“پنجابی ادب وچ برداشت” دا کامیاب انعقاد

دو روزہ انٹرنیشنل پنجابی کانفرنس

پنجابی زبان اول دن توں ای ایس پکھوں چوکھی دھنی رہی اے کہ ایس نوں صوفیاں، درویشاں، سنتاں، بھگتاں اتے ولیاں دی ہلاشیری دا تھاپڑا رہیا اے۔ اوہ بھاویں ناتھ پنتھ جوگیاں دی شاعری دا عہد ہووے یاں فر اسماعیلی پیراں دی وچار دھارا، بابافرید دیاں سمجھونیاں ہون یاں شاہ حسین دیاں کافیاں، سلطان باہو دیاں سی حرفیاں ہون یاں بلھے شاہ دے دوہڑے، وارث شاہ تے میاں محمد بخش دی قصہ کاری ہووے یاں خواجا غلام فرید دی ہفت زباں شاعری، پنجابی زبان و ادب دے صدیاں پرانے کلاسیکی شعری سرمائے وچ نہ صرف انسانی اخلاق دی درستگی تے اوس دی اصلاح دے پکھاں نوں نتارن دیاں کوششاں ہوندیاں رہیاں نیں بلکہ اوہناں کاوشاں توں پنجاب دی سیاسی، سماجی تے مذہبی تواریخ وچ کئی بدلائو وی ویکھن نوں ملدے رہے نیں۔
اجوکے سمیاں وچ آئے دن ودھ رہی سماج وچلی عدم برداشت تے تشدد پسند سوچ نوں ڈکا لاون لئی ایس توں ودھ چنگا اپرالا کیہ ہوسکدا اے کہ کسے تعلیمی ادارے دی چھتر چھاویں پنجاب دے صدیاں پرانے ادبی ورثے نوں نویں سریوں اجوکی نوجوان نسل ساہویں رکھیا جاوے تاں جو معاشرے وچ آئے روز پھیل رہی افراتفری تے اک دوجے نوں برداشت نہ کر سکن دے رویاں دی حوصلہ شکنی کیتی جاسکے۔ ایس پکھوں گورنمنٹ گریجوایٹ کالج برائے خواتین وحدت روڈ لاہور تے گورنمنٹ اسلامیہ گریجوایٹ کالج سول لائنز لاہور دی سانجھ نال دو روزہ انٹرنیشنل پنجابی کانفرنس “پنجابی ادب وچ برداشت” 09-10 مارچ 2023ء دا انعقاد کیتا گیا۔ ایس کانفرنس دے پہلے دیہاڑ دے تن وکھ وکھ سیشن گورنمنٹ گریجوایٹ کالج برائے خواتین وحدت روڈ لاہور وچ منعقد کیتے گئے۔ پہلے سیشن دی پردھانگی دے فرائض ادارے دی پرنسپل پروفیسر فرح رشید ملہی ہوراں سرانجام دتے۔ ایس موقع تے اوہناں دا آکھنا سی: اجوکے ویلیاں وچ اپنیاں دھیاں نوں برداشت دا سبق دینا لازم و ملزوم امر اے۔ ایس توں بنا نہ تے معاشرے وچ سدھار آسکدا اے اتے نہ ای اوس وچوں تشدد پسندی تے ات گردی نوں مکایا جاسکدااے۔ پہلے سیشن دے اچیچے پروہنیاں وچ ڈپٹی سیکرٹری ہائیر ایجوکیشن پنجاب جناب عدیل اسلم تے ڈی پی آئی کالجز ڈاکٹر سید انصر اظہر ہوراں خصوصی رلت کیتی۔ پہلے سیشن دا کلیدی مقالا یونیورسٹی آف جھنگ دی وائس چانسلر پروفیسر ڈاکٹر نبیلہ رحمان ہوراں پیش کیتا۔ جد کہ دیگر مقررین وچ پروفیسر محمد ندیم چوہان، ڈاکٹر فلیحہ زہرا کاظمی تے ڈاکٹر فاخرہ اعجاز ہوراں نے اپنے اپنے مقالے پیش کیتے۔ ایس سیشن دی نظامت دے فرائض ڈاکٹر اختر حسین سندھو ہوراں سرانجام دتے۔

پہلے سیشن دے کامیاب انعقاد مگروں مہماناں لئی چاہ پانی دا آہر کیتا گیا۔ اوس توں بعدوں دوجے سیشن دی کارروائی دا مڈھ بجھا۔
دوجے سیشن دی نظامت ڈاکٹر فاخرہ اعجاز ہوراں دے ذمے لگی تے اوہناں نے بڑے سوہنے ڈھنگ نال مقررین تے حاضرین نوں اک دوجے نال جوڑ کے رکھن دے خوبصورت آہر کیتے۔ دوجےسیشن دی صدارت ڈاکٹر اختر حسین سندھو ہوراں کیتی جد کہ مقالا نگاراں وچ ڈاکٹر ظہیر احمد شفیق، ڈاکٹر سعادت علی ثاقب تے پرشانت سنگھ ہوراں دے ناں سرکڈھویں نیں۔ اخیر تے مہماناں وچ انعامات تقسیم کیتے گئے تے اوس توں پچھوں دپہر دے کھانے دا وقفہ کیتا گیا۔
پچھلے پہر کانفرنس دا تیجا سیشن “صوفی رت” منعقد کیتا گیا جس دی نظامت پروفیسر نگہت رانا ہوراں دے حصے آئی تے اوہناں نے اپنیاں من موہنیاں گلاں نال حاضرین توں چوکھی داد سمیٹی۔ ایس سیشن دی خوبصورتی نوں چار چن لاون لئی کالج ہذا دیاں طالبات(علینہ، بسمہ تے دیگر) نے آپو اپنے فن دا جادو جگایا تے شاہ حسین، بلھے شاہ، سچل سرمست تے خواجا غلام فرید دیاں کافیاں گا کے خوب ہلاشیری وصولی۔ پروگرام دے اخیر تے معروف گلوکار تحسین تے برطانیا توں تشریف لیائی سوانی گلوکارہ نے پنجابی دے گیت گا کے میلہ لٹ لیا۔
پہلے دن دی کارروائی دے انت تے پروفیسر فرح رشید ملہی ہوراں شعبہ پنجابی دیاں اساتذہ پروفیسر ربیعہ قاضی، پروفیسر ثمینہ روحی تے عائشہ کاشف ہوراں دا شکریہ ادا کیتا کہ اوہناں نے پنجابی شعبے دی چھتر چھاویں ایڈی سچجی کانفرنس دے انعقاد نوں ممکن بنان دی بھرویں کوشش کیتی۔
ایس کانفرنس دے دوجے دیہاڑ گورنمنٹ اسلامیہ گریجوایٹ کالج سول لائنز لاہور وچ دو سیشن منعقد کیتے گئے۔ پہلے سیشن دی صدارت پنجابی زبان و ادب دے سرکڈھ شاعر، لیکھک تے استاد ڈاکٹرنوید شہزاد ہوراں کیتی۔ جد کہ اچیچے پروہنیاں چ سابق چیف جسٹس اقبال حمید الرحمن تے روزوار بھلیکھا دے چیف ایڈیٹر مدثر اقبال بٹ ہوراں خصوصی رلت کیتی۔ پروگرام دا آغاز تلاوت کلام پاک نال کیتا گیا جیہنوں پیش کرن دی سعادت گیارھویں جماعت دے طالب علم مزمل حسین ہوراں حاصل کیتی اوس توں بعدوں پروفیسر جمشید اعظم چشتی ہوراں پیارے نبی حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم ہوراں دی بارگاہ چ عقیدت دے پھل بھینٹ کیتے۔ اسلامی جمہوریہ پاکستان دے قومی ترانے دی گونج فضا وچ بلند ہوئی تے اپنی مٹی نال موہ رکھن والیاں دیاں اکھاں خوشی نال چمک اٹھیاں۔ پہلے سیشن دے مقررین وچ ڈاکٹر محمد رزاق شاہد، ڈاکٹر صائمہ بتول، ڈاکٹر شاہدہ تارڑ اتے ڈاکٹر جمیل احمد پال ہوراں دے ناں سرکڈھویں نیں۔ جمیل پال ہوراں پنجاب دے معاشرے وچوں مکدیاں جارہیاں انسانی قدراں تے چانن پائوندیاں بابا فرید دے شعر:
جو تیں مارن مکیاں، تنہاں نہ ماریں گھم
اپنڑے گھر جایئے، پیر تنہاں دے چم
دی روشنی چ اک دوجے نوں برداشت کرن ول پریریا۔

دوجے سیشن دی پردھانگی پروفیسر فرح رشید ملہی ہوراں کیتی۔ جد کہ حافظ نوید اسلم، اقبال قیصر تے ڈاکٹر عباد نبیل شاد ہوراں اپنے مقالے پیش کیتے۔ نبیل شاد ہوراں اپنے مقالے چ سماجک رشتیاں وچ برداشت دی اہمیت نوں اجاگر کیتا۔ ایس دوران شعبہ پنجابی گورنمنٹ اسلامیہ گریجوایٹ کالج سول لائنز لاہور دے استاد اعجاز ہوراں سٹیج سیکرٹری دے فرائض سرانجام دتے۔ اخیر تے پنجابی شعبے دے صدر ڈاکٹر عاصم ندیم ہوراں کانفرنس وچ آون والے سبھناں مہماناں دا تہہ دلوں شکریہ ادا کیتا۔ ڈاکٹر احمد شہزاد ہوراں پروہنیاں دی پروہن چاری دے نال نال اوہناں نوں پھلاں دے گلدستے وی پیش کیتے۔ کانفرنس دے دوجے دیہاڑ پنجابی صوفی کلام پڑھن والیاں وچ علینہ، عاتکہ ناصر، عمار قادری تے جشن عباس دے ناں سرکڈھویں نیں۔ ایس سیشن وچ بھبھشن سنگھ گورایا ہوراں آسٹریلیا اتے ڈاکٹر سکندر سنگھ رائے ہوراں امرتسر (بھارت) توں آن لائن رلت کیتی۔ دوویں دن کانفرنس دے وکھ وکھ سیشناں وچ طلباء تے اساتذہ دی چوکھی تعداد نے بھرواں حصہ لیا اتے دوواں کالجاں دے شعبہ پنجابی دے ایس آہر نوں چوکھا سلاہیا۔