تعلیمی اصلاحات، ویلے دی لوڑ
لكهت:رابعہ رحمن
تعلیم عربی زبان دا لفظ اے جیہڑا علم توں ماخوذ اے انگریزی وچ ایس دا متبادل لفظ ایجوکیشن اے جیہڑا لاطینی زبان دے دو الفاظ Educereتے Educare توں ماخوذ اے۔ ایہناں دے معنی اظہار کرنا، بروئے کار لیانا پروان چڑھانا، نشوونما کرنا تے اجاگر کرنا اے۔ تعلیم کوئی بچے دا جھنجھا نہیں یا مداری دی ڈگڈگی نہیں۔ تعلیم تے سیرت و کردار دی تعمیر و تشکیل اے۔ ایہو تعلیم تے معاشرہ دا زیور اے۔ تعلیم انفرادی ہوئے یا اجتماعی ایس دا اثر ودھدے ودھدے ساڈی تہذیب، معاشرت، علاقیاں تے پورے ملک اُتے ہون لگدا اے۔فرد واحد کدی کلا نہیں رہ سکدا، ایس دے سلوک تے اسلوب بیاں دی وجہ نال لوک ایس دے نال لوک جڑدے چلے جاندے نیں۔ ایہہ تعلیم ای دا خاصا اے کہ ایس نے انسان نوں بچپن توں پیار و محبت، تجربے تے جگ بیتیاں دے نال نشوونما توں فیض یاب کیتا ہوندا اے۔ ایس تعلیم نظام دے تحت اک انسان کسے وی شعبہ وچ قائد یا ماہر ہون دا کردار ادا کردا اے۔ راقمہ دے نیڑے ایہہ انسانی ذہن دی نشوونما، معاشرتی سمجھوتے تے مطابقت ، جسمانی تے اخلاقی نشوونما، تجربے تے مشاہدے دی تعمیر نو تے تنظیم نو اے۔ ذہنی تے معاشرتی تعلیم تے انسان زندگی دے بوہت سارے مراحل وچ سکھدا ہویا اگے نکل جاندا اے پر تعلیم دا اہم عنصر انسان دی جذباتی، روحانی تے اخلاقی صلاحیتاں نوں اجاگر کرنا اے۔ اشرف المخلوقات ہون دی حیثیت نال دیگر مخلوقات دی نسبت انسان نشوونما دے ہر محلے وچ تعلیم و تربیت دا محتاج اے ، درس گاہواں تے معلم کسے وی معاشرے دے اخلاقی عروج یا تنزلی دا شاخسانہ ہوندے نیں۔
قلم دوست کالم نگاراں دی اہم تنظیم اے جس وچ روزنامہ نوائے وقت تے دیگر اخبارات دے کالم نگار و دیگر ہمہ گیر شخصیات شامل نیں۔ ایس تنظیم دا مقصد سچائی تیکر رسائی اے۔ اکثر ایس تنظیم نے نابغہ روزگار شخصیات نال ملاقاتاں کیتیاں، زندگی دے دیگر معاملات معاشرت توں اگے ودھدے ہوئے سیاستداناں، بیورو کریٹس، ماہر تعلیم، مذہبی مفکرین نال ملاقاتاں کیتیاں گئیاں۔ ایس تنظیم دے ساتھیاں دی اک پہچان ایہہ وی اے کہ ہر ملاقات اُتے کالم لکھدے ہوئے ہر کوئی اپنا نقطہ نظر وی بیان کردا اے جس نال ایہہ تاثر واضح ہوندا اے کہ کالم نگار تے صحافی کسے توں مرعوب نہیں ہوندے بلکے قلم دی حرمت نوں تے بلندی عطا کردے نیں۔ 14 ستمبر 2020 ء وچ گورنمنٹ کالج یونیورسٹی GCU دے وائس چانسلر توں 1وجے قلم دوست دے قلم نگاراں نے ملاقات کیتی۔
کالم نگاراں نے کہیا کہ جی سی یو دا اک ناں تے پہچان اے پر ایتھے دے خلاقی ماحول نوں جیہڑی گزند اپڑ رہی اے ایس دا ذمے دار کون اے تے وائس چانسلر ا صغر زیدی نے اک گہری ساہ لئی تے کہیا کہ ساڈے کول جیہڑے بچے بچیاں پڑھن آندے نیں اوہ میرٹ اُتے ای آندے نیں پر تعلیمی میرٹ دا ایہناں دے خلاقی گراوٹ دا میرٹ نال کوئی موازنہ نہیں کیتا جا سکدا۔اوہ باشعور تے زمانے دے اونچ نیچ ویکھ کے ای ساڈے تیکر اپڑدے نیں۔ ایتھے جیہڑے واقعات ہوئے ایس توں پہلے میں ایہہ کہواں گا کہ خدارا اپنے خاندانی نظام نوں مذہبی تے اخلاقی اصولاں دے مطابق مضبوط کرو، بالاں دے کردار دی آئینہ سازی بوہت ضروری اے ، کردار دی مضبوطی معاشرے نال ہر طرح دی برائی تے بدعنوانی نوں ختم کر سکدی اے۔ اصغر زیدی ہوراں دا کہنا سی کہ اسیں پنج نکات وچ سختی نال عمل پیرا ہون لئی اک تنظیمی ڈھانچہ تیار کیتا اے، اسیں جے ایس اُتے عملدرآمد کرن وچ کامیاب ہو گئے تے انشاء اللہ GCU فیر اک وار نمبر ون یونیورسٹی بن جائے گی۔ ایس ڈھانچے وچ ، 1۔ تعلیم ، 2، تحقیق، 3۔ انٹرنیشنل آئسیشن، 4۔انفراسٹرکچر، 5۔گورننس۔ تعلیم تے تحقیق دے نال بین الاقوامی سازی تے بنیادی ڈھانچہ تیار کرنا اک اہم لوڑ اے۔ غیر نصابی سرگرمیاں تے ہم نصابی سرگرمیاں وی طالبعلماں دی ذہنی تے جسمانی نشوونما لئی اہمیت دی حامل نیں۔ راقمہ دا کہنا سی کہ کلاس رومز وچ لیکچرار تعارف تے سلام دعا وچ ویلا ضائع کردا اے یا دو منٹ دی تاخیر نال آندا تے دو منٹ پہلے چلا جاندا اے، ایس نال شائقِ علم دا بوہت نقصان ہوندا اے فیر موضوعات اُتے بنے نوٹس سالہا سال چلدے رہندے نیں۔ ایس اُتے وائس چانسلر دا کہنا سی کہ جیہڑی ساڈی گورننس اے ایس وچ انج دیاں ٹیماں تشکیل دتیاں گئیاں نیں جیہڑا کہ تعصبانہ رویے تے کسے وی چھوٹ دین دے عمل توں نہیں لنگھن گیاں۔ایہناں دی تحقیق اُتے مبنی رپورٹ توں بعد اسیں اپنے طالب علماں دے اک اک لمحے نوں قیمتی جان کے محفوظ کراں گے۔ ایہناں دے کہن دے مطابق 45 منٹ دا پیریڈ ہن 90 منٹ دا ہوئے گا تاں جے سوال و جواب اطمینان بخش ہون تے طلبہ و طالبات مطمئن تے معلم دی قابلیت توں فائدہ مند ہون۔قارئین اسیں جس شعبے وچ وی جاندے آں اوتھے سانوں زندگی دا نظام جتھے مسخ شدہ ملدا اے اوتھے کجھ نہ کجھ تعمیر وی نظر آندی اے جے سارا نظام ای شکست وریخت دا شکار ہوئے تے معاشرہ ریت وانگوں کھلر کے رہ جائے۔
؎پیوستہ رہ شجر سے امیدِ بہار رکھ
دے مصداق پاکستانی عوام امید و ناامیدی دی پگڈنڈی اُتے اپنی اخلاقیات تے تعلیم نوں لے کے ڈگدی ڈگدی اگے ودھدی جا رہی اے۔ بوہت سارے لوک رستے وچ آن والے گندے نالے وچوں لنگھ کے وی شفافیت دا دعویٰ کردے نیں کیوں جے اوہ باکردار اسمِ بامسمیٰ معلم دے زیر سایہ رہ چکے ہوندے نیں تے کجھ صاف پانی دی نہر توں لنگھدا ہویا پانی وی گندا کر دیندے نیں تے اپنا ظاہری و باطنی کپڑے وی۔
استاد دا احترام، درس گاہواں نال عقیدت، تہذیب دی اطاعت، کتاباں نال عشق، مذہب دی اطاعت، تحقیق دا جنون، جستجو دی لگن، ویلے دی قدر، معاشرے دی بھلائی، سلاف دی حرمت تے وطن نال محبت ایہہ اوہ جذبے نیں جیہڑے کسے وی ملک تے قوم نوں کدی تنزلی دا شکار نہیں ہون دیندے۔ ساڈی ہر یونیورسٹی و سکول وچ اسمبلی، قومی ترانے دا رواج، تلاوت، نصیحت آموز اک واقعہ، اک قطار، اک لباس تے اک نصاب، کیہ خوبصورت ماحول سی تعلیم دے نال تربیت خود بخود ہو جایا کردی سی۔ اسیں جنی وی ترقی کر لیے اسمان توں تارے وی توڑ لیائیے پر جدوں تیکر اسیں اپنی درسگاہواں نوں تجلیاں نال منور نہیں کراں گے ہنیرے ساڈا دامن نہیں چھڈن گے۔
