اپنے رب نال گلاں
تحریر:ڈاکٹر سلیمان عبداللہ
رون والے نوں وی تے اک موہنڈھا درکار ہوند ااے فیر کسے مخلص چاہت والے دوست دی تلاش جہڑا تہاڈے درد نوں جاندا ہووے ، تہانوں خود توں بہتر گرداندا ہووے۔ خالق تے مالک توں ودھ کے خیر خواہ تے چاہت کرن والا کوئی ہور کیہ ہووے گا جہڑا تہاڈی دنیا وی بنانا چاہندا اے تے آخرت وی تے فیر دل دی گل اوہدے نال ای کیوں نہ کیتی جاوے؟۔ تسیں آزما کے ویکھ لوو احباب وچ رشتہ داراں وچ کسے دے اَگے اک اتھرو وکھائو تے اوہ پوری اوک بھر کے تہاڈے سامنے رووے گا تے اپنے دکھاں دا پنڈورا باکس تہاڈے سامنے کھولے گا۔
اپنے مالک تے خالق نال دل دی گل کرو۔ اوہدا اک ای طریقہ اے کہ آسے پاسے ہو دا عالم ہووے تے شور ہووے۔ خانہ دل وچ فیر دل دی گل کرن دی لذت انسان اُتے کھلدی اے۔ اٹھدے نیں حجاب اخیر یعنی اللہ جل شانہ اپنا بنا لیندے نیں۔ مالک دی ذات عالیٰ دی عظمت دل وچ تے اکھاں وچ بس جاندی اے۔ مالک اکھاں دے سامنے توں اک پردہ سرکا دیندے نیں تے بندہ مبہوت ہو کے رہ جاندا اے۔ صفات ربی دا اک جھروکہ جیا بندے دے سامنے کھلدا اے تے اوہنوں سمجھ ای نہیں آندا کہ میرا مالک تے میرے محدود ذہن توں ماورا اے۔ بندے دی خوش نصیبی کہ اوہ دعا کر لوے مالک کولوں سچل مانگت بن کے منگے ۔ اوہدی وحدانیت دل وچ ہووے تے اصلی وحدانیت ایہہ اے کہ غیراللہ دا ذرا جیا خیال وی دل وچ نہ آوے۔
بندہ خلوت وچ وی تے جلوت وچ وی محبوب حقیقی نوں یاد کر سکدا اے۔ روزانہ کجھ ویلا اوہدے لئی مختص کرنا ہووے گااوہنوں کہنا ہووے گا۔ میں تسلیم کرنا واں کہ تیری چاہت دی معراج نوں پا نہ سکیا مگر میں تیری چاہت دے در تے کئی واری گیا تے سی بس میرا ظرف ای چھوٹا سی۔ تیرے کرم سنبھال ای نہیں سکیا۔اینے سوہنے سخی تے دیالو مالک کولوں منگنا ای نہ آیا۔ ہن ایہہ تے مالک ای جاندا اے کہ میں ایہدے وچ کس حد تک کامیاب ہو سکیامگر پریت لائی تے سی پریت پرانی ہو گئی مگر نفس تے ابلیس کولوں بچنا۔ بڑا اوکھا سی دل نوں بہت سمجھایا کہ نفس دی نہ من خالق دی من کے چلنا ہووے گا۔ بندہ رو رو کے التجا کردا اے تے خالق (جانن دے باوجود) مقرب فرشتیاں کولوں پچھدا اے۔
’’ایہہ کیسی آواز اے ایہہ کدی آواز اے ‘‘
فرشتے عرض کردے نیں
اک پرانا چاہن والا اے بڑی مانوس جئی آواز اے۔ آواز وچ لرزش پیراں لغزش ندائے سحرش نال ای اشک ندامت دا مینہ دل دی کندھاں اتے چسپاں نوٹس نالتش بس ایہو سی کاوش مگر نفس دی سازش۔ جان ای نہ چھڈدی سی۔ اک ویلا سی ایہہ بندہ دو عالم توں خفا تیرے لئی سی توںاپنے قرب نال نوازیا تے ایہہ کجھ ہور محبت دی روہواں وچ وچھ گیا ایہہ تے کہندا سی۔ کیہ کرنا اُچیاں شاناں نوں کی ہتھ لائونا سماناں نوں۔ بس میں ناہیں سب توں۔ جدوں بندہ مالک دی چاہ والی راہ اتے اک پرکاہ وانگوں ٹریا تے اوہدا اپنا وجود ای محو ہو گیا۔ اوہدے دل وچ کوئی ذاتی خواہش رہی نہ طلب نہ غرور حسب و نسب محبت دے دناں وچ بندے نے چہرے اتے سنت سجائی۔ اک انجانے کیف و سرور دا سلسلہ سی جہڑا سلسلہ ہائے روز شب اتے محیط سی۔ بس فیر تے بندے دیاں اَکھاں وچ مالک نال تعلق والی ذات ڈولدی سی۔ کناں وچ رس گھولدی سی۔ (فیر بندے دی وچھوڑے والی آہ تے راتاں دا رونا دھونا عرش تک جا پہنچیا تے) ہاتف نے بارگاہ الٰہی وچ فیر عرض کیتی۔ ایہہ انسان ایہہ تیرا بندا پراگندہ نادہندہ جدوں تیری من کے ٹریا تے سرنڈر کر گیا۔ کلی طور تے اوہنے اپنی خواہش مالک دے حکماں دے تابع کردتی مگر ایہہ کیہ کردا اخیر نوں سی تے انسان ای (مالک نوں چاہن والے ہر بندے اتے کدی نہ کدی انج دے ای حالات گزردے نیں۔ بندے دا نام تے مقام کوئی وی ہووے تیرا میرا پیا تے سانجھا اے ایس لئی ایہہ ہر چاہن والے دی کہانی ے) اے مالک اوہ انسان ای نہیں جہدے کولوں خطا نہ ہووے ۔توں اینا کجھ دان کیتا اوہنے من لیا مگر اوہنوں کئی محاذاں اتے لڑنا سی۔ شیر خوارگی توں لے کے لڑکپن تک لڑکپن توں لے کے بڑھاپے تک کوئی نہ کوئی خوف کوئی نہ کوئی ٹینشن اوہدے نال رہی۔ ایہہ گل وچ نکلیا تے بدمعاشی اوہدی اَکھاں وچ اتری بازار وچ گیا تے بدکاری کناں وچ اتری۔ یارب اوہنے بہتیری کوشش کیتی مگر بار بار لڑکھڑایا بار بار شرمندہ ہویا۔ نادم ہویا۔ اوہدے جسم وجاں دا روم روم ہربال و بال بنیا اتھرو بنا التجا بنا پچھتاوا بنیا کئی واری ایہہ کلا بیٹھ کے بارگاہ الٰہی وچ رویا تے کہیا کہ میں واں اوہ اے مالک اے تے دعاواں نیں گلاں نیں درمیاں ۔نہاں کتھوں توں کتھوں مالک کولوں دور رہ کے زیاں ای زیاں ظاہر وی پنہاں۔ مالک نال تعلق بنیا تے سامنے اک ہور ای انوکھا جہاں سی۔ بے یقینی دی شکوک دی اشکالاں دی انھیریاں چلیاں مگر بندے دے ایمان تے یقین والے پہاڑ خم ٹھونک کے کھڑے رہے۔ مالک دی وحدانیت تے سرکار دو عالمؐ دی رسالت اتے ایمان متزلزل ہویا۔ بندہ کئی واری روضہ مبارک اتے حاضر ہویا۔ عاشقاں دے جم غفیر وچ در رسالت اتے پہنچیا فیر روضہ مبارک دے بوہے اتے پہرووں کھڑا رہیا۔ اَکھاں دی منڈیراں اتے پلکاں دی جھالر اتے شرمندگی دے اتھرو ٹکائے نادم اینا سی کہ یاراہی نہیں سی چاہندا سی زمین پھٹ جاوے تے خطاکار بندا اوہدے وچ سما جاوے۔ سوچدا سی میں بارگاہ رسالتؐ وچ آ تے گیا واں سامنے شیخین دی آرام گاہ اے۔ بندے نوں رہ رہ کے ایہہ خیال آندا سی کہ میں در رسالت اتے لے کے کیہ آیا واں؟ صرف خطاواں ای خطاواں بس فرگذاشتاں بس جوانی دے کمزور لمحیاں والے لمحے میرے دامن وچ تے اک وی عمل انج دانہیں جہڑا بارگاہ رسالتؐ وچ پیش کر سکاں۔ اوس لمحے بندے دے دل نے کہیا تے ایہہ اک انسان دی نہیں ہر امتی دا ایہو کہنا ہوندا اے کہ دھیان والی محبت والی تعلق والی تاثیر والی دل توں ادا کیتی گئی نمازاں بڑیاں تھوڑیاں نیں۔کدھرے انج نہ ہووے کہ میرے اوہناں عملاں پاروں روز محشر والی سخت دھپ تے بلا دی گرمی وچ شافع محشر مینوں پیاسے نوں حوض کوثر توں پانی نہ پلاون۔ مینوں پہچان نہ سکن کہ ہو سکدا اے میرے وضو والے اعضا اوس دن ناچمکدے ہون نا ای دمکدے ہون۔ فیر جیویں امتیاں لئی اوہ رات بھر روندے رہے۔ اللہ کولوں بخشش منگدے رہے اوہ سوہنے پیر میرے جئے گندے مندے بندے لئی متورم ہوئے کہ میں متوجہ گھر دا رہیا نہ گھاٹ دا۔
رب کریم فیر جانن باوجود پچھن گے۔
’’ایہہ آہ بقا والی آواز بڑی شناسا اے ایہہ بندا کیہ چاہندا اے؟‘‘
ہاتف فیر سجدہ ریز ہو کے کہے گا۔
حق تعالیٰ شانہ دے دربار وچ عرض اے اکثر انسان خطاکار نیں کہ انسان دا مادہ ای نسیان توں نکلیا اے۔ ایہہ قالو بلاوالا وعدہ بُھل جاندے نیں۔ آہ بکا کرن والا ایہہ بندا جوانی وچ ہدایت والی راہ اتے چلیا۔ مالک نال تعلق والی گزرگاہواں والا سفر کردا رہیا۔ ایہہ عرض کردا اے کہ غفلتاں نے تعلق والا سرمایہ ای لٹ لیتا۔ دل دی شادابیاں چٹیل تے بے آب گیا میدان بنیا لیکن فیر وی میں چہرے اتے سنت نبویؐ سجائے رکھی۔ ایہہ سوچ کے کہ کعبے نوں ایہناں بتاں نال وی نسبت اے دور دی نسبت ای اصل اے۔ میں اپنی شکل تے صورت اوہو تعلق والے دناں والی ای رکھی سوچیا سی اعمال وچ آب و گیاہ غفلت تے آ گئی اے اوہنوں وی خالق دور کرے گا پر ظاہر تے بنا رہے کہ ا کثر اللہ والیاں نوں ایہو کہندے ہوئے سنیا۔
’’ظاہر دے بغیر باطن مردود اے تے باطن دے بغیر ظاہر مقبول ہو سکدا اے ‘‘
بندے نے شکل ایمان تے یقین والی ای رکھی نہ جان ایس طرحاں دی بہت ساریاں ہور گلاں بندے محبوب حقیقی نال کردے نیں۔ رب جی سوہنے نوں دل دیاں گلاں دَسدے نیں۔ حالانکہ اوہ تے خود سمیع و بصیر اے۔ بس بندا ای دلگیر اے راہگیر اے فقیر یت حقیر اے پر تقصیر اے۔ بس خستہ حال نڈھال اے
طالب وصال اے صاحب
وہم و خیال اے اللہ راضی ہووے تے جنتی ورنہ ساکن پاتال اے
پنے خالق کولوں التجاواں کرنا دعاواں کرنا گلاں کرنا محال نہیں بس دل وچ اوہدی یاد بسی ہووے۔ لب اتے اوہدا ذکر ہووے۔ جدوں ذراگردن جھکائی مالک دے سامنے دل والا کشکول پھیلا دتا کہ دیار نور وچ تیرہ شباں دا دہی تے ساتھی اے بندہ رب کولوں شکایت کرے گلہ کرے تے اوہنوں زیب نہیں دیندا ایہہ تے بڑی بے مروتی اے بس جدوں وی درد ہووے تے یاد ای اوہدی میڈیسن اے۔ کسے دے سامنے اپنے درد دا ذکر کرنا بڑی بے قدری تے ہے ای مالک دے سامنے ذکر کرنا وی تے شکایت اے ناگفتہ بہ روایت اے مالک نوں بندہ کیوں آکھے۔ کیہ اوہنوں پتہ نہیں کہ بندہ کہڑے حال وچ اے تے جدوں اوہ جاندا اے تے ایہہ خیال ای کنا حسین اے کہ بندے دے رب نوں اوہدے درد دی خبر اے۔ شکایت ہووے وی کیوں درد تے چبھن تے تعلق دی نشانی اے۔ تعلق دے نال نال کول کول رہندی اے درد تے عم خوار اے۔ ہم راز اے محرم اے بندہ ای تھوڑ دلا ہو کے نامحرم بن جاندا اے۔ چبھن غم خوار اے۔ دلدار اے تے فیر زخماں توں کیہ گھبرانا بس خالق کولوں آسانی منگنا ہووے گی کہ بندہ آزمائش دے قابل ای نہیں مگر آزمائش آ جاوے تے فیر ہر لمحہ الحمداللہ کہنا ہووے گا کہ چاہن والا شور نہیں مچاندا۔ بس چپ کر جاندا اے ہو دا عالم بڑا ظالم ہوندا اے۔
مسلمان جدوں ایمان کامل دے نال رب نوں پکاردا اے تے بہت ساریاں گلاں کردا اے۔ کہندا اے میں تیرے قابل نہیں فیر وی توں اپنا بنا لے تے وارے نیارے ہو جان گے۔ مسلمان التجا کردا اے کہ اے میرے خالق جے میں تہانوں اپنا نہیں سکیا تے میں ای جھوٹا واں توں سچا اے سچا اے کمی تے میرے وچ سی۔ میرے اندر اوہ طلب ای نہیں پیدا ہوسکی جہدے اتے تیرے فیصلے اُترے نیں۔
بندہ عرض کردا اے جدوں وی کوئی مشکل آئی تینوں یاد کیتا۔ تیرا نام لیا۔ تیرا ذکر کیتا۔ تیری پوجا کیتی۔ ہن جے صلہ منگاں تے ایہہ بڑی بے غیرتی ہووے گی ۔ا یس سمے چاہن والا مسلمان وی دلوں کہن لگدا اے۔
میرے دل نمازاں دے بدلے صبر والے روزے دے بدلے دنیاوی آسانیاں آسائشاں منگدے ہوئے کنی شرم والی گل اے۔ خالق نال سودے بازی کردے او کاروبار (معاذاللہ) کردے او۔ ہر کاروبار سفاک ہوندا اے۔ بیوپار نہ کرو اپنا سب کجھ تے خود نوں وی مالک دے سامنے ڈھیرکر دیو تعلق بنانا فیر استوار کرنا اے تے ہتھیار سٹ دیو۔
بندے دے ذمے دعاواں کرنا اے تعلق دی گل اے تے گلاں نیں بظاہر دعاواں قبول ہوندیاں نہ وی دکھائی دین تے ایہہ آخرت لئی ذخیرہ کر لئی جاندیاں نیں۔ تعلق والا بندہ عرض کردا اے اے مالک ایہہ وی چنگا کیتا دنیا دی زندگی اخیر نوں اے ای کنی کجھ مہینیاں یا کجھ سال تے ایہہ تکلیفاں وچ وی لنگھ گئی تے بندے نوں صبر تے شکر کرنا ہووے گا بس مالک دا اپنا نظام اے۔ ایس نظام وچ جدوں بندے دیاں دعاواں دے منظور ہون والی واری آوے گی جدوں ایہہ دعا اللہ جل شانہ دے نظام وچ فٹ ہو سکے گی تے اللہ دعا پوری وی کر دین گے۔دعاواں قبول تے ہو رہیاں نیں سنیاں وی جا رہیاں نیں۔ جدوں مالک نے مناسب سمجھیا پوری وی ہو جان گئیاں۔ گلاں تے بہت ساریاں نیں ایہہ تے ایسیاں فصلاں نیں کہ جہناں دی جنی کٹائی کرو ایہہ ہور ودھدیاں نیں نمو پاندیاں نیں۔ بس ایس لئی دل دی زمین دا ذرخیز ہونا ضروری اے۔کامل اکمل ذات تے بس اللہ دے رسولؐ دی سی ۔ بندا بڑا عبادت گزار ہووے بہت صالح ہووے ہمیشہ بدنظری توں بدکاری توں بچدا رہیا ہووے بچپن توں لے کے بڑھاپے تک مالک نال سچی محبت کردا رہیا ہووے تے وی اوہ اخیر بنداہ ای اے۔ بس بندے دے ذمے ایہو اے کہ منگدا رہوے کہندا رہوے میرے جیا منگتا کوئی نہیں تیرے جیا داتا کوئی نہیں۔ مالک نال دل دی گل کردا اے۔ خلوت درانجمن ہووے بندہ دفتر وچ ہووے یا دکان اتے گل ختم ای نہ ہوئے بندہ ختم ہو وی جاوے محبتاں والے تذکرے ختم نہ ہون۔
