،جیو اور جینے دو

ایہہ کائنات کسے حادثے دے طور اُتے وجود وچ نہیں آئی نہ ای اتفاقاً انج ہویا اے بلکہ ایس نوں بنان سنوارن تے پھیلان والی ذات اللہ تعالیٰ دی اے

رابعہ رحمٰن

انسان کی بہت ساری ذمہ داریاں ہیں جس میں اس نے دیکھنا ہے کہ اس نے اپنی زندگی کو کس نظام کے تحت چلانا ہے اور کیا اس کا جو نظام ہوگا وہ کسی کیلئے تکلیف کاباعث تو نہیں بنے گا۔ یہ کائنات اللہ تعالیٰ نے سب کیلئے محبت ،صلہ رحمی اور اخوت وبھائی چارے کیلئے بنائی ہے اس میں اندھیرے سے روشنی نکالنے اور ظلم سے رحم دلی پیدا کرنا انسان کا وطیرہ ہونا چاہیے۔
ایہہ کائنات کسے حادثے دے طور اُتے وجود وچ نہیں آئی نہ ای اتفاقاً انج ہویا اے بلکہ ایس نوں بنان سنوارن تے پھیلان والی ذات اللہ تعالیٰ دی اے۔ کائنات اُتے اک طائرانہ جہی نظر پائیے تے آشکار ہوئے گا کہ ایہہ لامتناہی تے بیکراں و سعتاں دی حامل کائنات دے کنہے سلیقے طریقے نال بنائی گئی نہ موسماں وچ موسم مدغم ہوئے نہ دن وچ رات ہوئی نہ ستاریاں دی تھاں چن نے لئی تے نہ خار دی تھاں پھُل اُگ سکے پر اسیں کدی سوچیا کہ ایس کائنات دی تکوین و تخیق وچ انج کیونکر ممکن ہو سکیا کہ اینے وڈے نظام شمسی تے نظام ارض دے ستارے، سیارے، سورج، چن، نباتات و جمادات، پانی تے ہوا قدرت دے اسیر نظر آندے نیں جس دی بنا اُتے ہوائواں دی جولانی ہوئے یا ندی تے آبشاراں دی روانی، دریائواں دی طغیانی ہوئے یا پہاڑاں دی آتش فشانی سب وچ نظام قدرت دا اک نظم و ضبط کارفرما نظر آندا اے تے جے غور کریئے تے سمجھ آ جائے کہ زندگی لنگھان لئی اصول تے نظم و ضبط دی منہ بولدی تصویر اے۔ایس دا دماغ، اعصاب، خون دی گردش تے تنفس مقرر کردہ اصول و ضوابط دے تابع نیں۔ اظہر من الشمس اے کہ جے اسیں ایہناں اصول و ضوابط توں انحراف کراں گے یا کسے نظام دے اوقات بدلن دی کوشش کراں گے تے زندگی دا توازن وگڑ جائے گا۔ ایسے توازن تے اصول و ضبط نوں حضور پاک ﷺ دے اسوئہ حسنہ وچ بخوبی ویکھیا جا سکدا اے تے جیہڑا مذہب تے نظام اوہ لیائے تے اللہ دی پہچان کرائی تے ایس نظام دی بنیادی خصوصیت ایہو اصول و ضوابط نیں۔ اذان توں لے کے نماز دی ادائیگی تیکر انسانی جسم اک طریقہ و اصول دے مطابق عمل کردا اے ایس دا مطلب کسے وی تخلیق کارکردگی دے مثبت نتائج لئی حکمت عملی نافذ العمل کرن لئی کسے وی مسلک دی تعلیمات عام کرن لئی تے طریقہ کار وضع کرن لئی اصول تے ضابطے بنانے پیندے نیں۔ حکومت تے سیاست وی ایہناں ای اصول و قوانین دے تحت ناکام یا کامیاب ہوندی اے۔ خاص کر حکمران وقت تے اعلیٰ عہدیداران دا قول و فعل اجتماعی تے انفرادی زندگی قانونی ضابطیاں تے زندگی دے دیگر نظم و نسق دا آئینہ ہونی چاہیدی اے۔ پر فکریہ غالب آندی اے کہ جدوں مکمل ضابطہ حیات تے کائنات دا نظام بہترین اصولاں اُتے استوار سی تے استوار ہے تے فیر ایہہ نظام وچ وگاڑ کنج دا؟ جدوں اک بندے دے اقوال و افعال کسے ضابطے تے اصول دی پیروی کر رہے ہون تے تے ایس دا وجود انفرادی و اجتماعی طور اُتے اپنی افادیت آشکار کرے گا۔ اصل ماخذ تے ایہہ وے کہ قدرت دے بنا ایہناں اصول و ضوابط جنہاں اُتے ایہہ کائنات دا نظام چل رہیا اے دے بغیر امن و سلامتی، ترقی و ترویج دا امکان ممکن نہیں۔ ایسے نظم و ضبط دی سب توں اعلیٰ ترین مثال ساڈی افواج پاکستان اے۔ جے اوہ قانون تے ضابطیاں دی اہمیت نہ سمجھ سکن تے ایہناں دے مطابق عمل نہ کرسکن تے اوہ اسلحے دی فراوانی تے عددی برتری دے باوجود دشمن دے اگے سینہ سُپر نہ ہو سکن۔ ساڈی عسکری طاقت دی پرورش ای نظم و ضبط دا شاخسانہ اے ایس توں انحراف فتح نوں شکست وچ بدلن دے مترادف ہوندا اے۔ نظم و ضبط تے قوانین توں انحراف دی اک اہم مثال ایہہ وے کہ جدوں نبی پاک نے غزوہِ احمد دے موقعے اُتے مسلمان سپاہیاں دے اک دستے نوں اک درے اُتے ایہہ کہندے ہوئے تعینات کیتا کہ جے تسیں ویکھو کہ پرندے سانوں اچک لے گئے نیں تے وی اپنی تھاں نہ چھڈنا ایتھوں تیکر کہ میں تہاڈے کول کسے نوں گھلاں، پر اوہناں نے ایسے نظم و ضبط تے حکم آقا دی نافرمانی دی جس دی بنا اُتے ایہناں نوں نقصان چُکنا پیا۔جے تاریخ اُتے وی نظر ماریے تے قومی زندگی دی کامیابی تے عبارت ای نظم و ضبط اصول و قوانین دی تعمیل سرخم کر کے کرن وچ اے۔ جدوں مسلماناں نے ایکا کیتا کہ اوہ علامہ اقبال تے قائداعظم دے بنائے گئے پلیٹ فارم توں پاکستان لے کے رہن گے تے ایہناں دی زندگی انج دے نظم و ضبط دا آئینہ ہو گئی کہ پاکستان ایہناں دی اکھاں وچ تمکنت توں نظر آن لگیا، دنیا حیران ہو گئی، بربادیاں تے ناکامیاں سرنگوں ہو گئیاں پر اج اوہ ای ناکامیاں تے بربادیاں سر چُک کے کیوں چل رہیاں نیں۔ ایس قوم تے آن والی نسل نوں فیصلہ خود کرنا اے کہ تباہی پیدا کرن والے عوامل کس طرح ختم کیتے تے روندے بلکدے سسکدے کسمپرسی دی حالت وچ جیندے مردے لوکاں لئی کیہ لائحہ عمل اختیار کیتا جائے تے کس طرح توں ایہناں وچ مسکراہٹ، سکون، محبت تے زندگی دا اعلیٰ معیار ونڈیا جائے۔