ٹیکنالوجی دا طلسم

امرجلیل

تہانوں یاد ہووے گا کہ پچھلے ہفتے اسیں گل دا بتنگڑ بنان دی کوشش کیتی سی پر اسیں گل دا بتنگڑ بنان وچ کامیاب نہ ہو سکے۔ گل دا بتنگڑ دھرے دا دھرا رہ گیا۔ گل مکمل کرن لئی سانو ںجہڑی تھاں ملی ہوئی سی اوہ وسعت وچ گھٹ پے گئی۔ یاد رکھو کہ زندگی وچ کجھ وی لامحدود نہیں ہوندا۔ زندگی وانگوں تہانوں ہر کم اپنی حدود وچ رہ کے کرنا پیندا اے۔ زندگی وچ اُتے لین لئی مینوں جو چادر ملی ہوئی اے اوہ وسعت وچ گھٹ اے۔ اکثر میرے پیر چادر چوں باہر نکل جاندے نیں۔ ایس پاداش وچ چادر چوں باہر نکلے ہوئے میرے پیر وڈھ دتے جاندے نیں۔ انج میرے نال کئی واری ہو چکیا اے۔ پیر کٹوان تے سبق سکھن دے بعد ایسے جنم وچ‘ مینوں دوبارہ جنم لینا پیندا اے۔ اپنے آپ نال وعدہ کرنا پیندا اے کہ فیر کدی چادر توں پیر باہر کڈھن دی حماقت نہیں کراں گا پر وعدہ وفا کرن وچ اکثر بھُل چُک ہو جاندی اے۔ تہاڈے وانگوں آدمی آں‘ خطاواں دا پتلا واں‘ نویں جنم وچ فیر چادر توں پیر باہر کڈھنا واں۔ پاداش وچ اپنے گنوا بیٹھا واں۔ فقیر دی اک گل تے جے تسیں مناسب سمجھو‘ سوچو‘ غور کرو۔ انسان ہون دے ناطے انسان وچ خوبیاں ہوندیاں نیں‘ خامیاں ہوندیاں نیں۔ انسان دے رویے مثبت ہوندے نیں‘ منفی ہوندے نیں۔ اوہدے سبھاء وچ اتار آندے نیں تے چڑھائو وی آندے نیں۔ انسان ہون دے ناطے ایہ نہیں ہو سکدا کہ کسے انسان وچ صرف اچھائیاں ہون تے اوہدے وچ برائی دا شبہ تک نہ ہووے۔ ایہ امکان توں ماورا دعویٰ اے۔ جے تسیں سمجھدے او کہ تسیں کسے اجہے بندے دے بارے جان دے او جو ہر لحاظ نال نیکیاں تے خوبیاں دا پیکر سی‘ تے ایہ کہ ایہدے وچ برائی دا نام و نشان نہیں سی تے فیر یاد رکھو کہ تسیں کسے بندے نوں نہیں‘ سگوں دیوتا نوں ویکھیا یاں سنیا اے تے دیوتا وی اجہے جو ہر لحاظ نال فوق الفطرت ہوندے نیں۔ اوہناں دے ہون تے ہمیشہ سوال اٹھائے جاندے نیں‘ بہرحال ایہ اک وکھرا موضوع اے جہدے تے کدی ختم نہ ہون والیاں گلاں ہو سکدیاں نیں ایس لئی اسیں اپنے آپ نوں پچھلے موضوع تک محدود رکھنے آں۔
ٹیلی فون دی ایجاد نے لوکاں نوں خاص طور تے برصغیر دے لوکاں نوں حیرت وچ پا دتا سی۔ حیرت وچ پئے ہوئے لوکاں نوں حیرت چوں باہر نکلن دا ویلا اودوں ملیا جدوں معاشرے وچ ریڈیو دی آمد ہوئی۔ لوک دنگ رہ گئے‘ اک چھوٹے جہے ڈبے توں تسیں استاد بڑے غلام علی خاں نوں سن سکدے سی‘ پنڈت اوم کرناتھ نوں سن سکدے سی۔ تسیں روشن آراء نوں سن سکدے سی۔ چھوٹے جہے ڈبے توں تسیں دنیا بھر دیاں خبراں سن سکدے سی۔ تسیں حالات حاضرہ تے بحث مباحثے سن سکدے سی۔ من پسند ڈرامے سن سکدے سی۔ ریڈیو دی وسعت وچ حیرت انگیز اضافہ اودوں ہویا جدوں جیان نے سیل تے چلن والے ننھے منے ٹرانسسٹر ریڈیو سیٹ بنائے تے مارکیٹ کیتے۔ اجہے ریڈیو سیٹ اینے چھوٹے ہوندے سن کہ تسیں اج کل دے موبائل فون وانگوں جیب وچ پا کے گھم سکدے سی۔ پچھلی صدی ایجادات دی صدی سی۔ ریڈیو دا بول بالا سی۔ اودوں ایجاد ہویا سی ٹیلی ویژن‘ آواز دے نال نال تسیں بولن والیاں نوں ویکھ سکدے سی۔ ٹیلی ویژن دی آمد نے ملک تے معاشرے نوں نویاں جہتاں بارے واقف کر دتا۔ پہلے جو ریڈیو تے آن لئی یعنی پرفارم کرن لئی آواز تے تلفظ لازمی شرط ہوندی سی اوہ شرط دوجے نمبر تے سگوں نظرانداز کر دتی گئی۔ جے تسیں سوہنے او‘ جاذب نظر او‘ تہاڈی شخصیت نظر نوں بھاندی اے تے فیر تہاڈا لہجہ تے تلفظ نوں خاص اہمیت نہیں سی دتی جاندی۔ ایس ایم سلیم جہناں نوں عرف عام وچ ریڈیو دا دلیپ کمار منیا جاندا سی ٹیلی ویژن ڈرامیاں وچ تھاں نہ بنا سکے۔ ٹیلی ویژن ویکھن والیاں دی کسے وی نسل نوں ایس ایم سلیمی دی بے پناہ مقبولیت دے بارے شاید ای مستند پتہ ہووے‘ جانکاری ہووے‘ ٹیلی ویژن دی چکاچوند وچ ایس ایم سلیم معدوم ہو گئے‘ اولھے ہو گئے۔ٹیلی ویژن سکرین تے پرکشش نظر آن لئی دیکھے بھالے لوکاں نے اپنی شخصیت وچ نکھار پیدا کرن لئی جو اوہناں توں ہو سکدا سی اوہ اوہناں نے کیتا۔
مننا پیندا اے کہ ابتدائی دیہاڑیاں وچ ٹیلی ویژن تے ریڈیو دا سحر طاری رہیا سی۔ زیڈ اے زلفی ریڈیو پاکستان دے بڑے لمے عرصے تک ڈائریکٹر جنرل رہے سن۔ میں ایہ کہن دی ہمت کر سکنا واں کہ زیڈ اے بخاری پاکستان وچ فنون لطیفہ دے مرشد سن۔ ٹیلی ویژن دے پہلے چیئرمین اسلم اظہر‘ اداکار محمدعلی‘ مصطفی قریشی‘ محمودعلی‘ طلعت حسین وغیرہ تے زیڈاے بخاری دی چھاپ لگی ہوئی سی۔ آواز وچ شائستگی‘ نکھار تے الفاظ دی ادائیگی وچ تلفظ نوں نمایاں اہمیت دتی جاندی سی۔ ٹیلی ویژن دی آمد توں پہلاں گان والے تے گان والیاں یعنی گلوکار تے گلوکاراں سارا دھیان گائیکی تے دیندے سن۔ سٹیج تے آ کے ہال وچ بٹھے ہوئے لوکاں دے سامنے گان لئی خاص طور تے گلوکاراواں سولہ سنگھار کرکے آندیاں سن پر ریڈیو تے ججدوں گانے لئی آندیاں سن تے سادہ جہے گھریلو لباس وچ آندیاں سن۔ سیاستداناں نوں جدوں ٹیلی ویژن دے طلسم دا پتہ لگا اودوں توں اللہ سائیں دے بخشے ہوئے سیاستدان وی سانوں ٹیلی ویژن سکرین تے نظریں آن لگ پئے نیں۔٭