کہانی پراگا ٹاہلی میرے بچڑے

افضل توصیف

میں اتھوں جانا کتے وی نہیں ۔ توں خورے پاکستان بنایا کہ نہیں، پر ایہہ دھرتی میں پالی اے، اپنے ہتھیں، اپنی ہتھیں ۔”
پھیر دو چار دیہاڑے چپ کرکے لنگھ گئے ۔ اک دن سویر نوں دن چڑھے تائیں دلگیر پرالی ہیٹھ ستا رہیا ۔ نرم جیہا دپہرا ہو گیا ۔ تایا اوہدی لسی روٹی لے کے وی آ گیا ۔ ہاکاں ماریاں، اوہدے منہ توں پرالی پرانہہ کیتی ۔ پنڈا ٹوہ کے دیکھیا، اوہ ٹھنڈا سیت سی ۔ اوہدے بل نیلے کچے ہو گئے سی ۔ کنپٹی اتے جامنوں رنگ دا گم جیہا زخم سی ۔ لہو سم کے سک گیا سی ۔ اوہنوں ڈس لیا سی ۔ کنھے ؟ خورے سپ نے، خورے پٹواری نے ۔ کسے نوں وی پتہ نہیں، پر ساریاں نوں پتہ اے، نھیرے وچ کی ہویا ؟ کیہنے ثواب کھٹیا ؟ اک ستے پئے سکھ نوں مار لیا ۔ تائے نے اوہنوں دفنا دتا ایتھے اوہدے آپنیاں دے لاگے کرکے ۔ اوہدی ڈھیری اتے اک نویں ٹاہلی دی نشانی بیج دتی ۔
ہن تاں اوہ ٹاہلی جوان ہوئی کھڑی اے ۔ بس میرے تائے نوں پتہ سی اوہ ٹاہلی کہڑی اے ۔ اوہناں ساریاں ٹاہلیاں دا وی تائے نوں پتہ سی جو دلگیر نے بیجیاں سن تے راکھی کرن دا وعدہ تک تائے توں لیا سی ۔ انج تاں تائے دے دل وچ جنے کو دکھ دبے گئے، اوہناں ساریاں اتے ویلے دیاں ٹاہلیاں جوان ہوئیاں کھلوتیاں نیں ۔ کسے ٹاہلی دی چھاویں اوہ سوکھا نہیں بہندا، پر پھیر وی جس پل اوہدی کہانی دلگیر دی ٹاہلی دے نیڑے آندی، اوہ پباں بھار ہو جاندی ۔ ایتھے آ کے میرا تایا گھٹ گھٹ لہو پیالے پیندا ۔ اکا چپ کر جاندا ۔ پر اسے تھاں آ کے اوہدیاں اندرلیاں سوچاں دی ہرنی چوکڑیاں بھردی لفظاں دی دنیا توں دور نکل جاندی ۔ دیر پچھوں اوہدی آواز بڑی دوروں، کتوں پتال وچوں آندی ، گواچی ہوئی خورے لبھی آواز ہندی ۔ اسے طرحاں دی جویں گوتم بولیا سی پہلی واری تے اخیری واری-“کچھ نہیں ۔ ایہہ دنیا کوئی چنگا تماشہ نہیں ۔ ایس دنیا لئی کاہدا مان ؟ ایتھے بندے نال کدی وی چنگی نہیں ہوئی، تے ہونی وی نہیں ۔”
زندگی نالوں تے زندگی دے معاملیاں نالوں وکھریویں دا اک پل سی ۔ اوہنوں گھیر کے کھڑا سی ۔ بس ایہو اک پل سی، جدوں بھتیجی نے تائے کولوں وعدہ لیتا سی، شہر وچ ساڈے نال رہن دا وعدہ اوہنے کیتا سی-“بس تھوڑے دن آندیاں سردیاں تائیں ساڈے کول رہِ جا۔نونہہ رانی نے منت جہی کیتی ۔چنگا جویں تہاڈی مرضی اے کڑیئے ۔ میرا جی ایتھے لگنا نہیں، تسیں ویکھ لیو ۔” تائے نے اینی گل کیتی تے اکھاں میچ کے منجی ‘ تے پے گیا ۔ پھیر اسیں ساریاں نے رل کے بڑا کھلا کنسیسن تائے نوں دتا، پئی جدوں اوہدا جی کرے، پنڈ جا کے اپنا کھیت بنا ویکھ آیا کرے ۔ ایہ نال تاں پنڈ کھڑا اے اپنا ۔
پر گل ایتھے مکن والی نہیں سی ۔ تائے دا دل، جہڑا زندگی دے کئی انجام ویکھ کے وی قایم رہا، ہن اکھڑ گیا سی ۔ اس گل نوں ست دیہاڑے نہیں سی لنگھے، اوہ اپنی چٹی جھگ جہی پگ بنھ کے تیار کھڑا سی ۔ کی پنڈ جان لئی ؟ نہیں، اپنے پنڈ دی گل اوہنے مڑ کدے نہ کیتی۔ بوہا نکلدے ہوئے، جو اوہنے دسیا، اوہ انج سی :
“نال دے چک اک بندہ رہندا اے، نرا بائی ورگا (تائے نوں اپنے وڈے بھرا نال بڑا پیار سی)اسے طرحاں گلاں کردا، اسے طرحاں ہسدا ۔ میں ذرا کو اوہنوں مل آواں ۔ تسیں فکر نہ کریو، شام تائیں مڑ آواں گا ۔” پر اوہ اجے وڈی سڑک تے چڑھیا ای ہونا اے، جدوں کہ اک بدمست کار نے اوہدی نحیف (کمزور)جہی جان نوں چک کے ویہہ گز پرے سٹ دتا ۔ ایس ایکسیڈینٹ پچھوں تائے نوں اوہ سبھ کجھ بھل گیا، جو یاد سی ۔ اوہ پنڈ، جس نوں چھڈ کے وی نہ چھڈ سکیا ۔ اوہ تھاں، جتھے اوہنے چھتی ورھے حیاتی دے کٹے سی ۔ جتھے ہن پورے مربعے دی مٹی اوہدے ہتھ دی کمائی مٹی بن چکی سی۔ (جاری اے)