فخر موجودات سرکار دو عالم حضرت محمد ﷺ رحمت العالمین دایوم ولادت

لكهت:پروفیسر حکیم سید عمران فیا ض

آپ ﷺ آئے تو جہاں بھر میں سویرا کر دیا
میرے آقا اندھیرے میں اجالا کر دیا آپ نے
حضرت محمد، مصطفیٰ ﷺ سن (570ء) وچ ربیع الاول دے مبارک مہینے وچ بعثت توں 40 ورھے پہلے مکہ وچ پیدا ہوئے۔ ایہناں دی پیدائش اُتے معجزات نمودار ہوئے جنہاں دا ذکر پرانی اسمانی کتاباں وچ سی۔ مثال دے طور تے آتشکدہ فارس جیہڑا ہزار ورھے توں زیادہ روشن سی بجھ گیا۔ مشکوٰۃ دی اک حدیث اے جس دے مطابق حضور ﷺ دا ارشاد اے کہ میں ایس ویلے وی نبی سی، جدوں آدم مٹی تے پانی دے وچکار سن۔ میں ابراہیم علیہ السلام دی دعا، عیسیٰ علیہ السلام دی بشارت تے اپنی والدہ دا اوہ خواب واں جیہڑا اوہناں نے میری پیدائش دے ویلے ویکھیا تے ایہناں توں اک انج دا نور ظاہر ہویا جس نال شام دے محلات روشن ہو گئے۔
ارسال اب کے حق نے کیا ایسا اک رسولﷺ
جس نے سروں کے ساتھ دلوں کو جھکا دیا
جس ورھے آپ ﷺ دی پیدائش ہوئی ایس توں پہلے قریش معاشی بدحالی دا شکار سن پر ایس ورھے ویران زمین سرسبز و شادات ہوئی، سکھے ہوئے درخت ہرے ہو گئے تے قریش خوشحال ہو گئے۔ آپ ﷺ دی تاریخ پیدائش دے بارے وچ مختلف روایات نیں۔
آپ ﷺ دا ناں آپ دے دادا حضرت عبدالمطلب نے رکھیا ۔ ایہہ ناں ایس توں پہلے کدی نہیں رکھیا گیا سی۔ آپ ﷺ دی ولادت مکہ دے علاقے شعب ابی طالب دے جس گھر وچ ہوئی اوہ بعد وچ کافی عرصے اک مسجد رہی جنہوں اج کل اک کتاب خانہ (لائبریری ) بنا دتا گیا اے۔
خاندانِ مبارک
آپ ﷺ دا تعلق قریشِ عرب دے معزز ترین قبیلہ بنو ہاشم توں سی۔ ایس خاندان دی شرافت، ایمانداری تے سخاوت بوہت مشہور سی۔ ایہہ خاندان حضرت ابراہیم علیہ السلام دے دین اُتے سی جنہوں دینِ حنیف کہندے نیں۔ آپ ﷺ دے والد عبداللہ بن عبدالمطلب اپنی خوبصورتی لئی مشہور سن پر ایہناں دا انتقال آپ ﷺ دی پیدائش توں چھ مہینے پہلے ہو گیا سی۔ والدہ دا ناں حضرت آمنہ بنت وھب سی جیہڑی قبیلہ بنی زھرہ دے سردار وھب بن عبد مناف بن قصی بن کلاب دی دھی سن۔ یعنی ایہناں دا شجرہ ایہناں دے شو ھر عبداللہ بن عبدالمطلب دے نال عبدمناف بن قصی دے نال مل جاندا اے۔ آپ ﷺ دے دادا عبدالمطلب قریش دے سردار سن۔ آپ ﷺ دا شجرہ نسب حضرت عدنان نال جا ملدا اے جیہڑا حضرت اسماعیل علیہ السلام ابن حضرت ابراہیم علیہ السلام دی اولاد وچوں سن تے مشہور ترین عرباں وچوں سن۔ حضرت عدنان دی اولاد نوں بنو عدنان کہیا جاندا اے۔
عطر ومشک وعنبر کی کیا بساط ہے لوگو
دو جہاں معطر ہیں آپ کے پسینے سے
آنحضرت ﷺ دا بچپن عام بچیاں وانگوں کھیڈ کود وچ نہیں لنگھیا ہوئے گا بلکہ آپ ﷺ وچ نبوت دیاں نشانیاں شروع توں موجود سن۔ ایس قسم دا اک واقعہ ایس ویلے وی پیش آیا جدوں آپ ﷺ بدوی قبیلہ وچ اپنی دایہ دے کول سن۔ اوتھے حبشہ دے کجھ عیسائیاں نے آپ ﷺ نوں غور نال ویکھیا تے کجھ سوال کیتے ایتھوں تیکر کہ نبوت دیاں نشانیاں پائیاں تے فیر کہن لگے کہ اسیں ایس بچے نوں پھڑ کے اپنی سرزمین وچ لے جاواں گے ایس واقعے دے بعد حضور ﷺ نوں مکہ واپس گھل دتا گیا۔
تقریباً 25 ورھے دی عمر وچ آپ ﷺ نے شام دا دوجا وڈا سفر کیتا جیہڑا حضرت خدیجہ علیہا السلام دے تجارتی قافلہ لئی سی۔ حضرت محمد ﷺ نے ایمانداری دی بنا اُتے اپنے آپ نوں اک چنگا تاجر ثابت کیتا۔ آپ ﷺ دوجے لوکاں دا مال تجارت وی تجارت دی غرض نال لے کے جایا کردے سن۔ آپ ﷺ ایہہ خدمات حضرت خدیجہ علیہا السلام لئی وی انجام دتا کردے سن۔ ایس سفر توں واپسی اُتے حضرت خدیجہ دے غلام میسرہ نے ایہناں نوں حضور ﷺ دی ایمانداری تے اخلاق دی کجھ گلاں دسیاں۔ اوہناں نے جدوں ایہہ گلاں اپنے چچا زاد بھرا ورقہ بن نوفل نوں دسن تے ورقہ بن نوفل نے کہیا کہ جیہڑیاں گلاں تسیںدسیاں نیں جے صحیح نیں تے ایہہ بندا یقینا نبی اے، آپ محمد ﷺ دے چنگے اخلاق تے ایمانداری توں بوہت متاثر ہوئیاں تے آپ ﷺ نوں شادی دا پیغام دتا جس نوں آپ ﷺ نے حضرت ابوطالب دے مشورے نال قبول کر لیا۔ ایس ویلے آپ ﷺ دی عمر 25 ورھے سی۔ حضرت خدیجہ علیہا السلام قریش دی مالدار ترین تے معزز ترین خواتین وچوں سن۔ حضرت خدیجہ علیہا السلام توں آپ ﷺ دیاں چار دھیاں حضرت زینب رضی اللہ تعالیٰ عنہ، حضرت رقیہ رضی اللہ تعالیٰ عنہ، حضرت ام کلثوم رضی اللہ تعالیٰ عنہ تے حضرت فاطمہ رضی اللہ تعالیٰ عنہ پیدا ہوئیاں۔
پھول عبد اللہ کا مہکا انوکھی شان سے
بت پگھل کر رہ گئے خاروں کو چکر آگئے
حضرت محمد ﷺ غور و فکر لئی مکہ توں باہر اک غار حرا وچ تشریف لے جاندے سن۔ ایہہ کوہ حرا دا اک غار اے جنہوں کوہِ فاران وی کہیا جاندا سی۔ 610ء وچ فرشتہ جبرائیل علیہ السلام پہلی وحی لے کے تشریف لیائے۔ ایس ویلے سورۃ العلق دی اوہ آیات نازل ہوئیاں جنہاں دا تذکرہ شروع وچ ہویا اے۔ ایس ویلے حضور ﷺ دی عمر تقریباً 40 ورھے سی۔
جویں جویں اسلام قبول کرن والیاں دی تعداد ودھدی جا رہی سی مقامی قبیلیاں تے لیڈراں نے آپ ﷺ نوں اپنے لئی خطرہ سمجھنا شروع کر دتا۔ ایہناں دی دولت تے عزت کعبہ دی وجہ توں سی۔ جے اوہ اپنے بت کعبے توں باہر سٹ کے اک اللہ دی عبادت کرن لگدے تے ایہناں نوں ڈر سی کہ تجارت دا مرکز ایہناں دے ہتھوں نکل جائے گا۔ آپ ﷺ نوں اپنے قبیلے توں وی مخالفت دا ساہمنا کرنا پیا کیوں جے اوہ ای کعبے دے رکھوالے سن۔ قبائل نے اک معاہدہ دے تحت مسلماناں دا معاشی تے معاشرتی بائیکاٹ کیہ ایتھوں تیکر کہ مسلمان تن ورھے شعبِ ابی طالب وچ محصور رہے۔ ایہہ بائیکاٹ ایہہ بائیکاٹ ایس ویلے ختم ہویا جدوں کعبہ اُتے لٹکے ہوئے معاہدے وچ ایہہ ویکھیا گیا کہ لفظ، اللہ دے علاوہ سارے حروف دیمک دی وجہ نال کھائے گئے نیں۔ جدوں مخالفت حدتوں ودھ گئی تے آپ ﷺ نے اپنے ساتھیاں نوں حبشہ جتھے اک عیسائی بادشاہ حکومت کردا سی ول ہجرت کرن دی اجازت دے دتی۔
کی محمد سے وفا تو نے تو ہم تیرے ہیں
یہ جہاں چیز ہے کیا لوح و قلم تیرے ہیں
قوت عشق سے ہر پست کو بالا کر دے
دہر میں اسم محمد سے اجالا کر دے
معراج
مسجدِ اقصیٰ، جتھوں سفرِ معراج دی ابتداء ہوئی620ء وچ آپ ﷺ معراج اُتے تشریف لے گئے۔ ایس سفر دے دوران آپ ﷺ مکہ توں مسجد اقصیٰ گئے تے اوتھے سارے انبیائے کرام دی نماز دی امامت فرمائی۔ فیر آپ ﷺ اسماناں وچ اللہ تعالیٰ نال ملاقات کرن تشریف لے گئے۔ اوتھے اللہ تعالیٰ نے آپ ﷺ نوں جنت تے دوزخ وکھایا۔ اوتھے آپ دی ملاقات مختلف انبیائے کرام توں وی ہوئی۔ ایسے سفر وچ نماز وی فرض ہوئی۔
نور کامل ہے محمد سرور کون و مکان
ہو بصیرت دیکھ لو تو ہیں حبیب کبریا
سب سے اعلیٰ ذات بالا رحمت دو نوع جہاں
خلقت انساں سے بر کر نور ایماں بے گماں
ہجرت
622ء تیکر مسلماناں لئی مکہ وچ رہنا ممکن نہیں رہیا سی۔ کئی وار مسلماناں تے آپ حضرت محمد ﷺ نوں تکلیفاں دتیاں گئیاں۔ ایس وجہ نال آپ ﷺ نے مسلماناں نوں مدینہ ہجرت کرن دی اجازت دے دتی۔ آپ ﷺ نے اللہ دے حکم نال حضرت ابوبکر صدیق رضی اللہ عنہ دے نال ستمبر 622ء وچ مدینہ ولوں روانہ ہوئے تے مدینہ وچ اپنی تھاں حضرت علی علیہ السلام نوں امانتاں دی واپسی لئی چھڈیا۔حضور ﷺ دے مدینہ اپڑن اُتے ایہناں دا انصار نے شاندار استقبال کیتا تے اپنے سارے وسائل پیش کر دتے۔ جدوں آپ ﷺ مدینہ اپڑے تے انصار استقبال لئی آئے تے خواتین چھتاں اُتوں ویکھ رہیاں سن تے دف وجا کے کجھ شعر پڑھ رہیاں سن جنہاں دا ترجمہ ایہہ اے۔
“ ہم پر چودھویں کی رات کا چاند طلوع ہوگیا وداع کی پہاڑیوں سے ہم پر شکر واجب ہے جب تک کوئی اللہ کو پکارنے والا باقی رہے“
درود سلام پیارے محمد ﷺ اُتے جنہاں اُتے اسیں ساڈی آل اولاد ساڈے والدین تے سب قربان۔
دیکھتا ہوں خود کو میں گردِ سفر ہوتے ہوئے
منزل عشق نبی لگتی ہے سر ہوتے ہوئے
اللہ عزوجل نے قرآن وچ فرمایا، بے شک اللہ تے ملائکہ (تمام) آپ ﷺ اُتے درود و سلام بھیجدے نیں تے اے ایمان والوں تسیں وی آپ ﷺ اُتے درود و سلام بھیجدے رہو۔
آمنہ کے لال سے شمس وقمر شرما گئے
روشنی پھیلی فضا جھومی محمد آگئے