امدادی سامان تے شفافیت

اج وی ملک دے کئی علاقیاں وچ شہری سیلاب وچ گھرے امداد دے منتظر نیں۔ سیلاب دی تباہ کاریاں توں ایہہ متاثرہ مردوزن بھک تے افلاس دا شکار وی نیں تے کئی علاقیاں وچ وبائی امراض پھیلن لگے نیں۔ سیلاب دی وجہ نال ہزاراں انسانی موتاں دے نال لاتعداد جانور مر چکے نیں۔ لکھاں ایکڑ دھان دی فصل ضائع ہو چکی۔ سبزیاں دے کھیت پانی وچ ڈُبے ہوئے نیں مگر اینی تباہی دے باوجود محفوظ گھراں وچ بیٹھی اشرافیہ ایسے ظاہر کر رہی اے جیویں کجھ ہویا ای نہیں ہووے حالانکہ سیلاب دی تباہ کاریاں دے اثرات کجھ مہینے وچ ختم ہون والے نہیں کیوں جے اناج تے سبزیاں دے لہلہاندے کھیت پانی دی جھیلاں بن چکیاں نیں جہدے توں مستقبل قریب وچ خوراک دا سنگین بحران جنم لے سکدا اے۔ ایس لئی چاہیدا تے ایہہ سی کہ متاثرین دی بحالی دے نال زرعی سرگرمیاں دوبارہ شروع کرن تے سارے یکسو ہوندے۔ بے گھراں نوں وسان دی منصوبہ بندی کیتی جاندی تے ہنگامی طور تے متاثرین لئی کھان پین دا فوری بندوبست کیتا جاندا مگر ایسا کجھ نہیں ہو رہیا بلکہ حالات دے رحم و کرم تے بے یارومددگار چھڈ دتا گیا اے۔ جیہڑے پاسے نظر پائیے نمبر بنان تے خود نمائی دی دوڑ تے لگی نظر آندی اے لیکن عملی طور تے کجھ نہیں ہو رہیا۔ وفاق تے صوبیاں وچ سیاسی سرگرمیاں دی دوڑ اے مگر امدادی کماں دے حوالے نال طریقہ کار بنا کے عملدرآمد دی نوبت نہیں آ سکی۔ ایہہ بے رحمی تے سنگ دلی اے تے لاپرواہی تے سستی وی’ آناً فاناً ہَسدے وَسدے گھر ملیا میٹ ہو گئے مگر کسے نوں احساس تک نہیں۔ہم وطناں نوں مشکلات وچ گھریا ویکھ کے تے کوئی ذی شعور بے حس تے لاتعلق تے ہر گز نہیں رہ سکدا۔
حکومت دی اپیل اتے عالمی برادری تے دوست ملک سامان گھلن لگے نیں تے سیلاب نال دوچار کجھ علاقیاں تک امداد پہنچنا شروع ہو گئی اے لیکن ایہہ امداد نقدی نہیں بلکہ زیادہ تر خوراک’ خیمے’ پانی جئی شیواں دی صورت وچ اے۔ ایسے حالات بنان دی ذمہ داری ساڈی قیادت اے۔ حکومت دے امدادی کماں اتے اپوزیشن سوال چک رہی اے جد کہ حکومت یقین دوا رہی اے کہ اپوزیشن بددیانت اے جہدے توں دوست ملک تے عالمی ادارے نقد امداد توں کتران لگے نیں۔ عالمی برادری ولوں قبل ازیں ایسا مظاہرہ کدی ویکھن وچ نہیں آیا۔ ایہہ بے اعتباری تے شکوک و شبہات دی فضا بنان وچ ملک دی سیاسی اشرافیہ نے بڑی محنت کیتی اے۔فیر جا کے عالمی برادری نے سانوں من حیث القوم ناقابل اعتبار سمجھیا اے اینا نقصان ہون دے باوجود لگدا اے۔ سانوں احساس تک نہیں کہ اسیں اپنے طرزعمل توں اپنے متعلق دنیا نوں کیہ باور کرا رہے نیں۔ پوری قوم نوں خائن قرار دین تے ثابت کرن دا ذمہ دار اک فریق نہیں بلکہ حکومت تے اپوزیشن دونویں ذمہ دار نیں ایہہ جو تھوڑی بہت بیرونی امداد آئی اے
ایہدے وچ ساڈی سیاسی قیادت’ وزارت خارجہ یا حکومتی ذمہ داران دا کوئی خاص کردار نہیں بلکہ آرمی چیف دی شب و روز محنت دا ثمر اے۔ جدوں حاکمان وقت تے حزب مخالف دشنام طرازی دے وار کرن تے اک دُوجے نوں نیچا وکھان وچ مگن سن عسکری قیادت نے سعودیہ’ چین’ بحرین’ امریکہ’ ترکی سنے دُوجے کئی دوست ملکاں نال رابطے کیتے تے سیلاب دی تباہ کاریاں توں آگاہ کیتا۔ ایہناں رابطیاں دا ثمر اے کہ عالمی برادری ولوں امدادی سامان نال بھرے طیارے آ رہے نیں۔ ایتھے اک ہور نکتہ بہت اہم اے کہ لیایا جان والا بہت گھٹ سامان حکومتی ذمہ داران دے حوالے کیتا جا رہیا اے بلکہ عطیہ دین والے ترکی سنے کئی ملک زیادہ تر امدادی سامان دی تقسیم دی خود نگرانی کر رہے نیں۔ ایسی بے اعتباری دی ماضی وچ نظیر نہیں ملدی مگر اسیں فیر وی کجھ سکھن یا سمجھن نوں تیار نہیںبلکہ ودھ چڑھ کے اک دوجے نوں چور تے بددیانت ثابت کرن وچ مصروف آں۔ ایہہ ملک یا قوم نال الفت نہیں بلکہ ہم وطناں نوں دنیادی نظراں توں سٹن دا سوچیا سمجھیا منصوبہ اے۔ شاید قیادت دے پیش نظر واحد فرض ملک نوں دنیا دی نظراں وچ بے اعتبار ثابت کرنا ای اے۔
حکومتی حلقیاں نے خود وڈے پیمانے اتے عطیات اکٹھے ای نہیں کیتے جد کہ عمران خان دی ٹیلی تھون فنڈ ریزنگ ایسی کوششاں نوں وی دانستہ طور تے نکام بنان دی ہر ممکن کوشش کیتی اے حالانکہ اپوزیشن رہنما نوں ذرائع ابلاغ توں دور رکھن دے ہور وی کئی طریقے اختیار کیتے جا سکدے سن مگر حکومت نے سیلاب متاثرین دی بحالی دے کماں وچ رکاوٹاں کھڑی کرنا بہتر تصور کیتا۔ شاید ایہدی وجہ حکومت نوں ایہہ خوف اے کہ جے عمران خان نے زیادہ عطیات اکٹھے کر لئے تے اوہدی نیک نامی وچ وادھا تے حکومت دی سبکی ہووے گی مگر ایسا سوچدے ہوئے ایہہ نہیں بھلنا چاہیدا اکہ عمران خان کئی دہائیاں توں فلاحی منصوبیاں لئی وڈے پیمانے اتے عطیات اکٹھے کرن دا وسیع تجربہ رکھدے نیں۔ عطیات حاصل کرن دی تقریبات منعقد کرن تے اوہناں وچ کئی عالمی سطح دی شخصیات نوں مدعو کر چکے نیں لیکن کسی قسم دے غبن دا کوئی داغ نہیں لگیا ایس لئی اوہناں دی اک ساکھ تے اعتبار اے بہتر تاں ایہہ سی کہ متاثرین دی بحالی دے کم نوں سیاست توں وَکھ رکھیا جاندا مگر حکومتی حلقے ایسے ظرف دا مظاہرہ نہیں کرسکے بلکہ ذرائع ابلاغ تے دبائو پا کے ایسی حالات پیدا کردے رہے کہ عطیات دے حوالے نال عمران خان دا پیغام لوکاں تک نہیں پہنچ سکے فیر وی اک خطیر رقم عطیات دی صورت وچ جمع ہو گئی۔ ذرائع ابلاغ اتے بندشاں لگان دے فعل نوں عوام دی وڈی تعداد نے پسند نہیں کیتا بلکہ سچ تاںایہہ اے کہ حکومت نے کجھ حاصل کرن دے بجائے اپنی ناعاقبت اندیشی توں اپوزیشن نوں مقبول توں ہور مقبول بنان دی کوشش کیتی اے۔
سیلاب دی صورت وچ وطن عزیز اک بڑی آزمائش نال دوچار اے۔ مواصلات دا نظام تباہ تے انفراسٹرکچر ٹٹ پھٹ چکیا اے۔ سیلاب زدہ علاقیاں وچ زرعی توں لے کے صنعتی سرگرمیاں تک رک چکیاں نیں۔ انج روزگار دے موقعے ختم ہو چکے۔ محصور علاقیاں توں لوکاں نوں کڈن لئی فوجی طیارے ہیلی کاپٹر تے کشتیاں استعمال کیتی جا رہیاں نیں۔ فوج دے نال کئی خیراتی ادارے تے متحرک نیں مگر حکومتی حلقیاں وَل نظر پائو تے اج وی مایوسی ہوندی اے۔ اک سکوت جیا طاری اے اوہو وزیر تے مشیر جونت نویں انداز وچ حزب مخالف اتے گرجدے برسدے نظر آندے نیں۔ اوہ سیلاب متاثرین دی امداد توں ایسے کنارہ کش نیںجیویں ایسے کماں توں اوہناں دا کوئی سروکار ای نہیں ہووے جد کہ سوشل میڈیا اتے وکھرا طوفان برپا اے جتھے دکاناں اتے وِکدے امدادی سامان دی تشہیر کیتی جا رہی اے۔ ایس گری حرکت وچ اپوزیشن ملوث اے۔ ایسی حرکتاں دی بنا اتے ای قدرتی آفت دے دوران عالمی ردعمل اندازیاں نال گھٹ اے۔ اپوزیشن وی ایسی غیر ذمہ دارانہ سرگرمیاں نال سیلاب متاثرین دی مدد نہیں کر رہی بلکہ مشکلات نوں برقرار رکھن دی کوشش وچ اے۔ حکومت نوں فوری طور تے چاہیدا کہ سچ تے جھوٹ واضح کرن دے نال سستی تے کاہلی چھڈ کے اقوام متحدہ تے امدادی ایجنسیاں سنے اوہناں دے شراکت داراں ول اعلان کیتی گئی امدادی رقماں دی وصولی تے اوہدی تقسیم وچ شفافیت یقینی بنان تے توجہ دیوے تاں جے عالمی برادری دا اعتبار گھٹ نہ ہووے۔ ایہہ رقم وزیراں تے مشیراں دے دست برد توں بچا کے خوراک ‘صحت’صاف پانی دی فراہمی تے صفائی دی خدمت اتے خرچ کرن نوں یقینی بنایا جاوے جے انج نہیں ہوندا تے حکومت’ سیاستداناں تے سرکاری اداریاں دی تباہ حال ساکھ نوں ہور نقصان پہنچے گا تے آئندہ شاید ای کوئی مشکل وچ ساڈی مدد نوں آوے۔ صرف سیلاب متاثرین دے بجلی دے بل معاف کرنا کوئی ریلیف نہیں بلکہ ایہہ اک مذاق اے کیوں جے جتھے گھر تے کارخانے تباہ ہو چکے نیں اوتھے ای بجلی تے استعمال ای نہیں ہو رہی ایس لئی بجلی دے بل معاف نہ وی کیتے جان تے متاثرین نوں خاص طور تے فرق نہیں پوے گا بہتر ایہہ اے کہ متاثرین دی بحالی دا کم ٹھوس بنیاداں اتے کیتا جاوے ۔جے قدرتی آفت دے دناں وچ وی اسیں اتحاد و یگانگت دا جذبہ ظاہر نہیں کردے تے نہ صرف عالمی ادارے ہور بدظن ہون گے بلکہ من حیث القوم ساڈی غیر سنجیدگی دا تاثر وی راسخ ہووے گا۔