زندگی دا سچ

شکیل امجد صادق

کسے نے سچ کہیا اے کہ کتاباں بہترین ساتھی نیں۔ میں کہنا واں کتاباں اکلاپے دا بہترین علاج نیں۔ کہانی انسان نوں اوہ سبق دیندی اے اوہ سوچ تے فکر دیندی اے کہ انسان اپنی پوری زندگی دے تجربیاں توں نہیں سکھ سکدا۔ دوستو انج دی ای اک کہانی میں تہاڈی نذر کرنا واں جو تہانوں زندگی دا مقصد جانن وچ اک خوبصورت کردار ادا کرے گی۔ تسیں سوچن تے مجبور ہو جائو گے کہ زندگی کیہ اے؟ تے زندگی انسان نوں کہڑے کہڑے رنگ وکھاندی اے۔
بادشاہ دا موڈ چنگا سی اوہ نوجوان وزیر ول مڑیا تے مسکرا کے پچھیا تیری زندگی دی سب توں وڈی خواہش کیہ اے وزیر شرما گیا اوہنے منہ تھلے کر لیا بادشاہ نے قہقہہ لایا تے بولیا توں گھبرا مت‘ بس اپنی زندگی دی سب توں وڈی خواہش دس۔ وزیر گوڈیاں پرنے جھکیا تے عاجزی نال بولیا حضور تسیں دنیا دی خوبصورت سلطنت دے مالک او میں جدوں وی ایہ سلطنت ویکھنا واں تے میرے دل وچ خواہش پیدا ہوندی اے جے ایہدا دسواں حصہ میرا ہوندا تے میں دنیا دا خوش نصیب انسان ہوندا۔ وزیر چپ ہو گیا بادشاہ نے قہقہہ لایا تے بولیا میں جے تینوں اپنی ادھی سلطنت دے دیواں تے؟ وزیر نے گھابر کے اُتے ویکھیا تے عاجزی نال بولیا بادشاہ سلامت ایہ کیویں ممکن اے میں ایناں خوش قسمت کیویں ہو سکنا واں۔ بادشاہ نے فوراً احکامات لکھن دا حکم دتا بادشاہ نے پہلے حکم دے راہیں اپنی ادھی سلطنت نوجوان وزیر دے حوالے کرن دا فرمان جاری کر دتا دوجے حکم وچ بادشاہ نے وزیر دا سر لاہن دا آرڈر دے دتا وزیر ایہناں دوہاں احکامات تے حیران رہ گیا۔ بادشاہ نے احکامات تے مہر لائی تے وزیر دیاں اکھاں وچ اکھاں پا کے بولیا تیرے کول تریہہ دن نیں توں ایہناں تریہہ دیہاڑیاں وچ صرف تن سوالاں دے جواب لبھنے نیں توں کامیاب ہو گیا تے میرا دوجا حکم منسوخ ہو جاوے گا ے تینوں ادھی سلطنت مل جاوے گی تے جے توں نکام ہو گیا تے پہلا حکم خارج سمجھیا جاوے گا تے دوجے حکم دے مطابق تیرا سر لاہ دتا جاوے گا۔
وزیر دی حیرت پریشانی وچ بدل گئی بادشاہ نے ایہدے بعد فرمایا میرے تن سوال لکھ لوو وزیر نے لکھنا شروع کر دتا بادشاہ نے کہیا انسان دی زندگی دی سب توں وڈی سچائی کیہ اے؟ اوہ رکیا تے بولیا دوجا سوال انسان دی زندگی دا سب توں وڈا دھوکھا کیہ اے‘ اوہ رکیا تے فیر بولیا تریجا سوال انسان دی زندگی دی سب توں وڈی کمزوری کیہ اے۔ بادشاہ نے ایہدے بعد نقارے تے چوٹ لگوائی تے اچی آواز وچ فرمایا تیرا وقت شروع ہوندا اے ہن۔ وزیر نے دوویں پروانے چکے تے دربار چوں دوڑ لا دتی اوہنے اوس شام ملک بھر دے دانشور‘ ادیب‘ مفکر تے ذہین لوک اکٹھے کیتے تے سوال اوہناں دے سامنے رکھ دتے ملک بھر دے دانشور ساری رات بحث کردے رہے پر وزیر نے دوجے دن دانشور ودھا دتے پر نتیجہ اوہو نکلیا اوہ آن والے دیہاڑیاں وچ لوک ودھاندا رہیا پر اوہنوں کوئی تسلی بخش جواب نہ مل سکیا ایتھوں تک کہ اوہ مایوس ہو کے دارالحکومت چوں باہر نکل گیا اوہ سوال چک کے پورے ملک وچ پھریا پر اوہنوں کوئی تسلی بخش جواب نہ مل سکیا اوہ مارا مارا پھردا رہیا شہر شہر‘ پنڈ پنڈ دی مٹی چھان دا رہیا شاہی لباس پاٹ گیا پگڑی ڈھلی ہو کے دھون وچ لمک گئی‘ جتیاں پھٹ گئیاں تے پیراں وچ چھالے پے گئے۔

ایتھوں تک کہ شرط دا آخری دن آ گیا۔
اگلے دن اوہنے دربار وچ پیش ہونا سی وزیر نوں یقین سی ایہ اوہدی زندگی دا آخری دن اے کل اوہدی دھون لاہ دتی جاوے گی تے جسم شہر دے مرکزی پل تے لمکا دتا جاوے گا اوہ مایوسی دے عالم وچ دارالحکومت دی کچی آبادی وچ اپڑ گیا آبادی دے سرے تے اک فقیر دی جھونپڑی سی اوہ ڈگدا ڈھیہندا اوس کٹیا تک اپڑ گیا فقیر سُکی روٹی پانی وچ ڈوب کے کھا رہیا سی نال ای ددھ دا پیالہ پیا سی تے فقیر دا کتا شڑاپ شڑاپ دیاں آوازاں دے نال ددھ پی رہیا سی فقیر نے وزیر دی حالت ویکھی قہقہہ لایا تے بولیا جناب عالی! تسیں صحیح تھاں تے اپڑے او تہاڈے تناں سوالاں دے جواب میرے کول نیں وزیر نے حیرت نال اوہدے ول ویکھیا تے پچھیا تسیں کیویں اندازہ لا لیا میں کون آں تے میرا مسئلہ کیہ اے فقیر نے سُکی روٹی دے ٹکڑے چھابے وچ رکھے‘ مسکرایا اپنا بوریا چکیا تے وزیر نوں کہیا ایہ دیکھ تہانوں گل سمجھ آ جاوے گی وزیر نے جھک کے ویکھیا بوریئے دے تھلے شاہی خلعت بچھی سی ایہ اوہ لباس جو بادشاہ اپنے قریب ترین وزراء نوں عنایت کردا سی فقیر نے کہیا جناب عالی میں وی ایس سلطنت دا وزیر ہوندا سی میں وی اک واری تہاڈے وانگوں بادشاہ نال شرط لان دی غلطی کر لئی سی نتیجہ تسیں آپ ویکھ لوو فقیر نے ایہدے بعد سُکی روٹی دا ٹکڑا چکیا تے فیر پانی وچ ڈوب کے کھان لگا وزیر نے دکھی دل نال پچھیا کیہ تسیں وی جواب تلاش نہیں کر سکے‘ فقیر نے قہقہہ لایا تے جواب دتا میرا کیس تہاڈے توں وکھرا سی میں جواب لبھ لئے سن میں بادشاہ نوں جواب دسے ادھی سلطنت دا پروانہ پاڑ دتا بادشاہ نوں سلام کیتا تے ایس کٹیا وچ آ کے بہہ گیا میں تے میرا کتا دوویں مطمئن زندگی گزار رہے آں۔
وزیر دی حیرت ودھ گئی پر ایہ سابق وزیر دی حماقت دے تجزیئے دا وقت نہیں سی جواب پتہ کرن دی گھڑی سی ایس لئی وزیر اینکر پرسن بنن دی تھاں فریادی بن گیا تے اوہنے فقیر توں پچھیا کیہ تسیں مینوں میرے سوالاںدے جواب دے سکدے او۔ فقیر نے ہاں وچ دھون ہلا کے جواب دتا میں پہلے دو سوالاں دا جواب مفت دیواں گا پر تریجے جواب لئی تینوں قیمت دینی پوے گی۔ وزیر دے کول شرط منن توں سوا کوئی آپشن نہیں سی اوہنے چھیتی ہاں وچ دھون ہلا دتی فقیر بولیا دنیا دی سب توں وڈی سچائی موت اے‘ انسان کوئی وی ہووے کجھ وی ہووے اوہ ایس سچائی توں نہیں بچ سکدا۔ اوہ رکیا تے بولیا انسان دی زندگی دا سب توں وڈا دھوکھا زندگی اے ساڈے وچوں ہر بندہ زندگی نوں دائمی سمجھ کے ایہدے دھوکے وچ آ جاندا اے۔ فقیر دے دوویں جواب ناقابل تردید سن وزیر سرشار ہو گیا اوہنے ہن تریجے جواب لئی فقیر توں شرط پچھی فقیر نے قہقہہ لایا کتے دے سامنے توں ددھ دا پیالا چکیا وزیر دے ہتھ وچ دتا تے کہیا میں تینوں تریجے سوال دا جواب اوس ویلے تک نہیں دیواں گا جدوں تک توں ایہہ ددھ نہیں پیندا وزیر دے متھے تے مڑھکا آ گیا اوہنے نفرت نال پیالا زمین تے رکھ دتا اوہ کسے قیمت تے کتے دا جوٹھا ددھ نہیں سی پینا چاہندا فقیر نے موڈھے اچکائے تے کہیا تیرے کول ہن دو راہ نیں توں انکار کر دے تے شاہی جلاد کل تیرا سر لاہ دیوے یاں فیر توں ایہ ادھ پائو ددھ پی جا تے تیری جان وی بچ جاوے تے توں ادھی سلطنت دا مالک وی بن جاویں گا‘ فیصلہ بہرحال توں کرنا اے۔ وزیر حیرت وچ پے گیا اک پاسے زندگی تے ادھی سلطنت سی تے دوجے پاسے کتے دا جوٹھا ددھ سی اوہ سوچدا رہیا سوچدا رہیا ایتھوں تک کہ جان تے مال جت گیا تے سیلف ریسپیکٹ ہار گئی وزیر نے پیالا چکیا تے اک ای ساہ وچ ددھ پی گیا فقیر نے قہقہہ لایا تے بولیا میرے بچے انسان دی سب توں وڈی کمزوری غرض ہوندی اے۔ ایہ اوہنوں کتے دا چھڈیا ددھ تک پین تے مجبور کر دیندی اے تے ایہ اوہ سچ اے جنہے مینوں سلطنت دا پروانہ پاڑ کے ایس کٹیا وچ بیٹھن تے مجبور کر دتا سی میں سمجھ گیا سی میں جیویں جیویں زندگی دے دھوکھے وچ آواں گا میں موت دی سچائی نوں بھلاندا جاواں گا تے میں موت نوں جناں بھلاندا رہواں گا میں اوناں ای غرض دی دلدل وچ پھسدا جاواں گا تے مینوں روز ایس دلدل وچ ساہ لین لئی غرض دا گندا ددھ پینا پوے گا ایس لئی میرا مشورہ اے زندگی دیاں ایہناں تنے حقیقتاں نوں جان لوو تیری زندگی چنگی گزرے گی۔ وزیر خجالت شرمندگی تے خودترسی دا تحفہ لے کے فقیر دی کٹیا چوں نکلیا تے محل ول چل پیا اوہ جیویں جیویں محل دے نیڑے اپڑ رہیا سی اوہدے احساس شرمندگی وچ وادھا ہو رہیا سی اوہدے اندر ذلت دا احساس ودھ رہیا سی تے اوہ ایس احساس دے نال محل دے بوہے تے اپڑیا۔ اوہدے سینے وچ خوفناک ٹیس اٹھی اوہ گھوڑے توں ڈگا لمی ہچکی لئی تے اوہدی روح اگلے جہان پرواز کر گئی۔
دوستو! میری اک گل یاد رکھو‘ موجودہ سیاسی صورتحال وی ایس کہانی دے نال مشابہت رکھدی اے۔ کسے وزیر‘ مشیر نوں غریب لوکاں دے دکھ درد تے تکلیف دا احساس نہیں۔ ایہ صرف اپنی بادشاہت دے چکر وچ نیں سب دے سب اپنے اپنے مفادات دی جنگ لڑ رہے نیں پر ایہناں نوں کسے دن‘ کسے ٹھنڈی تھاں تے بہہ کے زندگی دے ایہناں بنیادی سوالاں تے ضرور غور کرنا چاہیدا اے ایہ سوچنا چاہیدا اے ایہ لوک کدھرے زندگی دے دھوکھے وچ آ کے غرض دے پچھے تے نہیں نس رہے ایہ لوک کدھرے موت نوں تے نہیں بھلا بیٹھے۔ ایہ کدھرے ایس کہانی دے وزیر تے نہیں بن گئے۔ مینوں یقین اے ایہناں لوکاں نے جس دن ایہ سوچ لیا اوس دن ایہ غرض دے اوہناں گندے پیالیاں توں بالاتر ہو جان گے تے حقیقی زندگی دا مقصد سمجھ جان گے۔ اوس دن ایہناں دی زندگی وچ سکون تے امن وارد ہو جاوے گا۔ جے انج ممکن نہ ہو سکیا تے ایہ لوک لالچ دی ایس جنگ وچ اپنی زندگی ہار کے اگ دے ڈھائے چڑھ جان گے۔
٭٭٭