سود دی حرمت تے قباحت

اسلام تے شبہ والی گل توں وی بچن دا حکم دیندا اے تے سود تے واضح طور اُتے حرام اے

مولانا محمد الیاس گھمن

اللہ تعالیٰ نے سود نوں حرام قرار دتا اے۔ تسیں خود سوچو کہ جدوں اک شے نوں اللہ تعالیٰ جہی حکیم و خبیر ذات خود حرام قرار دے رہی ہوئے تے ایس وچ کس قدر نقصان ہون گے؟ سود کبیرہ گناہواں وچوں اک اے، اللہ دی ناراضگی دا سبب اے بلکہ اللہ تے ایس دے رسول ﷺ نال اعلان جنگ اے۔ اللہ دے عذاب دا سبب اے۔ انسان دے جہنم وچ جان دا باعث اے۔ اللہ دی رحمت توں دوری دا ذریعہ اے۔ انساناں دے حق وچ مفید معیشت لئی زہر قاتل اے۔ سود دی قرآن و سنت وچ بوہت سخت قباحتاں تے وعیداں مذکور نیں۔
سود سابقہ شریعتاں وچ :
یہودیاں دے بارے قرآن کریم وچ اے:
مفہوم آیت: تے یہودیاں دے سود لین دی وجہ نال عذاب آیا حالانکہ ایہناں نوں ایس توں روکیا گیا سی۔ (سورۃ النساء، رقم الآیۃ: 161)
فائدہ: ایس آیت دے تحت مفسرین کرام نے لکھیا اے کہ شریعت محمدیہ وانگوں سود سابقہ شریعتاں وچ وی حرام سی۔
سود حرام اے:
مفہوم آیت:سود کھان والے لوک جدوں قیامت والے دن قبراں توں اٹھن گے تے ایس بندے وانگوں اٹھن گے جنہوں شیطان نے چھو کے پاگل بنا دتا ہوئے ایہہ عذاب ایس لئی ہوئے گا کہ دنیا وچ ایہہ لوک کہیا کردے سن کہ بیع (خرید و فروخت) وی تے سود وانگوں ہوندی اے حالانکہ اللہ تعالیٰ نے بیع نوں حلال جد کہ سود نوں حرام قرار دتا اے۔ لہٰذا جس بندے دے کول ایس دے رب ولوں نصیحت (سود دی واضح حرمت ) آ گئی ہوئے تے اوہ ایس دی وجہ نال سودی معاملات توں آئندہ لئی باز آ گیا تے پچھلے زمانے وچ جو کجھ سودی معاملہ ہو چکیا ، سو اوہ ہو چکیا۔ ایس دا معاملہ اللہ دے حوالے اے۔ تے جیہڑا بندا دوبارہ سود والے حرام کم ول آیا اوہ جہنمی اے تے اوہ ہمیشہ ایسے وچ رہوے گا۔ (سورۃ البقرۃ،رقم الآیۃ:275)
فائدہ: ساڈا عقیدہ تے نظریہ ایہہ وے کہ کفر و شرک دے علاوہ کبیرہ گناہ کرن والا ہمیشہ جہنم وچ نہیں رہوے گا بلکہ اپنے گناہواں دی سزا پا لین دے بعد آخر کار جہنم توں کڈ لیا جائے گا۔ مذکورہ بالا آیت کریمہ توں بظاہر انج لگدا اے کہ سود کھان والا ہمیشہ جہنم وچ رہوے گا حالانکہ انج نہیں۔ آیت مبارکہ وچ جس بندے دا ذکر اے اوہ ، اوہ بندا اے جیہڑا سرے توں سود دی حرمت دا قائل نہیں بلکہ کہندا اے کہ سود وی تے بیع وانگوں اے انج دا بندا سود نوں حرام نہ منن دی وجہ نال کافر اے تے کافر ہمیشہ جہنم وچ رہن گے۔
سود نوں اللہ گھٹاندے نیں:
مفہوم آیت: اللہ تعالیٰ سود دے مال نوں گھٹاندے نیں تے صدقہ دے مال نوں ودھاندے نیں۔(سورۃ البقرۃ، رقم الآیۃ: 276 )
حضرت عبداللہ بن مسعود رضی اللہ عنہ توں روایت اے کہ نبی کریم ﷺ نے فرمایا: سود اگرچہ ویکھن دے اعتبار توں زیادہ ای وکھائی دیوے پر انجام دے اعتبار نال گھٹ ای ہوندا اے۔ (مسند احمد، رقم الحدیث : 3754 )
سودی معاملات فی الفور چھڈ دتے جان:
مفہوم آیت:اے ایمان والو! جے تسیں واقعی پکے سچے مومن او تے اللہ توں ڈرو تے سود دے سابقہ معاملات چھڈ دیو۔ (سورۃ البقرۃ، رقم الآیۃ: 278)
حجۃ الوداع اُتے اعلان:
رسول اللہ ﷺ نے حجۃ الوداع دے موقعے اُتے فرمایا: سارے لوک ایس گل نوں چنگی طرح ذہن نشین کر لوئو کہ زمانہ جاہلیت دا ہر قسم دا سود ختم ہو چکیا اے لہٰذا تہاڈے لئی ہن تہاڈا اصل مال (باقی ) اے نہ تسیں خود کسے اُتے ظلم کرو تے نہ ای کسے ہور دے ظلم دا شکار بنو۔ عباس بن عبدالمطلب دا سود سارے دا سارا ختم اے۔ (جامع الترمذی، رقم الحدیث:3087)
فائدہ:سود دی حرمت آپ ﷺ دی زندگی دے آخری ورھیاں وچ ہوئی ایس لئی حجۃ الوداع دے موقعے اُتے سارے لوکاں دے ساہمنے ایس دی حرمت نوں عملی شکل دتی گئی۔
سود خور نال اللہ دا اعلان جنگ:
مفہوم آیت: فیر جے تسیں انج نہ کیتا یعنی سودی معاملات نوں نہ چھڈیا تے اللہ تے ایس دے رسول ولوں تہاڈے خلاف اعلان جنگ اے تے جے تسیں توبہ کر لوئو سودی معاملات نوں یکسر چھڈ دیو تے تہاڈا اصل سرمایہ تہاڈا اے اوہ تسیں لے لوئو۔نہ تسیں کسے اُتے ظلم کرو نہ تہاڈے اُتے کوئی ہور ظلم کرے۔(سورۃ البقرۃ، رقم الآیۃ:279)
فائدہ: قرآن و سنت توں پتہ چلدا اے کہ دیگر کبیرہ گناہواں دی سزا وچ ایس قدر شدت بیان نہیں کیتی گئی جنہی سود دی سزا وچ بیان کیتی گئی اے۔ یعنی اللہ تے ایس دے رسول ﷺ ولوں اعلان جنگ؛ جدوں اللہ ولوں اعلان جنگ ہوئے تے خود سوچو کہ بندے دا کیہ بچے گا؟ اللہ کریم ساڈے ساریاں دی حفاظت فرمان۔
سودی معاملات توں متعلقہ سارے بندیاں اُتے لعنت:
حضرت جابر بن عبداللہ رضی اللہ عنہ توں مروی اے کہ اللہ دے رسول ﷺ نے سود کھان، سود دین، سودی حسابات و معاملات لکھن تے سودی لین دین اُتے گواہ بنن والیاں اُتے لعنت فرمائی اے تے فرمایا اے کہ ایہہ سارے لوک گناہ گار ہون وچ برابر دے شریک نیں۔ (صحیح مسلم، رقم الحدیث:4100)
فائدہ: بے شک انسان خود سود نہ وی لوے پر جے اوہ سودی معاملات وچ کسے درجے وی شریک ہوندا اے تے ایس نوں وی انج دا ای عذاب دتا جائے گا جویں دا سود لین تے دین والے نوں ہوئے گا۔ ایس لئی سارے سودی معاملات توں خود نوں دور رکھو۔ ورنہ انسان ایہناں ساری وعیداں تے عذاباں دا مستحق بن جاندا اے جیہڑے قرآن و سنت وچ مذکور نیں۔
عذاب دی مستحق قوم:
حضرت عبداللہ بن مسعود رضی اللہ عنہ توں روایت اے کہ رسول اللہ ﷺ نے فرمایا: جدوں کسے قوم وچ زنا تے سود پھیل جائے تے اوہ قوم اپنے آپ نوں اللہ دے عذاب دی مستحق بنا لیندی اے۔ (صحیح ابن حبان، رقم الحدیث :4410)
فائدہ: ایس ویلے پورے عالم اُتے جیہڑا عذاب اے ایس وچ مسلماناں دے کبیرہ گناہواں داوی دخل اے۔ ایس لئی سانوں ساریاں نوں سارے گناہواں توں سچی توبہ کرنی ہوئے گی۔
غیر سودی بینکاری:
دور حاضر وچ جید علماء کرام دی محنت نال اک غیر سودی بینکاری دا نظام پیش کیتا گیا اے۔ ایس لئی سودی معاملات توں بچن لئی اپنا سرمایہ انج دے بینکاں وچ جمع کرائو جیہڑے غیر سودی ہون۔ ایس نال تجارت کرو۔ نفع کمائو۔
فیصلہ کرو:
خود وی تے اپنی اولاداں نوںوی حرام دے لقمے توں بچائو۔ اسلام تے شبہ والی گل توں وی بچن دا حکم دیندا اے تے سود تے واضح طور اُتے حرام اے۔ لقمہ حرام دی نحوست نال انسان دنیا و آخرت دا خسارہ چُکدا اے۔ دنیا وچ انسان اُتے بیماریاں دا حملہ ہونا، ذہنی اذیت وچ مبتلا ہونا، اولاد دا نافرمان ہونا، گھریلو جھگڑیاں دا ودھ جانا تے حادثیاں دا پیش آنا سب شامل اے جد کہ آخرت وچ اللہ دی ناراضگی، شفاعت توں محرومی تے جہنم دی اگ دا مستحق ہونا شامل اے۔ ایس لئی محض ارادہ نہیں بلکہ فیصلہ کرو کہ نہ خود سود کھائو گے تے نہ ای کسے طرح دے سودی معاملات وچ شریک ہوئو گے تے اپنی اولاداں نوں وی ایس توں بچائو گے۔ اللہ تعالیٰ سانوں رزق حلال پاکیزہ وسعت والا عطا فرمائے تے حرام توں ساڈی حفاظت فرمائے۔ آمین ۔