سعودی سرمایہ کاری کیوں نہ آئی

سرمایہ کاری بورڈ دے سابق سربراہ ہارون شریف نے اک اجیہا انکشاف کیتا اے جہدے نال پاکستان دی معاشی ترقی دے دشمناں دی نشاندہی ہو جاندی اے۔ہارون شریف نے 2019ء وچ سعودی ولی عہد محمد بن سلمان دے نال ملاقات دا حوالا دیندے ہوئے دسیا کہ ولی عہد نے پاکستان وچ 20 ارب ڈالر دی سرمایہ کاری ایس شرط تے کرن دی پیش کش کیتی سی کہ افسرشاہی تے سیاسی اشرافیہ دی مداخلت توں ایہناں منصوبیاں توں تحفظ دتا جاوے۔ انج ہو نہیں سی سکدا ایس لئی پیش کش تے پیش رفت نہ ہو سکی۔ ایہ اوہو پیش کش اے جہدے تے ساڈے اخبار نے اداریہ لکھیا سی۔ کجھ لوکاں نے کالم لکھے’ ایس سرمایہ کاری نال دوجے منصوبیاں دے نال اک آئل ریفائنری لائی جانی سی شاید گوادر وچ۔ معیشت اوس ویلے ترقی کردی اے جدوں جی ڈی پی دے تناسب نال سرمایہ کاری ودھدی اے۔ ماہرین ایہ کہندے رہے نیں کہ مالیاتی دنیا دا مستقبل ایشیا نال جڑیا اے۔ قطر فنڈ’ متحدہ عرب امارات’ قازقستان تے چین دے کول سینکڑوں ارب ڈالر دی سرمایہ کاری موجود اے جہنوں پاکستان اپنے گھر نوں صاف کرکے لیا سکدا اے۔ آپ احسن اقبال کہہ رہے نیں کہ سی پیک منصوبہ پاکستان وچ سیاسی عدم استحکام دی وجہ نال اجے تک ثمربار نہیں ہو سکیا۔ ملک وچ امن و امان دی حالت غیرتسلی بخش اے تے طاقت دے جنے مرکز نیں اوہناں دے وچکار اعتماد دی کمی پاکستان دیاں معاشی اوکڑاں ودھا رہی اے۔
احسن اقبال کیوں جے گل بات معاشی ماہرین دے سامنے کر رہے سن ایس لئی اوہناں نوں حقیقت بیان کرنی پئی۔ اوہ کہہ رہے سن کہ پاکستان خطے دے دوجے ملکاں دی نسبت پچھلے پنجی ورھیاں وچ پسماندگی دا شکار ہویا۔ ایہناں پنجی ورھیاں وچ پرویزمشرف’ پیپلزپارٹی’ مسلم لیگ ن تے تحریک انصاف دا اقتدار رہیا اے۔ کنہے خرابی ودھان وچ کیہ کردار ادا کیتا ضروری اے کہ ایہ تجزیہ کیتا جاوے۔ سعودی ولی عہد محمد بن سلمان نے جو گل اک جملے وچ کہی معاشی ماہرین تے وفاقی وزیر احسن اقبال نے اوہنوں بیان کرن لئی لمی گل بات کیتی اے جہنوں ایتھے کجھ جملیاں وچ پیش کیتا گیا۔ مینوں یقین اے کہ کوئی اجیہا سیاسی رہنما جو وکھووکھ جرائم تے بدعنوانی نال دولت اکٹھی کردا ہووے اوہ اجہے موضوع تے گل کرے گا تے کئی گھنٹے دی تقریر سننی پوے گی۔ انسان دی سوچ واضح تے سمت ٹھیک ہووے تے اوہ کجھ جملیاں وچ گل لکھ تے بول کے سمجھا سکدا اے۔ فکر ٹیڑھی ہووے کسے مجرم دا دفاع کرنا ہووے اپنے جرائم تے پردہ پانا ہووے تے گل دا سرا لبھن وچ ویلا لگدا اے۔ معیشت نوں ٹھیک کرن دا حل سوکھا اے۔ طاقت دے جنے مرکز موجود نیں اوہناں نوں آئین دے سامنے جھکایا جاوے۔ طاقت دا مرکز صرف پارلیمنٹ ہووے تے پارلیمنٹ وچ اشرافیہ دی نمائندگی صرف اونی ہووے جناں مجموعی آبادی وچ اوہدا وجود۔ نبے فیصد اراکین پارلیمنٹ تھلڑے طبقے توں منتخب کیتے جان۔ طاقت دے مرکز ایس تجویز دی مخالفت وچ ہمیشہ اکٹھے ہو جاندے نیں آپس دے اختلافات ختم کرکے اک دوجے نوں این آر او دے دیندے نیں۔
پی ڈی ایم دا حکومت وچ آنا کیہ اے؟ این آر ا’ بس این آر او’ پاکستان دا شاید ای کوئی شہری ہووے جنہے اپنے آل دوالے کسے جائیداد تے پلاٹ تے نجائز قبضہ ہوندے نہ ویکھیا ہووے۔ ایہدے توں اندازا لائو کہ ایہ جرم کناں عام اے۔ قبضہ کرن والے اکثر اراکین پارلیمنٹ نیں یاں اوہناں دی سرپرستی وچ کم کرن والے گروہ۔ کجھ قبضہ مافیا سرکایر افسراں دے پالے ہوئے نیں۔ ایہو حالت بھتہ مافیا دی اے۔ سرکاری محکمے آپ بھتہ مافیا بن چکے نیں۔ کوئی کاروبار اوہناں نوں خوش کیتے بناں نہیں ہو سکدا۔ لہور وچ نالیاں دے کنڈھے عوامی سہولتاں لئی مختص پلاٹ تے پارک اقلیتاں دے قبرستان’ تعلیمی ادارے تے تفریحی سہولتاں لئی مخصوص کیتے پلاٹاں تے قبضے ہوندے نیں۔ بیواواں’ یتیماں تے کمزور بندیاں توں چھت کھوہ لئی جاندی اے۔ ورھیاں پہلے ملائیشیا جانا ہویا’ اک سرمایہ کار نال ملاقات ہوئی۔ اوہنے دسیا کہ ملائیشین سرمایہ کاراں نے لہور دی نہر تے مونوریل چلان دی پیش کش کیتی سی۔ سارے تعمیراتی تے انتظامی خرچے سرمایہ کار نے کرنے سن۔ حکومت پاکستان توں اک رعایت منگی گئی کہ ٹریک دے تھم دے تھلے والی تھاں ملائیشین کمپنی نوں کاروباری استعمال لئی دے دتی جاوے۔ وفاق تے پنجاب وچ اک ای جماعت دی حکومت سی۔ ایس پیش کش نوں خوب سراہیا گیا پر نال ای پچھ لیا گیا ساڈا حصہ کناں ہووے گا۔ ایہ حصہ طے نہ ہو سکیا تے سرمایہ کار واپس چلے گئے۔ پتہ نہیں کیوں جدوں میٹرو تے اورنج ٹرین نوں ویکھنا واں تے مینوں لگدا اے کسے نے حصہ ضرور لیا ہووے گا۔
پنجاب وچ 2008ء دے بعد مسلم لیگ دی حکومت سی۔ لہور دے اک معروف گھرانے دے نوجوان نے چینی سرمایہ کاراں نال رَل کے شہر وچ پنج ہزار بساں چلان دا منصوبہ پیش کیتا۔ سندر انڈسٹریل اسٹیٹ وچ آٹوموبیل یونیورسٹی تے بساں دا کارخانہ لان دے منصوبے وی ایہدے وچ شامل سن۔ وزیراعلیٰ شہبازشریف نے پیش کش نوں سراہیا تے تاکید کیتی کہ جے کوئی افسر رشوت منگے تے اوہنوں میرا دس دینا۔ وچارہ سرمایہ کار ریلوے سٹیشن توں گرین ٹائون تک گیس نال چلن والی ڈیڑھ درجن بساں نوں آزمائشی بنیاد تے چلا چلا کے تھک گیا۔ سیکرٹری ٹرانسپورٹ نے صاف کہہ دتا کہ شہبازشریف بساں چلا سکدا اے تے اوہنوں کہو چلا دیوے۔ کئی سو بساں کراچی پورٹ تے کھڑیاں برباد ہو گئیاں۔ نہ یونیورسٹی بن سکی نہ بس فیکٹری۔ محمد بن سلمان نے مرض دس دتا۔ طاقت دے عوام دشمن مراکز نہ سدھرے نیں نہ سدھرن گے۔٭٭