیوال مُساگ مَلے مسُوڑیاں تے مرالاں نال وڈی کوہڑی تے اَنڑبھاندی پئے لگدی آئی۔ مَجمَع وی چَس چاوَن دے موڈ اِچ ہا۔وِچوں ہک بولیا ’’کَم کَرنا اِس کانڑ وڈا مِہنا اے۔ ایہہ عادی اے ویلے دے ویلے اَن گِنے روپئیے اکٹھے کریندی اے۔ایہہ پورا گروپ اے کُجھ آسے پاسے ودے ہوسِن اِنہاں اَت پائی ہوئی اے۔ساڈی گاہکی اِنہاں دی وجہ توں خراب ہوندی اے۔کوئی روکنڑ ٹوکنڑ آلا نہی۔‘‘اِس تُوں پہلاں کہ اخباری ہاں نال ہاں مِلیندا اوہ بول پھٹ پئی ’’ہاں ہاں تیرے ڈھِڈھ دی پِیڑ توُں میں واقف آں۔ تیرے کول تاں سَنواں تاں ٹھیک اے,تیری گاہکی خراب نہ ہوسیں۔تُوں اپنڑاں کم کر تے گھَر آلیاں دے گاہکاں دا سوچ۔۔۔۔‘‘ زنانی دی مُونہہ آئیاں سُن کے مجمعے وِچوں کئیں کھِسک گے تے اوہ اخباری اَل مُڑی۔’’تُوں گَل تاں کر لئی اے پَر ساڈے حالات دا تَین کوئی پتہ نہی۔میں آپ بیمار آں۔پینڈس دا اپریشن ہویا ہویا اے۔اُتوں ننگی آں۔نِکے نِکے بال ہِن۔نِت کون دیندا اے۔دُکھ سُکھ,موت فوت تے دوا دارُو دا بھارا کون چیندا اے۔ ایڈا تُوں بھار چا سگدا ایں۔ تُوں کم کَرن دی ٹوک ماری اے۔ ملک دے مَرن تُوں بعد میں ایہہ وی کر ویکھیا اے۔جِتھے کَم کریندی ہاموں اوہ چنگے صرف ویکھن دے ہائن تے دل دے بہئوں شودھے۔اُتوں اُنہاندا ہک حرام دا پھل ہا جیہڑا۔۔۔۔۔‘‘گل کریندیاں اوہدی انگارے آر لال اکھیاں وَس پئیاں تے اخباری دے مَتھے تے پسینے دی تریلی آ گئی۔ اوہ اپنے تے قابو پیندے ہوئے بولی ’’اِس بالڑی دی عمر ویہہ (20) سال ہوگئی اے میرے کول آونڑ تُوں پہلے مٹی کھاندی آھی کولوں بدبو آندی ہائی۔ میں اِس نُوں فَل فروٹ کھویندی آں۔اپنے تُوں ودھ خیال رکھدی آں۔اِس دے ساہ ہِن تاں میرے تے بچیاں دا ٹُکر پانی لبھدا پِیا اے۔ ۔ ۔ ۔‘‘ اخباری کولوں برداشت نہ ہویا۔اُس اوہدی گل ٹوکیندیاں آکھیا ’’اللہ بہتر جانڑدا اے۔کم تُوں کم تپدی دُھپ اچ اِس تے چھاں دا آہر تاں کیتا کر۔۔‘‘ اوہ تَپ کے بولی ’’تُوں اَنہاں نہئوں تے ناہ تیری اکھیں تے چھاں چڑھی ہوئی اے۔اکھیں پَٹ کے ویکھ۔۔جِس ویلے فوٹو بنیندا پِیا ہائیں میں ریڑھی دے اُتے کپڑا ٹنگ کے چھاں دا سُوترئی کریندی ہاموں۔۔‘‘
زنانی دا کرارا جواب سُن کے اُس بالڑی نوں ویکھیا تاں کپڑے دی چھاں ڈھل گئی ہائی تے اوہ دُھپ تے مُونہہ دے بھار پئی ہائی۔ اوہنوں لگیا بالڑی ای نئیں سارا وسیب دھپ اچ امودھا پیا اے۔ اوہ سوچدا ہویا اگے ٹُر پیا جے جِس وسیب دے واسیاں دی اکھ تے عقل تے خود غرضی دی چھاں آ ونجے اوہ کِسے دے اوکھے حالات تے ظاہر دے پِچھے چھُپی حقیقت نُوں کیویں ویکھ سگدے۔