کہاوت نال عداوت

امرجلیل

اک انگریزی کہاوت اے‘ تسیں ضرور سنی ہووے گی اک واری ہور سن لوو‘ کیوں جے ایس کہاوت نال جڑے کسے قسم دے نفع نقصان دا امکان نہیں ایس لئی انگریز دی کہاوت بار بار سنن نال تہانوں کسے قسم دا گھاٹا نہیں ہووے گا تسیں کہاوت سنو۔ Man is Known by the Company he Keeps آسان اردو وچ انگریزی کہاوت دا مطلب اے کہ تہاڈے دوست تہاڈی پہچان ہوندے نیں۔ یعنی تہاڈا جہڑے لوکاں دے نال اٹھنا بیٹھنا ہوندا اے اوہناں نوں ویکھ کے تہاڈے بارے رائے قائم کیتی جاندی اے۔ جہڑے جہڑے لوکاں دے نال تہاڈی گاڑھی چھن دی اے اوہناں تے نظر رکھن نال تہاڈے چال چلن دا پتہ لایا جا سکدا اے۔ انگریز دی گل سچ اے پر بات ہے رسوائی کی۔ یارباشی رکھن لئی تسیں اسمانی مخلوق کتھوں لیائو گے؟ اسیں زمینی مخلوق فرشتے نہیں ہوندے۔ اسیں کجھ کجھ چنگے تے کجھ کجھ بھیڑے ہونے آں۔ دو موڈھیاں تے رکھی ہوئی گناہواں دی پنڈ تے ثواباں دی پنڈ وچ اسیں توازن برقرار نہیں رکھ سکدے۔ ایہو کارن اے کہ اسیں دعاواں وچ بلک بلک کے کہندے رہنے آں گناہ کو میرے‘ تیری رحمت پہ ناز ہے… بندہ ہوں‘ جانتا ہوں‘ تو بندہ نواز ہے۔
میں کیوں جے انگریز دا پرانا دشمن آں ایس لئی میں ہر اوہ کم کرناواں جہدے نال انگریزاں دی کہاوتاں‘ محاوریاں‘ چال چلن دی نفی ہووے۔ مثال دے طور تے گھمدے پھردے میں چاکلیٹ خریدنا واں۔ میں ذیابیطس دا مریض آں پر فیر وی اک نیک مقصد لئی میں چاکلیٹ خریدنا واں۔ انگریز شاذونادر ای ساڈے ملک وچ وکھائی دیندے نیں۔ میرا مقدس فریضہ انگریز دی نفی کرنا یاں اوہنوں چڑانا ہوندا اے ایس لئی چاکلیٹ دا ریپر یعنی بیرونی کاغذ جہدے وچ چاکلیٹ لپٹیا ہویا ہوندا اے لاہ کے اک پاسے سٹ دینا واں تے چاکلیٹ دوجے پاسے سٹ دینا واں۔ انج کرن نال مینو ںدلی سکون ملدا اے۔ مینوں لگدا اے جیویں میں انگریز توں بدلا لے رہیا واں۔ یاد رہوے کہ بدبخت انگریز چھوٹا موٹا کوڑا کرکٹ اپنی جیباں وچ بھر لیندا اے۔
اپنے ملک دیاں سڑکاں‘ گلی کوچیاں‘ چوکاں‘ پلیٹ فارماں‘ پارکاں وچ گند پھیلا کے مینوں بڑی خوشی محسوس ہوندی اے۔ مینوں انج محسوس ہوندا اے میں جیویں انگریز توں بدلا لے رہیا واں۔ بدبخت انگریز نے ساڈے توں پنج سو ورھے پرانی ہندوستان دی حکومت کھوہی سی۔ پنج سو ورھے چھوٹا موٹا بھلا والا عرصہ نہیں ہوندا۔ ایہ پنج صدیاں دا معاملہ اے جے میرے وس وچ ہوندا تے میں کدوں دا انگریز دے خلاف فوج کشی کر چکیا ہوندا تے اوہدے توں برطانیہ ناں دا ملک کھوہ لیندا۔ جے اسیں سپین فتح کر سکدے آں تے فیر برطانیہ دی ساڈے اگے کیہ حیثیت سی۔ تریخ دے ورقے میں ایس لئی پرتن لگنا واں تاں جے تہاڈے تے ثابت کر سکاں کہ میں انگریز دا کناں کٹر دشمن آں۔ انگریز دیاں کہاوتاں تے محاورے بھاویں کنے ای ودھیا تے عالیشان کیوں نہ ہون میں ایہناں کہاوتاں تے محاوریاں دی نفی کرنا واں۔ گل چل نکلی سی انگریزی کہاوت توں‘ تسیں مینوں میرے دوستاں دے حوالے نال کدی نہیں پچھان سکدے۔ ایہ میری دانستہ مزاحمت اے مدافعت اے انگریزی کہاوت دے خلاف میرے دوالے میرے دوستاں دے جمگھٹے ویکھ کے تسیں دنگ رہ جائو گے۔ میرے دوستاں وچ وکھووکھ قسم دے پیشیاں نال جڑے لوک شامل ہوندے نیں۔ انگریزی محاورے دی نفی کرن لئی میں دوستاں دے جمگھٹیاں وچ گھریا رہنا واں نہیں تے میں بڑا ای بور قسم دا بندا واں‘ اکلا‘ اجاڑ تے ویران۔ ٹھٹھے لان والے دوست مینوں چیپ‘ سستے تے زہر لگدے نیں۔ صرف انگریزی کہاوت دی نفی کرن لئی میں اوہناں توں نام نہاد دوستی گنڈھ رکھی اے۔ میرے نام نہاد دوستاں وچ کجھ دوست اجہے وی نیں جو انتخابات دوران اک توں ودھ ووٹ پان دے ماہر نیں۔ ووٹ پان والیاں یعنی سیاستداناں دے دلدادہ ہوندے نیں اوہناں نوں ویکھ کے تسیں میرے بارے کجھ نہیں جان سکدے۔ ووٹ پان دا میرا اپنا طریقہ کار اے۔
میرے نام نہاد دوست اپنے آپ نوں سچ بولن‘ سچ سنن تے سچ لکھن دا علم بردار سمجھدے نیں۔ معاشرے وچ بڑی عزت اے اوہناں دی‘ اجہی ساکھ بڑے گھٹ لوکاں دے حصے وچ آندی اے۔ میرا اوہناں دے نال میل جول اے۔ اٹھنا بیٹھنا اے‘ اوہناں دے نال میر اوڑھنا بچھونا اے۔ سارے دوست اک دوجے تے جان چھڑکدے نیں۔ جدوں ویکھو سارے دوست سچ بولن‘ سچ سنن تے سچ لکھن دی ہمسری وچ اک دوجے توں اگے نکل جان دی کوشش وچ لگے رہندے نیں۔ ہن تسیں مینوں دسو کہ اجہے لوکاں نال میری دوستی کیویں ہو سکدی اے۔ تسیں تے جان دے او کہ میرا اوڑھنا بچھونا جھوٹ اے۔ میں جھوٹ لکھنا واں‘ جھوٹ بولنا واں تے جھوٹ دی توسیع کرنا واں۔ میرے نام نہاد دوستاں نوں ویکھ کے کوئی انگریز اندازہ نہیں لا سکدا کہ میں کس خصلت دا بندہ واں۔ میں انگریزی کہاوت دی نفی کر دتی اے۔ میں کدی نہیں بھُل سکدا کہ ہندوستان دی حکومت انگریز توں اساں کھوہی سی‘ ہندو توں نہیں۔٭