سید واجد علی نقوی۔۔۔۔۔۔۔ سر سید ثانی

لكهت:عتیق انور راجہ

جدوں تیکر دنیا باقی اے سرسید احمد خان دا ناں باقی رہوے گا، ایس دی اک ای وجہ بیان کراں تے کافی رہوے گی تے اوہ ایہہ کہ اوہناں نے برصغیر پاک و ہند دے مسلماناں نوں ویلے دے نال چلن دا درس دتا۔ اوہناں نے مسلماناں نوں ایہہ نقطہ سمجھان دی کوشش کیتی کہ ایس سامراج وچ جے عزت نال جینا اے، معاشرے وچ پہچان بنائی اے تے فیر ایہناں دی زبان پڑھنی لکھنی تے سمجھنی پئے گی۔ ایہہ ایس ویلے دی لوڑ سی کہ مسلمان انگریز سرکار وچ اعلیٰ عہدیاں تیکر اپڑن لئی انگریزی زبان پڑھدے پر افسوس تے ایس گل دا اے کہ انگریز دے چلے جان دے بعد وی ساڈے اقابرین نے ایس عوام نوں ایہہ سمجھان دی کوشش نہیں کیتی کہ انگریزی صرف اک زبان اے تے سب توں آسان طریقے نال علم کسے وی بچے نوں ایس دی مادری تے فیر قومی زبان وچ دتا جانا چاہیدا اے۔
اج ساڈا ملک آزاد اے ہر دن نویں تعلیمی ادارے کھل رہے نیں، ہر ورھے ہزاراں دی تعداد وچ نوجوان ڈگریاں حاصل کر رہے نیں پر ساڈی غربت اے کہ گھٹ ہون دا ناں ای نہیں لے رہی ۔ بوہت سارے لوک صرف فیشن دے طور ڈگری حاصل کردے نیں تے بوہت سارے نوکری لئی زیادہ پڑھدے نیں بوہت گھٹ انج دے لوک ہوندے نیں جیہڑی اپنی اصلاح تے فیر اپنے نال جڑے لوکاں دی اصلاح لئی درسگاہ نوں جاندے نیں۔ انج دا ای اک ناں میرے شہر وچ وی اے جس نے اپنی پہچان اپنی گل بات، چنگے لب و لہجے، ملنساری، مہمان نوازی تے لوکاں نوں نویں نویں خیالات و واقعات نال روشناس کران دے طور بنالئی اے۔ سید واجد علی نقوی دی ایہہ خوبی اے کہ اوہ گل سادہ لفظاں وچ کردے نیں۔ میرا خیال اے کہ اوہ بخوبی جان دے نیں کہ اصل گل بات ای فکار، خیالات، تصورات تے اعتقادات نوں دوجیاں تیکر اپڑان دا اک اسان تے کارگر وسیلہ اے۔بد قسمتی ایہہ اے کہ ساڈے بوہت سارے سکالر ایس وصف توں مھروم نیں۔ ساڈے علما کرام تک ’سوکھی گل ‘‘دسن توں قاصر نیں۔ فصاحت و بلاغت نال کئی تقریراں وقتی طور اُتے سامعین نوں محسور ضرور کر دیندیاں نیں پر مسجداں وچ ہون والے بیان عام مسلماناں دی زندگیاں اُتے کوئی خاص اثر نہیں چھڈ رہے ۔ سیانے کہندے نیں کہ کوئی وی انسان اپنی گل بات نال کسے دے دل وچ اتردا اے یا فیر اپنی گل بات نال کسے دے دل توں اتر جاندا اے۔ یعنی گل بات ہر انسان دے کردار اخلاق تے شخصیت دی آئینہ دار ہوندی اے۔ انسان اپنی گل بات دے پردے وچ لُکیا رہندا اے۔ ایس دی گل بات نال پہچان بن دی اے۔ گل بات اک باقاعدہ فن اے۔ کس نال، کدوں کتھے تے کنج گل کیتی جائے ایہہ سلیقہ انسان دی شخصیت وچ وقار تے نکھار پیدا کردا اے۔ اج مادی ترقی دے دور وچ ہر محکمہ بھاری معاوضے اُتے انج دے بندے بھرتی کردا اے جیہڑا گل بات دا فن بخوبی جان دے ہون۔ کتاباں وچ لکھیا اے کہ اک خوبرو تے خوش لباس بندا سقراط دے کول آکے چپ بہہ گیا۔ سقراط نے ایس بندے نوں کہیا کہ کجھ گل کرو تاں جے ساڈی شخصیت دا اندازہ لا یا جا سکے۔
صاحبو!پاکستان وچ اکثریت آبادی مسلماناں دی اے تے پیدا ہون والے ہر بچے نوں تن چار ورھے دی عمر وچ والدین دینی تعلیم تے قرآن پاک پڑھن لئی محلے دی مسیت وچ گھل دیندے نیں تے ایسے دوران بچے نوں دنیا دی تعلیم لئی کسے سکول وچ داخل کروا دتا جاندا اے۔ واجد علی نقوی ہوری فرماندے نیں کہ ایہہ اوہ ویلا ہوندا اے جدوں بالاں نوں جس سانچے وچ اسیں چاہیے پا سکنے آں۔ ایس ویلے ساڈی مولوی صاحب تے سکول دے سر، جویں چاہن ایس بچے دی ذہن سازی کر سکدے نیں پر افسوس کہ ساڈے مولوی صاحب تے استاداں دی اپنی تربیت اونج دی نہیں ہوندی جویں دی اک معلم دی ہونی چاہیدی اے۔ جدوں ساڈے استاد تے معلماں دی ذات وچ تربیت دا فقدان ہوئے گا تے بالاں دی بہتر تربیت کنج ممکن اے، ایس غفلت دا نتیجہ ایہہ نکل رہیا اے کہ ساڈے معلمین جانے انجانے وچ معصوم ذہناں وچ اک انتشار تے اضطراب بھر رہے نیں جیہڑا ساری عمر ایہناں دا پچھا کردا اے۔ کسے دانا دا قول اے کہ عالم جدوں اپنی علم اُتے عمل نہیں کردا تے ایس دی نصیحتاں دلاں توں ایس طرح پھسل جاندیاں نیں جس طرح سخت چٹان توں بارش دے قطرے پھسل جاندے نیں۔ ایہہ اک تلخ حقیقت اے کہ قوم دے معلم کتاب پڑھنا چھڈ چکے نیں تے جے پڑھدے نیں تے صرف اپنے مسلک دی تے جدوں گل کردے نیں تے وی اپنے مسلک دی۔ کسے وی قوم دی تربیت لئی محض جذبات تے شوق ای کافی نہیں ہوندا۔ بلکے اوتھے وسن والے لوکاں دی نفسیات نوں سمجھنا تے ایس دے مطابق ایس نوں اک قابل انسان بنانا اک بوہت وڈی ذمے داری اے۔
تاریخ اُتے نظر پھیریئے تے پتہ چلدا اے کہ جس معاشرے وچ جھوٹ تے بددیانتی عام ہو جائے اوتھے کدی امن و سکون نہیں ہو سکدا۔ ایس معاشرے دا صفحہ ہستی توں مٹ جانا، یقینی ہوندا اے خواہ اوہ مسلم ہون یا غیر مسلم۔ اخلاق کسے وی قوم دی زندگی لئی ریڑھ دی ہڈی دی حیثیت رکھدا اے۔ خواہ اوہ کسے وی مذہب نال تعلق رکھدی ہوئے۔ اخلاق دنیا دے سارے مذہباں دا مشترکہ باب اے جس اُتے کسے دا اختلاف نہیں۔ انسان نوں جانوراں توں ممتاز کرن والی اصل شے اخلاق اے۔ چنگے تے عمدہ اوصاف اوہ کردار نیں جس دی قوت تے درستی اُتے قوماں دے وجود استحکام تے بقا دا انحصار ہوندا اے جس معاشرے وچ اخلاق ناپید ہوئے اوہ کدی مہذب نہیں بن سکدا، ایس وچ کدی اجتماعی، رواداری، اخلاقیات تے اقتدار نہیں ودھدی پھلدی۔
بدقسمتی نال اج دے ساڈے ایس خزاں رسیدہ معاشرے وچ اخلاقیات، تہذیب و تمدن تے تربیت و تادیب دے آثار گھٹ گھٹ ای وکھائی دیندئے نیں یا میں انج کہواں گا کہ اج ساڈا معاشرہ اک وار مکمل طور اُتے زوال دا شکار ہو چکیا اے۔ ایس ذہنی تے فکری غربت نوں دور کرن لئی اج قوم نوں فیر توں سرسید جہے ای اک انسان دی لوڑ اے۔ جیہڑا نہ صرف لوکاں نوں ایہہ نقطہ سمجھا سکے کہ بامقصد تعلیم نال معاشرے ترقی کردے نیں بلکے نوجواناں لئی اعلیٰ تعلیمی اداریاں تیکر رسائی نوں آسان بنان وچ معاون وی بنے۔ جی بلکل سید واجد علی نقوی سرسید ثانی اکھوائے جان دے مستحق نیں کیوں جے اوہ اج دے مہنگے تعلیمی اداریاں وچ طلبا دیاں فیساں نوں مسلسل گھٹ کروان وچ معاون بن کے اگے آئے نیں۔ایہناں دیاں کوششاں نوں ویکھدے ہوئے ملک دے بوہت سارے نامور تعلیمی ادارے ایہناں نوں اپنا فوکل، پرسن نامزد کر چکے نیں تے ایہہ سلسلہ ہجے جاری اے۔ سیدواجد علی نقوی نوں ایہہ اعزاز حاصل اے کہ سال 2015 وچ گیپکو وچ بطور فوکل پرسن نامزدگی ہوئی۔ گیپکو دا فوکل پرسن نامزد ہون دے بعد سید واجد علی نقوی نے محکمے دے ملازمین دے بالاں دی اعلیٰ تعلیم نوں آسان تے سستا بنان لئی اپنی لگن، محنت تے خصوصی کاوشاں نال ہائر ایجوکیشن کمیشن توں منظور شدہ اعلیٰ معیار دی پبلک تے پرائیویٹ سیکٹر دی یونیورسٹیاں دے نال اشتراک، باہمی یادشات دے معاہدے کروائے گئے جنہاں یونیورسٹیاں، کالجاں دے نال معاہدے کروائے گئے ایہناں وچ ورچوئل یونیورسٹی، علامہ اقبال اوپن یونیورسٹی، سپئیرر یونیورسٹی، سرگودھا یونیورسٹی،یونیورسٹی آف سیالکوٹ،یونیورسٹی آف انجینئرنگ اینڈ ٹیکنالوجی لاھور،کامسیٹس یونیورسٹی، جی سی یونیورسٹی لاھور، جی سی یونیورسٹی فیصل آباد، چناب کالج آف ٹیکنالوجی،اسپائر گروپ آف کالجز، اپیکس گروپ آف کالجز،این سی بی اے اینڈ ای یونیورسٹی لاھور، این سی بی اے اینڈ ای یونیورسٹی گجرات، السعید اسلامک ایجوکیشنل سینٹر،اپٹیک کالج شامل نیں۔سید واجد علی نقوی دی نمایاں کامیابیاں دی گل کریے تے اوہناں نے پچھلے 4 ورھیاں وچ کیپکو ملازماں تے ایہناں دے بالاں دے مختلف یونیورسٹیاں وچ اشتراک، تے کروڑاں روپئے دے واپڈا ملازمین تے ایہناں دے بالاں نوں ایجوکیشنل اسکالر شپ دلوان اُتے سینئر مینجمنٹ، ڈی جی ایچ آر دی طرفوں 4مہینے دی اعزازی تنخواہ بمع فرسٹ پرائز دشیلڈ لئی نامزد ہوئے۔ ایہہ سلسلہ ایتھے رکدا نہیں بلکہ گیپکو دے علاوہ آل پاکستان واپڈا ملازمین لئی مختلف یونیورسٹی دا چیئر مین واپڈا دے نال اشتراک کروان وچ اپنا کردار ادا کیتا۔ گیکپو دے علاوہ پاکستان دی ساری ڈسٹری بیوشن کمپنیاں ملازمین تے ایہناں دے بالاں لئی ایم ڈی پیپکو دے نال مختلف یونیورسٹیاں دا اشتراک کروایا گیا۔ محکمہ پولیس دے ملازمین تے شہدائ دے بالاں دی تعلیمی ضروریات دے پیش نظر بالکل فری ایجوکیشن لئی مختلف سکولز ، یونیورسٹی دے معاہدے آئی جی پنجاب پولیس تے آئی جی اسلام آباد پولیس دے نال کروائے۔ صوبہ پنجاب دی 40 جیلاں تے یونیورسٹی آف سیالکوٹ دے وی سی دے وچکار جیل اسٹاف تے ایہناں دے بالاں لئی 40 فیصد اسکالر شپ دا معاہدہ کروایا۔ اسپیشل پروٹٰکشن پولیس (SPU) دے ڈی آئی جی محمد فیصل رانا تے مس عائشہ زاہد ڈائریکٹر اورک دے وچکار ایس پی یو پولیس دے ملازمین تے ایہناں دے بالاں دے 40 فیصد ایجوکیشنل اسکالر شپ ، فناشل اسسٹنس دا معاہدہ کروایا۔ سید واجد علی نقوی نوں ایہناں دی تعلیمی خدمات دے پیش نظر گوجرانوالہ چیمبر آف کامرس اینڈ انڈسٹری وچ اعزازی طور اُتے چیئر مین اسٹینڈنگ کمیٹی آن ہائر ایجوکیشن، منتخب کیتا گیا۔ ایہناں سب معاہدیاں نوں کامیاب تے ممکن بنان وچ سید واجد علی نقوی نے اوہ کردار ادا کیتا اے جس دے بارے آن والا کل اج توں زیادہ گل کرے گا۔ ایہناں دی تعلیمی شعبے وچ کیتی جان والی بے شمار کوششاں دی وجہ نال ایہناں نوں معاشرے دے ہر طبقہ ہائے فکر وچ عزت وقدر دی اکھ نال ویکھیا جا رہیا اے۔ تے ایہناں نوں ایہناں ای خدمات دے صلے وچ سر سید احمد خان دے لقب نال نوازیا گیا۔ میں سمجھنا واں کہ سر سید احمد خان دا خطاب ایہناں لئی باعث اعزاز تے ہے پر ایہناں دی کوششاں دا اعتراف حکومتی سطح اُتے وی کیتا جانا بوہت ضروری اے۔ اپنی تعلیمی کاوشاں دے صلے وچ سید واجد علی نقوی صدارتی ایوارڈ دے مستحق نیں۔ اللہ ایہناں نوں عزت، صحت دے نال لمبی عمر عطا کرے تے اوہ خدمت دا ایہہ سفر جاری رکھن۔