روحانیت،سماج تے اشفاق صاحب دیاں گلاں

کاش، ہاکی، والی بال، فٹ بال، کبڈی، کشتی تے دوجے کھیڈاں دی اہمیت نوں سمجھدےہوئے ایہناں اُتے وی سرمایہ کرن دا رواج عام ہو سکے

عتیق انور راجہ

کجھ دن پہلے اک دوست کہہ رہے سن، راجہ صاحب ! تسیں اولمپکس دے بارے کوئی تحریر کوئی نہیں لکھی، ایہناں دا مزید کہنا سی کہ کیہ تہانوں کھیڈاں وچ دلچسپی نہیں ۔سماج دی بہتری لئی تسیں اک عرصے توں متحرک او تے اسیں تہانوں کھیڈاں دی اہمیت دے بارے کئی وار سنیا اے۔ جی بلکل میں جدوں توں لکھ رہیا واں یا انج کہو میں جدوں توں ہوش سنبھالیا اے میں ایہہ نقطہ سمجھیا کہ گلیاں دیاں نکراں اُتے بیٹھے ہر آندے جاندے اُتے اوازاں کسن والیاں نوں سدھارن لئی تسیں جنہی مرضی کوشش کر لوئو، کامیابی دے امکانات بوہت گھٹ رہن گے پر جے تسیں ایہناں نوں کسے میلے وچ لے جان دی گل کرو گے کسے ٹورنامنٹ ویکھن نال جان دی دعوت دیو گے تے بوہت سارے لاپرواہ تے نکمے سمجھے جان والے نوجوان نہ صرف تہاڈی گل نوں خوش دلی نال قبول کر لین گے بلکہ مستقبل وچ گلیاں دیاں نکڑاں اُتے بیٹھن دی بجائے کھیڈاں دے میداناں وچ جا کے نعرے لاندے نظر آن گے۔ اسیں اپنے بچپن وچ گلی ڈنڈے توں، والی بال، فٹ بال، کرکٹ، ہاکی، تیراکی، باسکٹ بال، چڑی چھکا، باندر کلہ، رسہ کشی تے دوجے بوہت سارے کھیڈ کھیڈے ہوئے نیں ۔ بدقسمتی نال میرے ملک وچ اج صرف کرکٹ اُتے سرمایہ کاری ہو رہی اے، ایہہ ضرور اے کہ کرکٹ پاروں ایس ملک دی بوہت پہچان بنی اے پر ساڈی کرکٹ ٹیم کدی وی قابل بھروسہ ہون دا لیبل حاصل نہیں کر سکی۔ ایس اُتے بوہت کجھ لکھیا جا سکدا اے کہیا جا سکدا اے پر ہار جت دے باوجود کرکٹ اُتے پیسہ لایا جا رہیا اے تے میڈیا اُتے کرکٹر نوں سراہیا جا رہیا اے۔ کاش، ہاکی، والی بال، فٹ بال، کبڈی، کشتی تے دوجے کھیڈاں دی اہمیت نوں سمجھدے ایہناں اُتے وی سرمایہ کرن دا رواج عام ہو سکے۔ دوستو! اسیں اوہ زندگی جی رکھی اے کہ اج توں 25-30 ورہے پہلے جدوں میرے ملک وچ میلے آباد ہویا کردے سن بوہت سارے نوجوان ایہناں میلیاں دی آمد توں پہلے تیاری شروع کر دتا کردے سن۔ کجھ پچھلے سال ہون والے میلے وچ جان دے واقعے بیان کیتا کردے تے اک عجیب جہیا سماں بنھ دتا کردے سن۔ جی بلکل اسیں اوہ خوش نصیب لوک آں جیہڑے میلیاں وچ جا کے ہیر وارث شاہ سن دے ہوئے، سیف الملوک سن دے ہوئے، کلام باہو توں محظوظ ہوندے ہوئے تے کبڈی، والی بال، رستہ کشی تے لانگ جمپ لان والیاں نوں ویکھ کے اپنے دل و دماغ وچ اک عجیب جہی خوشی محسوس کیتا کردے سی بلکہ میں ایہناں میلیاں وچ صوفیانہ کلام سن دے ہوئے کئی وار دل و دماغ نوں معطر ہوندے ویکھیا اے سخت گرمی دے دناں وچ تپدی دوپہراں وچ کئی کلومیٹر پیدل چل کے میلے وچ جان دی خوشی دا احساس اج وی خون نوں گرما دیندا اے تے اوس ویلے نوں یاد کر کے آپ ای اکھاں تر ہو جاندیاں نیں میری اپنی خوش قسمتی اے کہ میرے پنڈاں دے نیڑے جیہڑا میلہ لگدا سی ایس میلے توں برصغیر پاک و ہند دے عظیم لوک گلوکار عالم لوہار نے اواز دا جادو جگاندے ہوئے پہچان بنان دا عمل شروع کیتا سی۔ میرے پنڈ سرسال تے جناب عالم لوہار دے پنڈ آچھ دے وچکار والے پنڈ وچ لگن والے میلے نوں پنڈی میلہ کہیا جاندا سی۔ اُنج تے ساری گرمیاں مختلف پنڈاں تے قصبیاں وچ میلے لگیا کردے سن پر پنڈی میلے دی شان ای نرالی سی۔اسیں پہلی وار رنگین برفی ایسے میلے وچ کھادی سی۔ پروفیسر اشفاق صاحب جدوں وی ملدے نیں برملا کہندے نیں راجہ صاحب تہاڈی تحریر شروع کتھوں ہوندی اے تے چلی کتھے جاندی اے ایہناں نوں یقین جہیا ہو چکیا اے کہ میرے اُتے روحانیت دا اثر اے۔ ایس بارے وچ کجھ نہیں کہہ سکدا۔ ہاں اینا ضرور کہواں گا کہ مینوں اللہ والیاں نال عقیدت بوہت اے۔ عمر دی ادھی صدی لنگھا لین دے بعد اج وی میں اپنے وڈیاں دے اگے کدی کھڑا ہون دی جرات نہیں کر پایا ماں باپ نال احترام و عقیدت دی کیہ گل کراں میری تے وڈے بھین بھراواں دے اگے گل کردے زبان لڑکھڑان لگدی اے۔ لکھدے ہوئے ہن تے اک مدت ہو چلی اے۔ شروع وچ لکھن توں پہلے کئی گھنٹے موضوع لبھدا، موضع دی مناسبت نال خبراں تے دوجا متعلقہ مواد ویکھنا تے فیر کدھرے جا کے اک تحریر لکھ پاندا پر اللہ دا کرم اے ہن اک مدت توں میں باقاعدہ تیاری دے نال نہیں لکھدا بلکہ لکھن بیٹھنا واں تے لفظ آپ ای میرے ہتھاں دے تھلے آندے چلے جاندے نیں۔ایس دی وجہ جیہڑی میری سمجھ آندی اے اوہ ایہہ کہ شروع وچ میں شاید اپنی پہچان بنان لئی لکھدا سی پر ہن جا کے کدھرے مینوں ایہہ نقطہ وی سمجھ آ گیا اے کہ پہچان بنائی نہیں جا سکدی بلکہ کسے چنگے بُرے عمل دے تسلسل نال انسان دی بن جایا کردی اے۔ مینوں یاد اے اج توں پنج چھ سال پہلے جدوں میں صوفیا دے کلام و پیام دی گلاں کرنا شروع کیتیاں، میں پنجاب دھرتی تے پنجابی زبان دی اہمیت اُتے بولنا شروع کیتا تے میرے اک مہربان نے کہیا سی، راجہ صاحب! ہن توں پنجابی جو وی کم کرنا اے ایہنوں سوشل میڈیا اُتے پوری تیاری نال شیئر کرنا اے تے بیرون ملک گروپاں وچ اپنے رابطے بنان دی کوشش کرنا اے میں پرجوش انداز نال پچھیا ایس نال کیہ ہوئے گا؟ فرمان لگے ایس نال تہاڈی پہچان یورپ تے امریکہ وچ ہو جائے گی تے جلدی ای ایہناں ملکاں دے لوکاںنوں سپانسر شپ اُتے اوتھے آن دی دعوت دین لگن گے۔ میں کہیا کہ ! یار دنیا ویکھن دا دل تے بوہت اے پر میرا دل تے ہر ویلے میرے پنڈ دیاں گلیاں تے اٹکیا رہندا اے میری ساہواں وچ تے ہر ویلے کچے رستیاں تے پھٹے بستیاں دی سوندھی سوندھی مہک رچی بسی رہندی اے نہ مینوں بوہت پیسیاں دی لوڑ اے تے نہ مینوں ایہہ خواہش اے کہ بوہت سارے لوک مینوں جان دے ہون ہاں اینا ضرور چاہنا واں کہ میرا دل اپنیاں دی محبت نال بھریا رہوے۔ میرے اپنے کدی میرے توں خفا نہ ہون۔ میری اپنی دھرتی، میری اپنی زبان، میری اپنی ثقافت تے میری اپنی روایات مینوں ہمیشہ مقدم رہن۔ میں سپانسر شپ تے ناں بنان لئی پنجاب، پنجابی تے صوفیا دی کلام دی گل نہیں کراں گا بلکہ میں کوشش کراں گا کہ لوکاں نوں صوفیا دے کلام و پیام نال انسانیت نال محبت کرن دی گل سمجھا سکاں۔ میں کوشش کراں گا کہ لوکاں نوں کہہ سکاں کہ دعاواں لینیاں نیں تے دعا دین والے بن جائو تے میں کوشش کراں گا کہ میری شناخت اللہ دے بندیاں نال محبت کرن والیاں دی ہو سکے۔ پتہ نہیں میں اپنی ایہناں کوششاں وچ کنہا کامیاب ہویا واں پر اک گل دا مینوں وی احساس اے کہ جدوں کسے تقریب وچ کسے محفل وچ کسے بیٹھک وچ کسے ریڈیو پروگرام وچ کسے ٹی وی تجزیے وچ میں اللہ دے نیک بندیاں دی گل کرنا واں تے مینوں لگدا اے میری گل بنن لگی اے۔اللہ دے نیک بندیاں نال محبت دی گل کرنا واں تے مینوں لگدا اے لوک میرے لفظاں نوں پسند وی خندہ پیشانی نال سن لیندے نیں۔
صاحبو! اسیں سب نے ایس دنیا توں جانا اے ساڈا یقین اے کہ کل قیامت نوں ساڈے توں ساڈے اعمال دے بارے پچھ گچھ ہوئے گی۔ ہجے کجھ دن پہلے حج دے موضوع اُتے گل کردے ہوئے میرے محترم پروفیسر محمد اکرم ورک صاحب فرما رہے سن کہ لوکاں دی دل آزاری کرن والیاں نوں معافی نہیں ملے گی۔ گل کر رہیا سی کہ نوجواناں نوں کنج اک چنگا شہری بنایا جا سکدا اے کنج لوکاں نوں قانون دا احترام کرن دا سبق دتا جا سکدا اے۔ ایس دا آسان حل اے کہ تعلیم دے نال بچپن توں بالاں نوں کھیڈ دے میدان وچ لے جانا ہوئے گا۔ اسیں سارے جاننے آں کہ ہر کھیڈ کسے قاعدے کسے قانون دے مطابق ہوندا اےہر کھیڈ وچ کوئی ہاردا اے تے کوئی دوجا جت دا اے ہر کھیڈ وچ جتن والے نوں شاباشی دتی جاندی اے تے ہرن والے نوں دوبارہ توں تیاری دا مشورہ دتا جاندا اے۔ ساڈی اپنی لاپروائیاں نال اجڑے کھیڈ دے میدان ہن اینی آسانی نال آباد نہیں ہون گے۔ ایس لئی بحیثیت قوم سانوں کم کرنا ہوئے گا۔ پہلے سانوں والدین نوں بالاں دے تحفظ دا احساس دلوانا ہوئے گا تے فیر سانوں اپنے محلیاں وچ، قصبیاں وچ تے شہراں وچ کھیڈ دے میدان بنوانے ہون گے کھیڈن والے بالاں دی حوصلہ افزائی کردے ہوئے ایس شعبے وچ سرمایہ کاری کرنی ہوئے گی۔ پرنٹ، الیکٹرانک تے سوشل میڈیا دے موثر استعمال نال آسانی نال نوجواناں نوں کھیڈ دے میداناں وچ لے جا یا جا سکدا اے جس ملک وچ روزانہ ارباں روپئے دی کرپشن ہو رہی اے جس ملک توں روزانہ لکھاں ڈالر بیرون ملک منتقل کیتے جاندے نیں ایس ملک دے کرتا دھرتا جے کجھ لکھ کھیڈن والے بالاں لئی مختص کر دین تے آن والے کجھ ورھیاں وچ نہ صرف ساڈے نوجوان کھیڈاں دے عالمی مقابلیاں وچ اپنا ناں بنان لگن گے بلکہ ایہناں دے اندر دی سپورٹس مین سپرٹ ایہناں نوں اک چنگا انسان، اک شہری تے اک چنگا مسلمان بنن وچ وی مدد دیوے گی۔ میں کہنا ایہہ چاہنا واں کہ جے اسیں اک چنگا معاشرہ چاہنے آں تے سانوں ملک وچ فنون لطیفہ دے نال نال کھیڈاں دے میدان آباد کرنے ہون گے جد وں تیکر نوجواناں نوں کھیڈاں لئی سہولتاں فراہم نہیں کیتیاں جاندیاں جدوں تیکر کھیڈاں دے میدان آباد نہیں کیتے جاندے اودوں تیکر نہ تے نوجوان چنگے شہری بنن گے، نہ ساڈے لوکاں دی محنت نال کامیابی حاصل کرن دی عادت اختیار کرنی آئے گی تے نہ ملکی معیشت ترقی کرے گی۔ جناب عالی قدر ! پروفیسر اشفاق صاحب! آئو مل کے اک انج دے سماج دے حصول لئی کم کریئے جتھے لوک کسے دی جت اُتے، کامیابی اُتے، ترقی اُتے ایہنوں دل نال مبارکباد دین تے کوئی اپنی وقتی ہار توں، کاروبار وچ نقصان نال یا نوکری دے چھٹ جان نال غلط راہواں دا مسافر نہ بنے بلکہ جتن والیاں وانگوں محنت نال، کوشش نال، یقین نال تے بہتر حکمت عملی نال اپنا مقام بنان دی کوشش کرے۔