سماجی رویاں وچ بہتری کنج ممکن اے؟

عتیق انور راجہ

لہور انج دا تے بالکل وی نہیں سی، ایس شہر دے باسی تے عقل و شعور تے محبتاں ونڈن وچ دنیا وچ اک مقام رکھدے نیں۔ فیر کیہ وجہ کہ ایس شہر وچ اک دے بعد اک انج دے واقعے رونما ہوئے نیں کہ لہور دا ناں بدنامی وچ اُتے جان لگیا اے۔ بچپن وچ سنیا سی کہ لہور لہور اے۔ تے جوانی دے کئی سال ایس شہر محبت دی گلیاں، بازاراں تے باغاں وچ گھمن دے بعد جان لیا اے کہ واقعی ایس شہر جہیا دوجا کوئی نہیں ہو سکدا ۔ اک اندازے دے مطابق روزانہ لہور وچ 50 لکھ دے نیڑے لوکاں دا آنا جانا ہوندا اے ایس دی اک وجہ وڈ ےہسپتال، وڈی عدالتاں، وڈی یونیورسٹیاں تے وڈے عہدیاں والے لوکاں دا ایسے شہر وچ دستیاب ہونا اے۔ آبادی اے کہ ودھدی چلی جا رہی اے۔ مسائل نیں کہ گھٹ ہون دا ناں ای نہیں لیندے۔ خداراہ! ایس شہر نوں بے ہنگم ہجوم دے حملے توں بچان دی کوشش کیتی جائے تے ہر ڈویژنل ہیڈ کوارٹر تے فیر ضلع دی سطح تیکر جدید ہسپتالاں، یونیورسٹیاں تے اعلیٰ عدالتاں دا قیام یقینی بنایا جائے۔ امام غزالی دا بوہت مشہور قول اے کہ ’’ اگر رزق عقل اور دانشوری سے ملتا تو بے وقوف بھوکے مر جاتے‘‘ ۔مقدر توں ودھ منگنا ویلے توں پہلے دی خواہش، توکل تے آخرت اُتے یقین دی کمی نے ساڈے معاشرے نوں کھوکھلا کر دتا اے۔ اسیں ہیجان دی کیفیت وچ زندگیاں لنگھان لگے آں۔ ساڈے لئی کسے تھاں لائن وچ لگ کے اپنی واری دا انتظار اوکھا ای نہیں ناممکن بن جاندا اے۔ صبر تے برداشت ساڈی زندگیاں توں چلا گیا اے۔ اسیں سُکے پتیاں وانگوں سڑکاں اُتے بازاراں وچ بے ترتیبی نال نسدے رہنے آں۔ اسیں بہتر تے جدید تعلیم ضرور حاصل کر رہے آں پر ساڈی تربیت وچ بوہت ساری خامیاں رہندیاں جا رہیاں نیں۔ ایس دی وجہ ایہہ وے کہ اسیں بحیثیت معاشرہ لوکاں نوں عزت ایہناں دے سماجی مرتبے، پیسے گھر گڈی تے تعلقات دی بنا اُتے دین دے عادی ہو چکے آں۔ ایہو وجہ اے کہ ٹی وی چینلز اُتے ماہرین تعلیم، شعرا، دانشوراں تے مفکراں دی بجائے ’’رنگ بازاں‘‘ نوں ودھ توں ودھ بٹھایا جاندا اے۔ ریٹنگ اک انج دی بیماری اے جیہدے کر کے ساڈے ٹی وی چینل اخلاقی حدود کدوں دی پار کر چکے نیں۔ ٹی وی چینلز اُتے فیر وی کسے نہ کسے طرح پیمرا دی نظر رہندی اے پر سوشل میڈیا ہر طرح دی اخلاقی، سماجی پابندیاں توں آزاد اے۔ نوجوان منڈے، کُڑیاں تے وڈی عمر دے لوک جویں چاہندے نیں نچدے نیں گاندے نیں تے لائکس تے فالوورز ودھان لئی سب کجھ کردے نظر آندے نیں۔ پہلے وقتاں وچ شہراں وچ صرف اک محلے وچ نچن گان والیاں جادوگری نال تماش بیناں دے دلاں اُتے راج کیتا کردیاں سن پر ہن شریف گھراں دیاں کُڑیاں تے وڈی عمر دیاں عورتاں پیسہ بنان لئی انج انج دیاں حرکتاں کردیاں نظر آندیاں نیں انج دے ناز و انداز نال شہرت حاصل کرن دی کوشش کیتی جاندی اے کہ ایہناں نوں ویکھ کے کوٹھے والیاں وی شرما جان۔
سوشل میڈیا استعمال کرن والیاں لئی کسے قسم دی قانون سازی تے تربیت دے نہ ہون نال معاشرے وچ چنگے بُرے دی تمیز ختم ہوندی چلی جا رہی اے۔ لوک ہر صورت اپنے فالوورز ودھانا چاہندے نیں۔ فالوورز دے لائیکس، شیئر تے کمنٹ لئی ترلے کیتے جاندے نیں تے کدی جسمانی نمائش نال شروع ہو کے ہر اخلاقی حد پار کیتی جاندی اے۔ اج بحیثیت قوم سانوں ایہہ تسلیم کرنا ہوئے گا کہ اسیں سماج وچ تربیت دا اُتوں لے کے تھلے تیکر انج دا نظام قائم کرن وچ ناکام رہے آں جیہڑا لوکاں نوں محنت تے یقین نال دنیا وچ مقام بنان دی راہ وکھاندا ہوئے۔ علماء ، سیاستدان، موٹیویشنل سپیکر تے تربیت دے خواہاں لوک اپنی تقریراں، تحریراں، بولن دے عمل وچ سادگی دی بڑی تلقین کردے نیں پر عملی طور اُتے ایہناں دی اپنی زندگیاں ایہناں دے قول دی نفی کردی نظر آندی اے نتیجہ! لوک ایہناں دیاں گلاں اُتے کجھ ویلے لئی اتھرو وگاندے نیں ، واہ واہ کردے نیں، نعرے لاندے نیں، تاڑی وجاندے نیں پر عمل اپنی مرضی نال کردے نیں۔یعنی ساڈا تعلیمی، خاندانی، سماجی، اصلاحی تے مذہبی نظام سب اپنی اہمیت کھو رہے نیں۔ نوجوان نوں پیسہ تے پیسہ کمان دی ترغیب دے کے وڈا کیتا جاندا اے۔ ایہہ سچ اے کہ عملی زندگی وچ پیسہ بوہت اہمیت رکھدا اے کیوں جے پیسے دا بالکل نہ ہونا انسان نوں فقیر بنا دیندا اے پر پیسے دی بوہت زیادہ ہوس نوجواناں نوں ہر غلط رستہ اپنان اُتے مجبور کر رہی اے۔ اج ساڈا معاشرہ کھوکھلا ہوندا جا رہیا اے۔ ایس دی وڈی وجہ علم دا حصو ل حق و سچ دی بجائے ملازمت، سماجی حیثیت وچ وادھا تے دولت دا ودھ توں ودھ حاصل کرنا بن چکیا اے۔ سماجی رویاں وچ بہتری دا سفر بوہت مشکل اے۔ ایس لئی ضروری اےکہ نوجواناں نوں ایہناں دے جذبات دا اظہار کرن لئی کھیڈ دے میدان دے نال نال فنون لطیفہ نوں عام کیتا جائے۔ سرکاری لوکاں نوں نوکریاں توں برخاست کرن دی بجائے دانشوراں نوں اکٹھا کر کے اک انج دا تھنک ٹینک بنائو جس دا کم لوکاں دی سماجی راہنمائی لئی نویاں راہواں لبھنا ہوئے۔