ناول

اوہنوں ہر کوئی بھیڑا لگدا اے۔ سگوں کہندے نیں بیمار نُوں تاں کندھ اُتے بیٹھی مکھّی وی تنگ کردی اے۔ فیر بیماری وچ بندے نوں رب بڑا یاد آندا اے۔ اوہنے کئی دِناں توں میرے کولوں خط نہیں سی لکھوایا تے آپ اوہ باہر جا نہیں سکدی سی۔ اوہدے فوجی سجن پریشان ہوگئے۔ اوہ کالھے پے گئے۔
اوہناں جہاز شاہ نوں گواچی گاں وانگوں رُلدیاں ویکھیا تے بلا لیا۔
”کون ا یں توں؟”
”جہازشاہ”
”جہازشاہ’ ایہ کیہو جہیا ناں اے۔”
”لوکی ایسے ناں نال سددے نیں’ اصل ناں تاں… اے۔” اوس نے اصل ناں دسیا۔
”کون ہوناں ایں تے کیہ کردا ایں؟”
”اسیں ملوانے آں۔ میرے پیو مسیت کیتی ہوئی اے۔”
”کہڑے پِنڈ دا ایں۔”
”وستی سلامت پورا۔”
”اچھا تے توں سلامت پورے دا رہن والا ایں۔”
”جی ہاں۔”
”اوتھوں دیاں لوکاں نوں جاندا ایں؟”
”ساریاں نوں جانداآں۔”
”فرمایش علی نوں وی جاندا ایں۔” اوہناں موجاں دے سائیں داناں لیا۔
”ہاں جاندا آں۔”
جھٹ کُو چپ رہی۔
”اوہدی بیوی داناں کیہ اے؟”
”موجاں۔”
فوجی آپس وچ صلاح مشورا کرن لگ پئے۔ فیر اِک فوجی جِویں جہاز شاہ نوں سُناندیاں ہویاں آکھن لگا۔
”جاسوس لگدا اے۔”
”ہاں تاہیوں ہر گل دا فٹا فٹ جواب پیادیندا اے۔”
”ایہ ساری جانکاری لے کے آندے نیں۔”
ایہ سُن کے جہاز شاہ تربھک گیا۔
جنگ دے دن سن تے لوکاں نوں ہراوپرے بندے اُتے جاسوس ہوون دا گمان ہوندا سی۔ خاص طور تے اوہناں لوکاں اُتے جہڑے کملے رملے تے جھلّے ہوندے سن یاں فیر ملنگ تے درویش ہوندے سن۔
جہڑی لِبڑی تِبڑی گندی پھٹے پرانے کپڑیاں والی’ حواس باختا جھلی اوپری زنانی دِسدی اوہدے اُتے وی فورن انڈیا دی جاسوسنی دا الزام لا دِتا جاندا سی۔
کماں کاراں توں نس کے بنے ملنگ’ چرسیاں’ افیمیاں تے بھنگیاں دی اوہناںدِناں وچ بڑی کھنامی آئی۔ ساڈے پِنڈ توں پنج کُو میل دُور نہر دی پُل اُتے اِک بائی تیئی سال دا نوجوان مُنڈا لوکاں دے قابوآ گیا۔
مدھرے قد تے موٹے جُسے والا اوہ منڈا جھلّا سی۔
لمے تے کھِلرے وال مٹی نال بھرے ہوئے۔ کُڑتے دے بیڑے ٹُٹے ہوئے۔ اک بانہ لتھی ہوئی۔ مونہ وچوں رالوں وگن’ ا ڑ اُڑ کے بولے’ تیٹر گوڈیاں توں اُچی میل نال بھری ہوئی موکی بنھی ہوئی۔ پیروں ننگا تے وڈے وڈے پیراں اُتے اُنگل اُنگل مٹی جمی ہوئی۔
کوئی ہور ویلا ہوندا تاں لوکاں اوہنوں مجذوب تے صاحبِ کرامت بزرگ سمجھ لینا سی۔ پرا وہ جنگ دا زمانا سی۔ سارے آکھن ایہ اِنڈیا دا جاسوس اے۔
اوہ بِٹر بِٹر لوکاں دے مونہ تکے۔بولے تے ہکلاون تے شاید گھبراء پاروں بولیا نہ جاوے۔ لوکی آکھن ایہ ڈراما کردا اے چنگا بھلااے۔ جاسوس اِنج ای کردے نیں۔
لوکی اوہدے کولوں وکھرے وکھرے سوال کرن اوہ اپنی سمجھ بوجھ دے مطابق جواب دیوے۔ پرلوکی مطمئن نہ ہوون۔ واہوا چِر کھسی جھگڑا چلدا رہیا۔ کُجھ لوک سنجیدا سن کُجھ ایویں شُغل میلا بنائی کھلوتے سن ۔ آخر کار کوئی’ گھنا سیانا’ بولیا۔ ”ایہنوں ننگا کر کے ویکھو جے تاں ایہ سُنت بیٹھا ہویا تاں فیر جانیا جے مسلمان اے نہیں تاں ہندو اے تے اِنڈیا دا جاسوس اے۔” (جاری اے)