حضرت عمر فاروق (منی ٹریل دین والے پہلے حکمران)

لکھت:عتیق انور راجہ

سیدنا عمر رضی اللہ عنہ تاریخِ اسلام وچ انج دی شخصیت نیں جنہاں دے طرز حکومت نال اپنے بیگانے سب مستفید ہو رہے نیں۔ اج ساڈے حکمران ووٹ حاصل کرن لئی مغربی طرز دی جمہوریت دا نعرہ بلند کردے نیں پر حقیقت ایہہ وے کہ مغربی جمہوریت دی بنیادی اصلاحات اسلام توں متاثر ہو کے اپنائی گئی اے۔ دوجی جنگ عظیم وچ کامیابی دے باوجود انتخابات وچ برطانوی عوام نے ونسٹن چرچل نوں فیر اپنا وزیراعظم منتخب نہ کیتا۔ کسے نے جتن توں بعد منتخب ہون والے نویں وزیراعظم توں ایس دی کامیابی دی وجہ پچھی تے ایس نے کہیا کہ میں مسلماناں دے خلیفہ حضرت عمر رضی اللہ عنہ دے دور خلافت دا مطالعہ کیتا تے ایہناں دی طرفوں شروع کیتی جان والی اصلاحات نوں اپنے انتخابی منشور وچ شامل کیتا۔ جنگ توں پریشان لوکاں نوں عہد فاروقی جہی رفاہی ریاست قائم کرن دی یقین دہانی کروائی جس دے نتیجے وچ برطانوی عوام نے مینوں منتخب کر لیا۔
حضرت عمر فاروق رضی اللہ عنہ دے دور خلافت وچ اسلامی سلطنت نوں اینی وسعت ملی کہ فارس وروم جہی سلطنتاں آپ دے عہد وچ فتح ہوئیاں۔ ایسے طرح مصر توں لے کے آذر بائیجان تیکر دے علاقے فتح ہوئے۔ سلطنت دی وسعت دے نال ای انتظامی شعبہ جات دے قیام دی لوڑ محسوس ہوئی۔ چناں چے آپ رضی اللہ عنہ نے باقاعدہ طور اُتے پہلی وار محکمہ پولیس، جیل خانہ جات، بیت المال، تعلیم، نہری نظام، شیر خوار بالا ں دے وظائف ، بڈھیاں لئی پنشن تے نظام عدم قائم کیتا۔ خلیفہ دوم حضرت عمر فاروق رضی اللہ عنہ نے دنیا وچ نہری نظام دی بنیاد پائی، خوراک دی پیداوار وچ وادھا، زراعت دی ترقی، لائیو سٹاک دے تحفظ تے بقا لئی پانی دی محفوظ ترسیل دا بدوبست کیتا۔ زرعی زمیناں دی آبادکاری لئی نہری نظام قائم کیتا گیا۔ سیدنا عمر رضی اللہ عنہ نے ابوسفیان نامی اک بندے نوں کجھ دیگر بندیاں دے نال مامور کیتا ہویا سی کہ اوہ قبائل وچ گھم پھر کے ہر بندے دا امتحان لین تے جس نوں قرآن دا کجھ مخصوص حصہ یاد نہ ہوئے، اینوں سزا دین۔ سیدنا عمر فاروق رضی اللہ عنہ سب توں پہلے آپ عدل پسند بنے تے مثال بن کے وکھایا، فیر اپنے اعمال تے رعایا وچ عدل و انصاف قائم کیتا۔ بیت المال دا کپڑا سب وچ ونڈیا پر لمبے بندے دا کرتہ نہیں بن سکدا سی، جدوں لوکاں نے حضرت عمر رضی اللہ عنہ نوں ایسے کپڑے دا کرتہ پائے ویکھیا تے کھڑے ہو گئے تے اعتراض کر دتا۔ آپ دے پتر نے کھڑے ہو کے وضاحت دتی کہ میں اپنے حصے دا کپڑا اپنے والد نوں دتا اے تے ایہناں دا کرتہ بنیا اے۔ گویا تاریخ وچ پہلی وار کسے حکمران دی طرفوں اپنے اثاثہ جات دی Money Trail دین دا نظام آپ نے اپنے اثاثہ جات دا حساب دے کے شروع کروایا۔جبلہ بن ایہم غسانی شام دا بادشاہ مسلمان ہو گیا سی، کعبہ دے طواف دے دوران ایس دی چادر دا گوشہ اک بندے دے پیراں تھلے آ گیا، جبلہ نے ایس دے منہ اُتے تھپڑ ماریا، ایس بندے نے وی جواباً تھپڑ دے ماریا۔ جبلہ غصے نال بے تاب ہو کے حضرت عمر رضی اللہ عنہ دے کول آیا تے آپ نے فرمایا: تو جو کجھ کیتا ایس دی سزا پائی۔ ایس نوں سخت حیرت ہوئی تے اسلام چھڈ کے مرتد ہو گیا پر حضرت عمر رضی اللہ عنہ نے اک رئیس زادے دی خاطر قانون مساوات نوں نہیں بدلیا۔ حضرت عمر و بن العاص رضی اللہ عنہ گورنر مصر دے پتر عبداللہ نے اک بندے نوں بے وجہ ماریا سی۔ آپ نے ایسے بندے دے ہتھوں عمرو بن العاص دے اگے ایہناں دے پتر عبداللہ نوں کوڑے لگوائے۔ شہنشاہ ِ فارس نے اپنا اک قاصد گھلیا کہ ایس بندے دے حالات پتا کرو کہ آئو جس دے رعب نال بادشاہ وی ڈردے نیں۔ قاصد مدینہ اپڑیا تے لوکاں توں پچھیا کہ آپ دا بادشاہ کتھے اے؟ جواب ملیا، ساڈے کول بادشاہ نہیں ہوندے بلکے امیر ہوندا اے۔ اک بندا ایس مقاصد نوں سید نا عمر رضی اللہ دے کول لے گیا۔ اوہ ویکھ کے حیران رہ گیا ایہہ وےتے کہیا کہ چوں کے مسلماناں دا خلیفہ عدل کردا اے ایس لئی اینوں کسے دشمن دا ڈر نہیں۔ اک وار اک قافلہ مدینہ مورہ آیا شہر دے باہر پڑائو پایا۔ آپ رضی اللہ عنہ ایس قافلے دی خبر گیری تے حفاظت لئی آپ تشریف لے گئے۔ پہرہ دیندے ہوئے اک پاسے رون دی اواز آئی، ویکھیا تے اک شیر خوار بچہ ددھ پین لئی ماں دی گود وچ رو رہیا اے۔ آپ نے ایسے دن توں منادی کرا دتی کہ بچہ جس دن پیدا ہوئے ایسے دن توں ایس دا وظیفہ مقرر کر دتا جائے۔ کہندے نیں اج کجھ مغربی ملکاں وچ ہر پیدا ہون والے بچے نوں جیہڑا وظیفہ ملدا اے ایس دا ناں وی آپ دے ناں دے مناسبت نال ای رکھیا گیا اے۔ سیدنا عمر رضی اللہ عنہ دے دور خلافت دی بے شمار مثالاں انج دیاں نیں جیہڑیاں ساڈے حکمراناں لئی مشعل راہ بن سکدیاں نیں۔ پر ایس لئی عدل و انصاف ، احتساب، امانت تے دیانت دے اصولاں اُتے کاربند ہونا ہوئے گا۔ نظام حکومت چلان لئی انج دے باکردار تے اہل لوکاں نوں نال ملانا ہوئے گا جنہاں دے اندر منافقت نہ ہوئے، ملک تے قوم تے دین اسلام لئی مخلص ہون تے اپنی تمام تر صلاحیتاں نوں خلوص نیت تے صدق دے جذبات دے نال قوم دی بہتری لئی بروئے کار لیان۔