برفیلی قبر

Cryonic Freezingاک خیالی دنیا تیکر جان دا طریقہ اے جس نوں اج امریکہ وچ لوک اپنا رہے نیں

قاسم علی شاہ

میرا ایہہ دوست اج کل ساڈے دوستی سرکل توں تقریباً غائب ہو چکیا اے۔ کئی دوستاں نے واٹس ایپ اُتے میسجز گھلے پر کوئی جواب نہ آیا تے اک دن میں ایس نوں فون ملایا۔ گھنٹی وجدی رہی۔ تیجی چوتھی بیل اُتے ایس نے فون چُکیا۔ میں خیر خیریت پچھن دے بعد ایس نوں خبر دتی کہ میں اج شام نوں تہاڈے ول آ رہیا واں۔
میں اپنے دوست دے ڈرائنگ روم وچ سی تے اوہ میرے ساہمنے صوفے اُتے بیٹھیا سی۔ مینوں ایس دے چہرے اُتے تفکر دے آثار نظر آ رہے سن۔ انج جویں اوہ کافی دناں توں کسے پریشانی دا شکار ہوئے۔ مینوں لگ رہیا اے کہ میری موت نیڑے آ رہی اے۔ میں اک لمحے لئی چونکیا، اوہ بولیا: ’’میرا دنیا توں جان دا ویلا نیڑے اے پر مینوں اپنی زندگی نال محبت اے، میں ایس دنیا نوں چھڈنا نہیں چاہندا۔‘‘
ایس لمحے اوہ مینوں صدیاں دا تھکیا ہاریا انسان لگیا۔ اوہ شدید مایوسی وچ سی پر میں ایس نوں ٹوکیا نہیں تاکہ اوہ بولدا رہوے تے ایس دے دل دا غبار نکل آئے، ایسے وجہ نال میں فیصلہ کیتا اے کہ میں مرن دے بعد Cryogenically Freeze کروانا چاہنا واں۔ ایس نے انکشاف کیتا تے میرے ہتھ توں گلاس ڈگدے ڈگدے بچیا۔ کیہ۔۔۔ کروانا چاہندے او تسیں؟ میں زور دے کے پچھیا۔ ایس نے پانی دے گلاس نال اک گھُٹ بھریا تے فیر کہیا۔ میں چاہنا واں کہ مرن دے بعد اک نویں دنیا ویکھاں۔ جدوں سو، ڈیڑھ سو سال بعد میں اپنے خاندان وچ واپس آواں گا تے مینوں کنہا چنگا لگے گا۔ ایس ویلے میری چوتھی پنجویں نسل چل رہی ہوئے گی۔ میں ایہناں نوں ویکھاں گا۔ اپنے کاروبار دے بارے وچ پچھاں گا تے مینوں یقین اے کہ اوہ پورے ملک وچ ودھ چکی ہوئے گی۔ اوہ اپنے ای خیالاں دی دنیا وچ کہندا جا رہیا سی۔ میں مزید کوئی وی گل نہیں کیتی تے واپس نکل آیا، کیوں جے اوہ مینوں مکمل ٹرانس دی کیفیت وچ لگ رہیا سی تے اوس ویلے اوہنوں سمجھانا بے کار سی۔ مینوں ہن سمجھ آ گیا کہ اوہ کیوں ساڈے توں وکھرا رہن لگیا سی کیوں جے ایس نوں پتہ سی کہ اسیں ضرور ایس دی راہ وچ رکاوٹ بناں گے۔
رات دے دو وج چکے سن تے میں ہجے تیکر اپنے لیپ ٹاپ دے ساہمنے بیٹھا ریسرچ کر رہیا سی میں جاننا چاہ رہیا سی کہ میرے دوست نوں ایہہ خیال آیا کتھوں۔ ڈھائی گھنٹے دی سر کھپائی توں بعد میرے اگے جیہڑے حقائق آئے اوہ بڑے ای حیرت انگیز سن۔
Cryonic Freezingاک خیالی دنیا تیکر جان دا طریقہ اے جس نوں اج امریکہ وچ لوک اپنا رہے نیں ایس دا طریقہ کار کجھ اِنج اے کہ خواہش مند بندا اپنے مرن توں پہلے متعلقہ کمپنی نال رابطہ کردا اے تے ایہناں نال اپنی خواہش دا اظہار کردا اے۔ کمپنی ایس نوں اک فارم دیندی اے جس نوں پُر کرن دے بعد فیس بھری جاندی اے۔ ایس پراسس اُتے دو توں تن لکھ ڈالر دا خرچہ آندا اے۔ ہن ہوندا ایہہ وے کہ جدوں وی اوہ بندہ اپنی طبعی موت مردا اے تے ایس دے خاندان والے کمپنی نوں اطلاع کردیندے نیں تے کمپنی دی ٹیم گڈی سنے اپڑ جاندی اے تے ایس بندے (میت) نوں لے جاندی اے۔ اوہ ایس نوں فوراًاپنی لیب وچ اپڑاندی اے جتھے ڈاکٹر تے ماہرین ایس نوں Cryonic Freezing دے پراسس وچ لے آندے نیں۔
انسان دی موت دل دی حرکت بند ہون دی وجہ نال ہوندی اے۔ دل دھڑکنا تے بند ہو جاندا اے پر دماغ کجھ دیر تیکر زندہ رہندا اے۔ ایہو اوہ سرا ہوندا اے جس نوں پھڑ کے Cryonicماہرین اپنا اپنا پراسس اگے ودھاندے نیں۔ اوہ سب توں پہلے ایس مردے دے دماغ وچ خون تے آ کسیجن اپڑا کے ایس نوں تازہ دم کر دیندے نیں جس دی وجہ نال ایس دے خیالات و تصورات مردے نہیں۔ایس دے بعد مردے دے جسم توں خون کڈ کے ایس نوں اینٹی فریز نال تبدیل کیتا جاندا اے تے فیر ایس نوں لیکویڈنائٹروجن تے برف نال بھرے ٹینک وچ رکھ دیندے نیں۔ انسانی خلیاں دا اکثر حصہ پانی اُتے مشتمل ہوندا اے ایس وجہ نال اوہ برف بن جاندے نیں تے چونکہ برف پھیلدی جاندی اے ایس وجہ نال ایس (مردے) دے جسم دا پانی متواتر تبدیل کیتا جاندا رہندا اے تے انج اک لمبے عرصے تیکر ایس دا جسم خراب نہیں ہوندا۔
مزید تحقیق اُتے پتہ چلیا کہ امریکہ وچ ہن تیکر 150 توں ودھ لوکاں نے اپنے آپ نوں مرن دے بعد فریزکروالیا اے۔ انسان تے کیہ اوہناں نے اپنے محبوب جانوراں نوں وی ایسے طرح برف بنوا لیا ہویا اے۔ تہاڈے ذہن وچ ایہہ سوال شدت نال سر چُک رہیا ہوئے گا کہ آخر ایہہ لوک اِنج کیوں کردے نیں؟ اصل وچ ایہہ انج دے لوک نیں جنہاں نوں سائنس و ٹیکنالوجی اُتے ایمان دی حد تیکر یقین اے۔ اوہ ایس گل اُتے وی مکمل یقین رکھدے نیں کہ اج توں سو، ڈیڑھ سو سال دے بعد دی دنیا اج دی دنیا توں ہزار گنا زیادہ ترقی یافتہ ہوئے گی۔ ایہہ لوک اپنے آپ نوں فریزر کرواندے نیں ایہہ سوچ کے اوس ویلے دی سائنس ایس قابل ہو چکی ہوئے گی کہ ساڈے جسم وچ دوبارہ آکسیجن پا کے سانوں زندگی دے سکے گی۔ایہناں وچوں کجھ لوک اوہ وی نیں جنہاں نوں کوئی لاعلاج مرض لاحق سی تے ایس امید اُتے اوہناں نے اپنے آپ نوں 100 یا 200 سال تیکر فریز کروالیا اے کہ اودوں تیکر سائنس نے ایس بیماری دا علاج دریافت کر لیا ہوئے گا تے جدوں اسیں زندہ ہوواں گے تے ساڈا علاج وی کیتا جا سکے گا۔
مینوں حیرت دا دھچکا لگیا جدوں مینوں پتہ لگا کہ ایس مقصد لئی تن وڈے سینٹرز وی قائم کیتے جا چکے نیں جیہڑا کہ مشی گن، روس تے ایریزونا وچ واقع نیں۔ ایس خیالی دنیا تیکر اپڑن لئی وڈی وڈی شخصیات نے وی اپنے آپ نوں ایس دا حصہ بنایا اے۔ Ted Williamsجیہڑا کہ امریکی بیس بال ٹیم دا مشہور کھلاڑی تے اک سلیبریٹی سی، ایس نے وی اپنے آپ نوں 200 سال لئی ایس برفیلی قبر وچ دفن کروایا اے۔ حال ای وچ سوشل میڈیا اُتے لنڈا نامی اک خاتون دی ویڈیو وی وائرل ہوئی اے جس وچ اوہ وی مرن دے بعد اپنے آپ نوں فریزکرن دی خواہش مند اے لنڈا نے ایس مقصد لئی پی ایچ ڈی کرن والے اسکالراں دی اک پوری ٹیم نوں ہائر کیتا ہویا سی۔ اوہ دس رہی سی کہ ایس دے شوہر تے سسر دا وی انجماد کیتا گیا اے۔ اوہ اپنی فیملی نال بھرپور محبت کردی اے تے ایہناں ای دے نال دوبارہ ملنا چاہندی اے اوہ وی ایہو دس رہی سی کہ اگلے 100 توں 200 سالاں وچ سائنس نے بے تحاشا ترقی کر لئی ہوئے گی تے ایوس ویلے سانوں دوبارہ زندہ کرنا سائنس داناں لئی ممکن ہوئے گا۔ایس گل اُتے اوہ دلیل وی دیندی اے کہ اج توں سو سال پہلے ساڈے وچوں کوئی جہاز دا سوچ وی نہیں سکدا سی، دل دا بائی پاس ناممکن سی پر ایہہ سب اج واقع ہو چکیا اے تے اگلے سو ورہے وچ وی حیرت انگیز ترقیاں دا
امکان موجود اے۔ میں ایس ساری تفصیل نوں پڑھ کے کافی دیر تیکر سوچدا رہیا 21 ویں صدی وچ انساناں دا مرن دے بعد اپنے آپ نوں فریز کروانا مینوں انج ای لگیا جویں کہ قدیم مصر وچ مردیاں نوں حنوط کیتا جاندا سی۔ اگلے دن دوبارہ میں دوست دے گھر اپڑیا۔
اوہ ہجے تیکر اپنے ایس فیصلے اُتے قائم سی تے ایس نے مینوں اپنے لیپ ٹاپ وچ دو تن ویب سائٹاں وی وکھائیاں جیہڑیاں انج دے کیساں نوں ڈیل کردیاں سن۔ اوہ اج کل وچ اپنی رجسٹریشن کروان ولا سی۔ مینوں ایہہ سن کے بوہت افسوس ہویا۔ میں براہ راست ایس نوں روک نہیں سکدا سی۔ ایس لئی غیر محسوس طریقے نال ایس دا ذہن بدلن دی کوشش کرن لگیا۔ میں ایس توں پچھیا، تسیں جاندے او کہ پرانے زمانے وچ لاشاں نوں حنوط کیتا جاندا سی؟ اوہ بولیا، ہاں، سنیا اے مصر والیاں دے بارے وچ، پر تفصیل دا نہیں پتا۔ ایس نے مختصر جواب دتا۔ میں کہیا: 2500 قبل مسیح وچ مصر دے فرعوناں دیاں لاشاں نوں حنوط کیتا جاندا سی۔ ایہہ اک کیمیائی عمل ہوندا سی جس وچ لاش اُتے اک مخصوص قسم دی دوائی لائی جاندی جس دے بعد اوہ گلدی سڑدی نہیں سی۔ ایہناں دا نظریہ ایہہ سی کہ مصر دے بادشاہ مرن دے بعد دیوتا بن جاندے نیں تے ایہناں نوں جسماں دی لوڑ ہوندی اے ایس لئی ایہناں جسماں نوں سلامت رکھنا ضروری اے پر ایہہ اک ڈھونگ سی، جس دی کوئی عقلی دلیل ایہناں دے کول نہیں سی۔ ایس سب دا مقصد ایہہ سی کہ اوہ اپنی رعایا اُتے اپنی دہشت قائم رکھن تے حکومت کر سکن۔ مصر دے باشندیاں دے ذہن وچ ایہہ گل ایس حد تیکر بہہ چکی سی کہ اوہ انتہائی اذیت وچ مبتلا ہو چکے سن تے اوہ فرعوناں دے حکم اُتے اکھا ں بند کر کے عمل کردے سن۔
اوس ویلے دے اہل مصر اک افسانوی دنیا دے اسیر سن تے اج دے اپنے آپ نوں فریز کروان والے وی غلط فہمی دا شکار نیں۔ سائنس و ٹیکنالوجی دی ترقی توں کسے نوں انکار نہیں پر ایس کائنات دے بنان والے نے وی اک نظام بنایا اے۔ ایتھے روز ہزاراں انسان پیدا ہوندے نیں تے ہزاراں مردے وی نیں۔ عقلی طور اُتے جے ویکھیا جائے تے جے لوک مرن نہ بلکہ ہمیشہ ہمیشہ لئی زندہ رہن یا فیر مرن دے بعد وی ایس دنیا وچ زندہ ہوندے رہن تے فیر جیہڑے نویں پیدا ہون والے انسان نیں اوہناں لئی گھر، خوراک تے پانی دا بندوبست کنج ہوئے گا۔ کائنات دے مالک نے مرن دا نظام بنایا ای ایس لئی اے تاکہ مر جان والیاں دیاں زندگیاں توں سبق حاصل کیتا جائے تے بعد وچ پیدا ہون والیاں لئی ایس زمین اُتے گنجائش وی موجود رہوے۔
دین اسلام دے نقطہ نظر نال جے ویکھیا جائے تے قرآن وچ اللہ کہندا اے کہ ہر جاندا رنے موت دا مزہ چکھنا اے۔ سورۃ ال عمران: 185) ہر جاندار وچ اللہ دے پیغمبر، ولی تے وقت دے بادشاہ وی آندے نیں۔ موت دا مطلب ای ایہو اے کہ دنیا وی زندگی دا باب ختم ہو گیا، ہن اگلی زندگی شروع ہو گئی۔ جے موت دے بعد وی ایس دنیا وچ زندگی ملنی ہوندی تے ایس شے دے سب توں زیادہ حق دار اوہ ہستی نیں جنہاں لئی ایہہ ساری کائنات پیدا کیتی گئی اے پر جدوں اوہناں نوں وی موت آ گئی تے ایس توں ثابت ہو جاندا اے کہ کسے انسان نوں وی دوبارہ زندگی نہیں ملن والی۔
میں اپنے ساہمنے پئے گلاس نوں چکیا تے ایس ول ویکھ کے پچھیا، کوئی انسان جے تہانوں پانی دا گلاس دے دیوے تے کہوے کہ دنیا وچ پانی ختم ہو چکیا اے بس ایہہ اک گلاس بچیا اے تے تہاڈی کیفیت کیہ ہوئے گی؟
جدوں ایہہ آخری گلاس ہوئے گا تے اوس ویلے ایہ میرے لئی سب توں قیمتی شے ہوئے گی تے میں ایس دے اک اک گھُٹ دے اک اک قطرے نوں وی اپنی روح وچ اتار کے پیواں گا۔ میرے دوست نے صوفے اتے پہلو بدل کے جواب دتا۔ مینوں احساس ہو گیا کہ میری گل ایس دی سمجھ وچ آ رہی اے اوہ میری گلاں وچ بھرپور دلچسپی وی لے رہیا سی لوہا گرم ویکھ کے میں آخری وار دے طور تے کہیا: ایہو مثال ایس زندگی دی وی اے جیہڑی ساڈے کول اے۔ ایہہ سانوں نعمتاں نال بھرپور ملی اے۔ سمجھداری دا تقاضا ایہہ وے کہ ایس زندگی دے اک اک پل نوں قیمتی بنایا جائے ایس دنیا وچ رہنا ضرور اے پر ایس نوں ایس قدر دل وچ نہیں بٹھانا کہ فیر ایتھوں جان نوں دل ای نہ کرے۔ کیوں جے ایہہ ساڈی حقیقی زندگی نہیں۔ ایہہ ٹرین دا اک اسٹیشن اے ، اسیں اک گڈی وچ بہہ کے آئے ساں کجھ دیر ایتھے رکنا اے تے فیر اگلی ٹرین وچ بہہ کے اپنی حقیقی منزل (آخرت) ول جانا اے۔ کل کیہ ہوئے گا میرے مرن دے بعد کیہ ہوئے گا اج توں سو سال بعد سائنس کتھے ہوئے گی ایہہ ساڈا درد سر نہیں تے نہ ای ساڈے توں ایس بارے پچھیا جائے گا۔ البتہ اپنی زندگی دے بارے وچ ضرور پچھیا جائے گا۔
تسیں جس Cryonic Freezing دے بارے وچ سوچ رہے او اوہ اک وہمی تے تخیلاتی دنیا اے ادھار دا معاملہ اے تے کوئی وی عقل مند انسان ادھار دے معاملے لئی اپنے نقد سودے نوں خراب نہیں کردا ایہہ گل وی سمجھو کہ دین اسلام وچ ایس شے دا کوئی تصور نہیں۔ ایہہ تہاڈے اپنے خیالات نہیں۔ ایہہ ضرور کسے ہور نے تہاڈے ذہن وچ پائے ہون گے۔ میں چپ ہو کے ایس ول ویکھن لگیا تے کجھ ای دیر بعد ایس نے تسلیم کر لیا کہ فیس بک اُتے ساڈی اک کمیونٹی بنی ہوئی اے جس وچ اکثریت مادی پسند لوکاں دی اے۔ میں ایس دا مسئلہ سمجھ گیا میں ایس نوں سمجھاندے ہوئے کہیا: دوستی ، تعلق تے صحبت انج دی شے اے جیہڑی انسان دے خیالات، تصورات تے ایس دے ایمان و یقین اُتے وی اثر انداز ہوندی اے۔ آپ ﷺ دی حدیث اے کہ انسان اپنے دوست دے دین اُتے ہوندا اے تاں تہاڈے وچوں ہر بندے نوں ویکھنا چاہیدا اے کہ کس نال دوستی کر رہیا اے۔(سنن ابی دائودـ:4833)تسیں فوراً ایس گروپ نوں چھڈدیو تے انج دے لوکاں دے نال آئندہ ہر گز تعلق نہ رکھو جیہڑے تہاڈے ایمان تے عقیدے دے خلاف ہون ۔ مومن تے مادیت پرست وچ ایہو بنیادی فرق اے کہ مادہ پرست انسان سائنس و ٹیکنالوجی دے سہارے زندگی دے فیصلے کردا اے جد کہ مومن دے کول زندگی لنگھان دا اک مکمل لائحہ عمل موجود ہوندا اے۔ ایس نوں یقین ہوندا اے کہ ایس دنیا توں چلے جان دے بعد آخرت وچ جیہڑی زندگی مینوں ملن والی اے اوہ ایس دنیاوی زندگی توں بدرجہا بہتر اے تے ایہو شے ایس نوں اللہ دے ساہمنے سرنڈر کرواندی اے۔
تسیں اللہ دی رحمت اُتے بھروسہ رکھو تے جدوں نماز پڑھو تے ایس دوران اپنے آپ نوں مکمل طور اُتے اللہ دے حوالے کر دیو تے دل وچ ارادہ کرو کہ جے ایسے حالت وچ میری جان نکلنی ہوئے تے ایس لئی میں تیار واں۔ یقین کرو تہاڈے دل وچ اللہ نال ملاقات دا شوق مزید ودھ جائے گا تے فیر تسیں کسے دھوکے وچ نہیں پوئو گے۔ میرے دوست دی تشفی ہو چکی سی۔ میں اپنے جوس دے گلاس توں آخری گھُٹ بھریا تے ایس نوں خدا حافظ کہہ کے اوتھوں نکل آیا۔