979واں سالاناعرس…علی ہجویری المعروف داتا گنج بخش

زندادلانِ لاہوردا ذکر تے تسیں پک نال سنیا ہووے گا؟ لاہوریاں دی ایس زندا دِلی نوں ایس کہاوت راہیں آسانی نال سمجھیا جا سکدا ہے کہ ست دن تے اَٹھ میلے، کم کراں میں کیہڑے ویلے؟ ایہ اودوں دی گل اے جدوںلاہوریاں دی زندا دلی سچ مچ مثالی تے لا جواب سی کیوں جے اوہناں دِناں وچ لاہور میلے ٹھلیاں تے کھیل تماشیاں پاروں اپنی اک وَکھری سیہان رکھدا ہائی۔ میلے ساڈی ایس دھرتی دی قدیم رہتل دی دَس پاوندے نیں۔ موسماں دی ادلا بدلی، فصلاں دی بیجائی، کٹائی، تے گہائی ویلے ، لوکائی اپنے جذبات دا اظہار رل مل کے کردی ہائی، ہندوواں دیاں مذہبی رسماں وچوں بہتیاں تہواراں وانگ رَل مل کے ہی منائیاں جاندیاںسن، انج وی لاہور وچ ہندوواں دی اکثریت ہائی کیوں جے لاہور دی نینہ رکھی ہی رام چند دے پتر لاہویا لہو نے ہائی۔ اندرون شہر دی ہندوواں دی ایہ اکثریت محمود غزنوی دے پنجاب تے مل مارن تیک رہی۔ اوہنے پنجاب نوں سلطنتِ غزنیا وچ شامل کیتاتے انج لاہور پنجاب دی راجدھانی بنیا تے اوس اپنے چہیتے غلام ایاز نوں پنجاب دا گورنر بنایا ۔ ایاز دے گورنر بنن مگروں ایتھے مسلماناں دی آبادی تیزی نال ودھدی ۔ جس توں ہندو مسلمان مذہبی رسماں اک دوجے دی دیکھا دیکھی گج وج کے منان لگے۔ جیویں دیوالی(دیوا بالی)جس وچ ہندو گھراں دے بنیریاں تے دیوے بالدے تے نال پٹاکے وجا کے خوشی تے جذبیاں دا اظہار کر دے ، جہنوں مسلماناں نے شب برات(شبرات)نال جوڑ کے ایس رات دِیوے بالنے شروع کر دتے۔ دوجا میلے ٹھیلے کِسے وی معاشرے دی وڈی معاشی ضرورت ہوندے ہین۔ ایس کر کے لاہوریاںنوں ایہناں میلیاں تے کھیل تماشیاں توں لابھ چکن لئی زندا دلی دی ہی لوڑ ہائی۔ لاہور وچ پار دا میلا، چھڑیاں دا میلا، قدماں دا میلا ، میلا چراغاں لاہوریاں دا دل بھرماندے ، بسنت دا تہوار کدوں تے کیویں شروع ہویاتے کیہنے شروع کیتا؟ ایس بحث وچ پیاں بغیر ایہ مننا پئے گا پئی ایہ قدیمی تہوار سانجھے وسیب دا اک وڈا تہوار منیا جاند اہائی ۔ فیر داتا صاحب دا عرس اک ہزار ورہیاں توں مسلماناں دے مذہبی جذبات دے اظہار تے آسودگی دا کارن تے تفریح دا وڈا ذریعہ ہائی۔ پر ہرکھ دی گل ہے پئی دوجے میلے ٹھیلیاں تے تہواراں وانگ ایس دی رونق نوں وی کِسے دی بری نظر لگ گئی تے ایہدی رونق وی دہشت گردی کھا گئی۔ ہن ایہ عرس وی بس ناں دا ای عرس رہ گیا اے،ا وہدے سارے کھیل تماشے خوف دی بھینٹ چڑھ گئے ہین۔ گھٹ ودھ چالھی ورہے پہلاں مینوں داتا دے عرس دیاں رونقاں ویکھن دا اتفاق ہویا۔میرے وانگ جہناں نے اوہ رونقاں ویکھیاں اوہ چنگی طرح سمجھ سکدے ہین پئی ، لاہوریاں نوں زندا دلانِ لاہور کیوں کہیا جا ندا ہے؟ داتا گنج بخش اوہ ہستی ہین جہناں اک ہزار ورہے پہلاںلاہور سگوں برصغیر وچ رشد و ہدایت دا دیوا بالیا۔جیویں نھیرے نوں لو ہی دور کر دی ہے انج ہی کفر تے شرک دے ہنھیرے نوں نورِ بصیرت تے ہدایت دی روشنی نال ہی دور کیتا جا سکدا ہے۔ جیویں عرض کیتا ہے پئی محمود غزنوی توں پہلا ںایہ دھرتی کفر تے شرک دا گڑھ ہائی۔ ایتھے شرک دے گھپ ہنھیرے چھایئے ہوئے سن۔ لاہور اسلامی سلطنت دا حصا بنیا تے ایتھے مسلماناں دی آبادی ودھن لگی۔ کفر تے شرک دے کھوبے وچ پھسے لوکاں نوں ایہدے چوں کڈھن دی ات لوڑ ہائی جس خاطر مسلمان مذہبی مبلغاں ایس ذمہ داری نوں پوریاں کیتا۔ اوہناں وچوں اک بزرگ ہستی دا ناں ابو الحسن علی بن عثمان الہجویری نوں رب نے ایتھے دین دے چانن لئی چنیا۔علی بن عثمان افغانستان دے علاقے ہجویر وچ محمد عثمان ہوراں دے گھر1009نوں پیدا ہوئے۔ آپ دا سلسلا حضرت علی کرم اللہ وجہ نال ملدا ہے۔ آپ نے اپنے ویلے دے وڈے وڈے تے نامی گرامی عالماں توں علم حاصل کیتا۔ روحانی تعلیم لئی آپ جنیدیہ سلسلے دے بزرگ حضرت ابوافضل محمد بن الحسن ختلی دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے اوہناں دا ہتھ پھڑ کے سلوک دیاں منزلاں توں پار لنگھے۔ جدوں روحانی تعلیم و تربیت مکمل کر چکے تے مرشد نے لاہو ر جان دا حکم دتا۔ آپ نے عرض کیتی پئی اوتھے تاں میرے پیر بھائی حسین زنجانی پہلاں ای موجود نیں۔ مرشد آکھیا جیویں کہیا اے اوویں ای کروآپ اوہناں دے حکم تے، سلطان محمود غزنوی دے پتر ناصر الدین نال1039 وچ لاہور لئی چل پئے۔ جدوں آپ لاہور اپڑے تے رات پے گئی، شہر دے دروازے بند ہو چکے سن آپ نوں رات باہر کٹنی پئی، سویرے جدوں آپ شہر وڑھن لگے تے آپ نے ڈٹھا پئی شہروں اک جنازہ باہرآہیا اے، آپ دے پچھن تے پتا لگا پئی، حسین زنجانی راتیں چلانا کر گئے۔ ایہ سبھ جان کے آپ نوں مرشد دے حکم دی سمجھ آ گئی پئی ہن ایتھے تبلیغ تے اشاعتِ دین دیاں بھاریاں ذمہ داریاں آپ دے موڈھیاں تے آ پئیاں ہین۔ آپ نے باقی دی ساری حیاتی ایتھے ہی لوکائی دی رشد و ہدایت وچ لنگھائی ۔ لاہور وچ ای1072/77وچ آپ دا وصال ہویا تے آپ نوں بھاٹی دروازے دے باہر مغرب وَل دفن کیتا گیا۔ جتھے ناصرالدین مسعود دے پتر ظہیر الدین الدولہ ہوراں خوبصورت مزار تعمیر کر وایا۔ خانقاہ دا فرش تے ڈیوڑھی مغل بادشاہ اکبر نے بنوائی۔ چشتیہ مسلک دے پہلے بزرگ حضرت خواجا معین الدین چشتی ہوراں آپ تو ںروحانی فیض حاصل کیتا، اوہناں دربار تے چلا کشی کیتی، اوہناں دی ایہ چلا گاہ ، مزار دی پواندی اک ڈیوڑھی دی شکل وچ، نشانی دے طور تے اج وی موجود ہے۔ آپ توں بابا فرید الدین مسعود گنج شکر ہوراح وی روحانی فیض حاصل کیتا۔ خواجا معین الدین چشتی جدوںجان لگے تے اوہناں فارسی وچ ایہ شعر کہیا جہڑا اج ہر عام خاص دی زبان تے ہے،
گنج بخش، فیضِ عالم، مظہرِ نورِ خدا
نا قصاں، را پیرِ کامل، کاملاں، را راہنما
تد توں علی ہجویری ہر خاص عام وچ داتا گنج بخش مشہور ہو گئے، اوہناں دی نسبت تے برکت نال ای لاہور نوں داتا دی نگری کہیا جاندا ہے۔ صفر دی18تاریخ نوں آپ دا تن دناں دا عرس منایا جاندا ہے، بھاویں عرس 18صفر نوں شروع ہوند اہے پر عرس دیاں تیاریاں صفر دے چن چڑھن نال ای شروع ہو جاندیاں ہین تے عرس مکن مگروں کئی دن بعد تک جاری رہندیاں ہین۔ایس موقعے مزار شریف نوں گلاب دے عرق نال غسل دتا جاندا اے۔ پھلاں دی چادر چڑھائی جاندی اے ۔ سماع دیاں محفلاں جمدیاں ہین تے نال ای تنے دن دربار دی مسیت وچ عالم فاضل لوک داتا صاحب دی تعلیمات دا درس دیندے ہین۔ داتا صاحب دیاں انج تے کئی لکھتاں ہین پر کشف المحجوب اوہناں دی تعلیمات دا نچوڑ ہے ایس کتاب دے دنیا دیاں کئی زباناں وچ ترجمے ہو چکے ہیں۔ صوفی ازم تے اک ای یادگار کتاب منی جاندی ہے۔ داتا صاحب نے شریعت تے طریقت وچ جہڑا میل پیدا کرن دی کوشش کیتی اوہنوں ہر کسے نیں سراہیا۔ بھیڑے لیکھیں ہن داتا داایہ عرس وی ہولی ہولی تناں دناں تک ای محدود ہو کے رہ گیا اے۔ فیر وی نہ صرف لاہور سگوں آل دوال تے خاص کر پورے ملک چوں عقیدت مند عرس وچ رلت لئی اوندے ہین۔اک پاسے روحانی طور تے لابھ چکدے ہین تے دوجے پاسے کھیل تماشیاں توں وی جی بھرماندے ہین۔