راشد لنگڑیال چراغ جلانا چاہندے نیں

مظہر برلاس

راشد لنگڑیال اک دیہاتی آدمی نیں ایس ویلے وفاقی سیکرٹری نیں۔ اوہناں نے بڑی چھوٹی عمر وچ پاکستان دا وڈا امتحان پاس کیتا۔ اوہ سول سروس دے طاقتور گروپ وچ شامل ہو گئے جہنوں عام طور تے ڈی ایم جی یعنی پاکستان ایڈمنسٹریٹو سروس کہیا جاندا اے۔ اج دے ایہ ذہین ترین وفاقی سیکرٹری منڈی بہائوالدین دے اک پنڈ وچ بچپن گزار کے گورنمنٹ کالج لہور اپڑے تے ساڈے ورگے خاک نشیناں نال واہ پیا۔ گورنمنٹ کالج لہور دے دیہاڑیاں وچ راشد لنگڑیال اک سمارٹ نوجوان سی پنجابی تے اردو دا ایہ زبردست شاعر اوس زمانے وچ وی تھوڑا زیادہ حساس سی۔ اوہ اوس زمانے وچ وی کئی وار سوچاں دے سمندر توں ہو کے آندا۔ کئی واری سوچاں اوہدے لئی بھنور بن جاندیاں‘ فیر اوہ بھنور چوں کنڈھے لگدا‘ اوہ زندگی وچ کدی وی گرداباں توں نہیں ڈریا سگوں اوکڑاں تے امتحانات نوں پار کرن دا قائل رہیا۔ اوہ ذہین ترین تے ہے ای ذہین ہون دے نال نال بے باک تے اصول پسند وی اے اوہدی ایس بے باکی تے اصول پسندی نوں کئی لوک پسند نہیں کردے پر اوہ اصولاں تے کھڑا اے۔ ملک نال محبت کردا اے اپنی دھرتی دی اندھیرنگریاں وچ چراغ جلان دا خواہش مند اے۔
کجھ دن پہلاں اوہدے نال ملاقات ہوئی اسیں دوویں اکلے سی‘ پرانیاں یاداں نوں تازہ کردے رہے فیر پاکستان دیاں تنزلیاں دا تذکرہ ہویا تے اوہنے کہیا ساڈے ملک دے بنیادی ڈھانچے وچ گڑ بڑ اے۔ نظام دی ایہ گڑ بڑ ساڈے بہت سارے ذہین نوجواناں نوں پچھے دھک دیندی اے۔ تسیں ایس گل توں اندازہ لائو کہ اک ای ویلے وچ جدوں امریکہ‘ برطانیہ‘ جاپان‘ چین‘ ہندوستان تے پاکستان سنے ہر ملک وچ جو اک لکھ بچے پیدا ہوندے نیں تے اوہناں وچوں دس ذہین ترین ہوندے نیں۔ اوہناں دا ذہنی سطح دا معیار عام بچیاں توں ودھ ہوندا اے۔ عام طور تے لوکاں دا آئی کیو لیول 70 توں 130 تک ہوندا اے جد کہ ذہین ترین لواں دا آئی کیو لیول 130 توں اُتے ہوندا اے یاں تسیں ایس طرح سمجھ لوو ہر ملک وچ پیدا ہوئے 1000 بچیاں وچوں دو چار ذہین ترین ہوندے نیں اوہناں دا آئی کیو لیول زیادہ ہوندا اے میں اوہناں نوں ریڈڈاٹ کہنا واں جد کہ جہناں دا آئی کیو لیول عمومی ہوندا اے اوہناں نوں بلیوڈاٹ کہنا واں۔ ہن امریکہ‘ برطانیہ‘ جاپان تے پاکستان وچکار فرق ایہہ وے کہ اوتھے پیدا ہون والے سارے ریڈڈاٹ بچیاں نوں تعلیمی سہولتاں ملدیاں نیں۔ اوہناں دی صحت تے خوراک دی ضرورت وی اوہناں دی ریاست پوری کردی اے۔ ایس لئی اوتھے ترقی ہو رہی اے تے اوتھوں دے نظام وچ سارے وڈے عہدیاں تے ریڈڈاٹ موجود نیں جد کہ ساڈے ایتھے ریڈڈاٹ بچیاں وچوں صرف دو چار نوں ای ایہ سہولت ملدی اے۔ پتہ نہیں ساڈے ایتھے کوئی ریڈڈاٹ بچہ کسے بھٹہ مزدور دے ہاں پیدا ہو گیا ہووے پتہ نہیں کہ کوئی ریڈڈاٹ بچہ کسے کسان یاں مزدور دے گھر پیدا ہو گیا ہووے یاں کسے ریڈڈاٹ بچے نوں بچپن وچ ای یتیمی مل گئی ہووے‘ ایس لئی ساڈے ایتھے ریڈڈاٹ بچے نظرانداز ہو جاندے نیں۔ بدقسمتی نال ساڈے ایتھے بہت گھٹ گنتی وچ ریڈڈاٹ بچے تعلیم حاصل کر پاندے نیں۔ ساڈے معاشرے وچ ودھیا تعلیمی سہولتاں بلیوڈاٹ بچیاں لئی نیں ایہ بلیوڈاٹ بچے اپنے والدین تے خاندان دی دولت پاروں اعلیٰ تعلیمی اداریاں توں تعلیم حاصل کر کے قومی زندگی دے دھارے وچ شامل ہو جاندے نیں۔ ساڈے ایتھے سول سروس سنے سارے اداریاں وچ ایہناں ای بلیوڈاٹ بچیاں دا راج اے۔ تسیں زندگی وچ کئی واری ایہ ویکھیا ہووے گا کہ کسے نامور وکیل دا کوئی منشی ایناں تیز ہووے گا کہ اوہ سارا کیس تیار کر لوے گا کجھ فیصلے لکھن والیاں دے ریڈرز ای تے شاندار ڈرافٹنگ کردے نیں۔ میں آپ جدوں خانیوال وچ ڈپٹی کمشنر سی تے اوتھے اک سپرنٹنڈنٹ بڑے شاندار لیٹرز تیار کردا سی اوہدا فائل ورک وی کمال دا سی اوہ ریڈڈاٹ سی۔ ایسے طرح تہانوں کئی دفتراں وچ اجہے کلرک نظر آن گے جو ریڈڈاٹ نیں پر غریبی اوہناں نوں بلیوڈاٹ دے دائرے وچ لے آئی۔
ایہ گلاں کرکے راشد محمود لنگڑیال چپ ہوئے تے میں عرض کیتا ایس اندھیرنگری وچ سانوں ریڈڈاٹ بچیاں دا کیویں پتہ چلے گا؟ اوہ کدھرے پرانی یاداں وچ کھو گئے تے فیر بولے ایہ بڑا سوکھا کم اے پرائمری سکولاں توں ای پتہ چل جاندا اے کہ کون ریڈڈاٹ اے تے کون بلیو ڈاٹ؟ ساڈے پنڈ وچ ساڈے نال اک لڑکا اکرم پڑھدا سی اکرم ریڈڈاٹ سی۔ میں تے گورنمنٹ کالج لہور چلا گیا پر اکرم دے راہ وچ غربت رکاوٹ بن گئی۔ اوہنے پرائیویٹ طور تے بی اے کیتا‘ بی اے دے امتحان وچ اوہدے دو نمبر میرے توں ودھ آئے پر اوہنوں چنگے تعلیمی ادارے نہ مل سکے‘ مینوں اوہدا دکھ اے‘ میں اجہے ریڈڈاٹ بچیاں لئی دو سکول بنان دی منصوبہ بندی کر رہیا واں۔ جتھے صرف ریڈڈاٹ بچے پڑھن گے میں پورے ملک چوں ریڈڈاٹ بچیاں نوں لبھاں گا‘ اوہناں نوں ساریاں سہولتاں دے نال پڑھاواں گا تے اوہناں نوں قومی دھارے وچ شامل کراں گا۔ تہانوں ایہو پاکستان ترقی کردا نظر آوے گا کیوں جے فیر ایس ملک دے اداریاں وچ ریڈڈاٹ دا راج ہووے گا تے جتھے ریڈڈاٹ دا راج ہوندا اے اوتھے جانور وی بھکھے نہیں مردے۔
مینوں خوشی ہوئی کہ میرا دوست دھرتی دے اوہناں بچیاں دا سوچ رہیا اے جو ذہانت لے کے پیدا ہوندے نیں میرا دوست اوہناں روشن دماغاں دے راہیں ملک دی تقدیر بدلنا چاہندا اے اندھیرنگری دیاں انھیریاں راہواں وچ چراغ جلانا چاہندا اے۔ آخر وچ راشد محمود لنگڑیال دا شعر پیش خدمت اے کہ
آتش دید سے دل روز جھلس جاتاہے
شوق ایسا کہ ہتھیلی پہ دیا رکھتے ہیں