اخلاق بہتر ہون گے تے ٹریفک وی ٹھیک چلے گی

عتیق انور راجہ

اک خبر پڑھی کہ لہور ٹریفک پولیس ون وے دی خلاف ورزی کرن والیاں دے ڈرائیونگ لائسنس کینسل کرے گی۔ خبر پڑھدے ہوئے کجھ سکون ہویا کہ میرے ملک دے لوک وی ون وے دی خلاف ورزی ختم کر دین گے یا گھٹ کیتا کرن تے دوجے ای لمحے ایہہ سوچدے ہوئے دل شدت درد نال چیخ پیا کہ اج 21 ویں صدی وچ جدوں اک پاسے ترقی یافتہ ملک چن اُتے ڈیرے پان دی پلاننگ کر رہے نیں دوجے پاسے سانوں زمین اُتے وی ٹھیک نال چلنا نہیں آ رہیا۔حالت ایہہ وے کہ پڑھے لکھے لوک ہون یا انپڑھ، ریڑھی والے ہون یا کروڑاں دی لگژری گڈی والے۔ دوجیاں نوں نصیحت کرن والے موٹیویشنل سپیکر، مسیتاں وچ درس دین والے سکول و کالج وچ بچیاں نوں بہتر زندگی دا گُر سکھان والے، ایہناں سب وچوں اکثریت انج دی اے کہ جویں ای سڑک اُتے آندے نیں اپنے پڑھے پڑھائے رٹے رٹائے سب سبق بھُل جاندے نیں۔ ہر کوئی ایہہ کوشش کردا اے کہ اوہ کسے نہ کسے طرح سب توں اگے نکل جائے۔ ہر کوئی ایہہ چاہندا اے کہ ایس دا ہارن تے تیزی نال وجے پر ایس دے پچھے والے ایہنوں رستہ دین لئی ڈپر نہ مارن۔کہندے نیں کسے ویلے شاید ستر دی دہائی دی گل اے میرے ملک دی شاہراواں اُتے ٹریفک دا نظام بوہت چنگا ای نہیں بلکہ دنیا دے دوجے ملکاں لئی قابل تقلید وی قرار دتا جاندا سی۔ پر پچھلے کجھ عشریاں وچ اسیں جتھے دوجے شعبیاں وچ ناکام ہو رہے آں، جویں عام زندگی وچ ساڈی اخلاقیا ت دا جنازہ نکلیا اے بلکل اوہی نقشہ اسیں سڑکاں اُتے وی پیش کردے نظر آنے آں۔ جویں دا بُرا حال ساڈا سیاسی سماجی زندگی وچ ویکھیا جا رہیا اے اُنج ای ساڈی سڑکاں ٹریفک دی بحالی دا رونا روندیاں نظر آندیاں نیں۔ اج توں 15،20 ورہے پہلے شہر وچ کجھ تھاواں اُتے ای ٹریفک پولیس دے جوان کھڑے نظر آیا کردے سن پر ٹریفک دا حال کافی بہتر سی پر بیڑا غرق ہوئے قسطاں اُتے گڈیاں ویچن دا آئیڈیا پیش کرن والیاں دا۔ میرے ملک دے ہر دوجے بندے جس دے کول کھٹارا موٹر سیکل سی ایس نے بغیر ڈرائیونگ لائسنس بغیر کسے تربیت دے قسطاں اُتے کار خرید لئی۔ کار خریدن دے بعد کجھ دوستاں دے نال کجھ خود کار طریقے نال ڈرائیونگ سکھدے رہے۔ بدقسمتی یا خوش قسمتی دی گل کہی جائے۔کمپیوٹر لائسنس توں پہلے سینکڑے ڈرائیونگ لائسنس لوکاں نوں دو تن یا چار ہزار روپیاں وچ گھر بیٹھے ای مل جایا کردے سن۔ ہن ویلا بدل چکیا اے تے ہن میرے ملک وچ کمپیوٹر لائسنسنگ برانچز کھولیاں جا چکیاں نیں۔ ہن کوئی وزیر مشیر یا پیر ای کیوں نہ ہوئے۔ ڈرائیونگ لائسنس دے حاصل کرنا ہوئے تے اک وار فوٹو بنوان ہر کسے نوں ٹریفک پولیس دے کیمرے دے ساہمنے جانا ای پیندا اے۔ عام لوکاں یا پروفیشنل ڈرائیور حضرات لئی نواں لائسنس بنوانا بوہت مشکل ہو چکیا اے۔ سنیا وی اے کہ بندہ جنہا مرضی ماہر ڈرائیور ہوئے۔ ٹریفک پولیس دے ساہمنے جا کے بے بس ہو جاندا اے کجھ ٹرائی وچ فیل کر دتے جاندے نیں تے بوہت سارے سڑکاں اُتے لگے اشاریاں دی زبان نہ بیان کر پان پاروں ڈرائیونگ لائسنس توں محروم رہ جاندے نیں۔ہن ایتھے سلسلہ شروع ہوندا اے کہ تعلق دا سفارش دا تے رشوت دا۔ کہندے نیں ٹرائی تے اشاریاں دی سمجھ نہ رکھن والا جے اپنی جیب وچ 15، 20 ہزار روپئے رکھ لوے تے ایس دے سارے مراحل آسانی نال حل ہو جاندے نیں، ایہہ اک تلخ حقیقت رہی اے کہ ڈرائیونگ برانچز وچ رشوت چلدی اے۔ دور دی گل نہیں میرا اپنا اک ڈرائیور جیہڑا میری ای گڈی نوں 10 سال تیکر چلاندا رہیا اے ایہنوں اج توں کجھ سال پہلے جدوں کمپیوٹر لائسنس بنوان گھلیا تے سارے سبق یاد کروا کے گھلیا پر ایس دی ساری ہوشیاری تے مستعدی اُتے لائن لا دتی گئی تے ایہنوں 45 دن بعد دوبارہ آن دا کہیا گیا۔ میرے کول آیا تے کہیا راجہ صاحب تھوڑے سارے پیسے دین نال بوہت سارے نکمے لوکاں دے لائسنس بن چکے نیں تے مینوں تسیں کہندے او کہ کسے نوں پیسہ نہیں دینا۔ تہانوں پتہ ای اے کہ میں اک چنگا ڈرائیور واں تے اٹھو تے چل کے سی ٹی او صاحب نال میری جائز سفارش کر دیو۔سی ٹی او صاحب نوں کہیا جناب ایہہ میرے کول 10 سال توں گڈی چلا رہیا اے تے ایہناں دی مہربانی نال اوہ مرحلہ حل ہویا۔ کہن دا مقصد ایہہ وے کہ جائز کم لئی وی انگلی ڈِنگی کرنی پیندی اے۔ چلو خیر سفارش رشوت یا مہارت جویں دی وی ہوئے لوک لائسنس حاصل کر رہے نیں پر سڑک اُتے چلنا کنج اے ایس گل دا سبق کدھرے نہیں دتا جا رہیا۔ سڑک اُتے گڈی چلان والے نوں کدھرے نہیں دسیا جا رہیا کہ گڈی دی ڈرائیونگ سیٹ اُتے بیٹھن توں پہلے کنج گڈی نوں چیک کرنا اے بس ایہو کہیا جاندا اے گڈی ہوئے گی تے اک دو وار ٹھوکن دے بعد جاچ آ جائے گی۔
ہن ون وے خلاف ورزی اُتے آنے آں۔ ایس جرم اُتے بوہت سارے لوکاں دے چالان ہون گے بوہت ساریاں دے لائسنس کینسل وی ہون گے پر ٹریفک پولیس کیہ اپنے ای پیٹی بند بھراواں یعنی پنجاب پولیس دے جواناں نوں ون وے توں روک سکے گی۔ کیہ وکلاء، کیہ معزز محکمیاں دے لوک وی قانون دے اگے سرنگوں ہون گے کیہ پریس کارڈ رکھن والے ورکر وی پولیس توں لائسنس کینسل کروا کے آرام نال گھر جان گے۔ انج نہیں ہوئے گا جیہڑے تگڑے محکمیاں دے لوک نیں ایہناں نوں پہلے تے ٹریفک پولیس کجھ وی نہیں کہے گی تے جے کسے نے ہمت نال ایہناں نوں روک لیا تے ایس روکن والے ٹریفک وارڈن دی نوکری خطرے وچ پئے جائے گی۔ میڈیا والے اپنے انداز وچ رولا پان گے۔
تے کیہ کیتا جائے، ایہہ سوال معقول اے، کرن والا کم ایہہ کہ ٹریفک شعور اجاگر کرن لئی مسیتاں وچ تربیتی ورکشاپس دا اہتمام کیتا جائے۔
ڈرائیونگ ٹیسٹ لین والے خوف خدا کرن تے رشوت دے چکر وچ جان بوجھ کے لوکاں نوں فیل نہ کرن۔ جمعے دے بیاناں وچ امام صاحب تے عوامی تقریبات وچ مذہبی رہنما لوکاں نوں اخلاقیات دا مفہوم سمجھان دی کوشش کرن۔ لوکاں نوں سمجھان کہ رشوت دے کے حاصل کیتے جان والے لائسنس نال حاصل ہون والی کمائی حلال نہیں رہوے گی۔ لوکاں نوں ایہہ درس دتا جائے کہ جے مسیتاں وچ صف بندی کیتی جاندی اے تے ایس دا مقصد عام زندگی وچ لوکاں وچ وی لائن دی پابندی کرنا سکھانا اے۔ دین ناں ای لوکاں نوں چنگا شہری بنان دا اے۔
استاد طلبا نوں سمجھان کہ غلط سمت وچ سفر کرن والے نہ صرف قانون دے مجرم نیں بلکہ بداخلاق بدتہذیب تے گنہگار وی نیں۔
گوجرانوالہ شہر وچ ٹریفک دے ودھدے مسائل روزانہ دی بنیاد اُتے ہون والے حادثیاں نوں لے کے رائٹرز کلب گوجرانوالہ دے چیف ٹریفک افسر سہیل فاضل صاحب نال خصوصی ملاقات ہوئی جس وچ ٹریفک نوں متاثر کرن والے سارے عوامل دا جائزہ لیا گیا۔ چیف ٹریفک افسر نے ٹریفک دے مسائل اُتے کالم نگاراں ولوں نشاندہی اُتے فراخدلی دا مظاہرہ کردے ہوئے محکمہ دی کمزوریاں نوں نہ صرف تسلیم کیتا بلکہ ایہناں نوں بہتر کرن دے عزم دا وی اظہار کیتا۔ شہر وچ بے ہنگم ٹریفک نوں کنٹرول کرن دے حوالے نال چیف ٹریفک افسر گوجرانوالہ سہیل فاضل نے دسیا کہ اپنی مدد آپ دے تحت شہر بھر وچ لائن لین دی پابندی تے ٹریفک نظام وچ بہتری لئی ڈیلینیٹرز دی تنصیب کیتی جا رہی اے۔
ابتدائی طور اُتے شہر دے تن مصروف چوکاں کچہری چوک، کمشنر چوک تے ڈی سی روڈ انڈر پاس چوک وچ ڈیلینیٹرز لائے گئے نیں جد کہ آئندہ دناں وچ مزید چوکاں وچ لائے جان گے۔ گرم موسم وچ سڑک اُتے کھڑے ٹریفک پولیس دے جوان نوں خراج تحسین وی پیش کرنے آں تے امید کرنے آں کہ ٹریفک پولیس چالاناں دی تعداد ودھان دی بجائے شہریاں دے نال مل کے اپنے ایجوکیشنل ونگ نوں متحرک کردے ہوئے لوکاں وچ ٹریفک شعور اجاگر کرن دی ودھ توں ودھ کوشش کرے گی۔ گوجرانوالہ ملک دا وڈا تے اہم ترین شہر اے پر کیہ ستم ظریفی اے اے کہ ایس شہر وچ اج اک معقول پبلک سواری دا سسٹم نہیں۔ سارے شہر دا بوجھ چنگ چی رکشیاں دے سر اُتے پا دتا گیا۔ حیرت دی گل اے کہ کیوں شہر وچ کدھرے بس سٹاپ بنان دی زحمت نہیں کیتی گئی۔ تے گرمی سردی، بارش، دُھپ تے موسماں دی شدتاں وچ سفر کرن والیاں نوں کھلے اسماناں تھلے ای برداشت کرن لئی چھڈ دتا گیا اے۔