جنگ نامہ حضرت امام حسین

سید طاہر شیرازی

جواب امام
دُل دُل تے ہتھ پھیر کے شاہ ایہ فرمایا
ایہ جلسہ میرے عشق دا رب اج بنایا
جن، فرشتے، آدمی جگ ویکھن آیا
میں دتا سِر محبوب نوں نہیں منہ بھوایا
تلوار دا امام حسین نال مکالمہ
سوال تلوار
تلوار نے اگے شاہ دے ایہ دتی بولی
میں ذوالفقار شاہ علی دی ہاں تیری گولی
مینوں کڈھ میان تھیں گھت دیاں رولی
میں چُن چُن ماراں خارجی گھت کنڈے کنڈے تولی
سن گل میری شاہ جی میں عرض سنائیں
کول ہُن حضرت علی دے مینوں لاج نہ لائیں
کڈھ میانوں وکھری کر جنگ وکھائیں
ماراں کٹک یزید دا وچ خاک رُلائیں
جواب امام
تاں شاہ مینوں فرمایا توں سن تلوارے
ایہ بدلہ دیسن اپناں رب دی سرکارے
باہج شفاعت رسول دی کون جنت واڑے
جہناں کلمہ پڑھیا رسول دا اوہ کسے نہ مارے
ظالم سڑسن دوزخیں وچ پوسن نارے
جنگ نامے وچ ایہو جئے مکالمے اس دے سونپ وچ وادھا اے۔ اس وچ ہک حیوان دا بولنا تے اپنی وفا دا ثبوت پیش کرنا تے دوجھا لوہے دا بولنا ،دشمن مارن کان بے تاب ہوونا تے امام نال اپنی محبت دا اظہار کرنا، اس توں اس خانوادہ دی سچائی تے نانے دے دین نوں بچاون دی گواہی ملدی اے۔ ایہ مافوق الفطرت کردار وی نیں۔
ایہناں مکالمیاں وچ امام حسین نے گھوڑے نوں آکھیا ایہ امتحان میرا اے۔ ایہ اس ذات تے میری گل اے۔ کائنات دی ہر شئے میرے عشق دا امتحان ویکھن آئی اے۔ میں اپنا سر اپنے محبوب دی ذات تے قربان کرنا ایں۔ تے تلوار نوں آہدھن توں اتنی بے چین نہ ہو۔ میرا بدلہ رب دے دربار اچ آپ دیسن۔ میرے نانے دی شفاعت بنا کون جنت ویسی۔ جہڑے اج مینوں مارن لئی آئے ھن ایہ پاک رسول نوں بھُل گئے ھن۔ ایہ محشر آلے دیہاڑے رسول دے متھے کیویں لگسن۔ ایہ ظالم ہمیشاں ہمیشاں دوزخ دی اگ اچ ای سڑدے رہسن۔
اعلیٰ نسل دے گھوڑے سواری اتے لڑائیاں لڑن لئی استعمال کیتے جاندے نیں۔ پہلے وقتاں وچ گھوڑے آمد و رفت اتے بار برداری لئی وی ورتے جاندے۔ اس لئی جنگاں وچ گھوڑیاں نوں ہک خاص مقام حاصل ہوندا اے۔ چنگی نسل دے گھوڑے ای جنگ لڑن لئی تیار کیتے اتے پالے ویندے ھن۔ کیوں جے پرانے ویلے گھوڑے جنگ دا اہم حصہ ہوندے ھن اتے فوجی گھوڑیاں تے چڑھ کے اپنے ویری تے حملہ کریندے ھن اس لئی شاعراں نے جنگ نامیاں وچ وی ایہناں گھوڑیاں دا ذکر سوہنے رنگ نال کر کے فنی لحاظ نال سوہنا وادھا کیتا اے۔
رثائی عناصر
لفظ مرثیہ دا مادہ ”رثا” اے۔ فیروز اللغات جدید اردو وچ اس دے معنی ”مرنے والے کا ذکر خیر” دتے گئے ھن۔ ادبی اصطلاح وچ مرثیے توں مراد اوہ نظم اے جس وچ کسے مرن آلے دی موت دا ذکر، اس دی تعریف درد انگیز تے دلگیر انداز وچ کیتی جاندی اے۔ اتے اس دی موت تے رنج و الم دا اظہار کیتا ویندا اے۔ (جاری اے)