علم روشنی اے

جے اج مسلمان بحیثیت قوم غیراں توں پچھے نیں تے ایہدی وجہ ساڈی اپنی کمزوریاں نیں

عتیق انور راجا

جے اج مسلمان بحیثیت قوم غیراں توں پچھے نیں تے ایہدی وجہ ساڈی اپنی کمزوریاں نیں۔ ایسا نہیں اے کہ مسلماناں دے کول تعلیم نہیں اے بلکہ ایسا اے کہ مسلمان اپنا اصل سبق چھڈ کے اغیار دے پچھے چلن دے عادی ہو چکے نیں۔ قرآن پاک وچ ارشاد اے کہ جہڑیاں قوماں اَکھاں رکھدیاں نیں مگر ویکھدیاں نہیں‘ کن رکھدیاں نیں مگر سندیاں نیں‘ دماغ رکھدیاں نیں مگر سوچدیاں نہیں اوہ ڈھور ڈَنگراں وانگوں بلکہ اوہناں توں وی بدتر نیں تے ایہو قوماں غفلت وچ پئیاں ہوندیاں نیں۔ ایہہ اشارہ کدے ول کیتا گیا اے سوچو۔ کیہ اسیں اج دے مسلمان ایہدے اُتے پورا نہیں اُتردے۔ ساڈے بیشتر علما نے سانوں ایہہ سمجھا دتا اے کہ دنیا عارضی اے۔ اصل زندگی موت مگروں شروع ہووے گی لہٰذا زندگی نوں جیسے تیسے صبر شکر کر کے گزاریا جاوے حالانکہ قرآن پاک وچ واضح اعلان اے کہ ایہہ ساری کائنات تہاڈے لئی ای بنائی اے ایہدے اتے غور کرو۔ علم نوں روشنی کہیا گیا اے۔ دنیا وچ جنی ترقی ہو رہی اے ایہہ سب علم دے پاروں اے۔ قرآن پاک وچ جتھے غوروفکر دی دعوت دتی جاندی اے اوتھے ای پہلے وقتاں دے عروج تے زوال دا بیان وی اے۔اج جے سانوں دنیا وچ بحیثیت قوم اپنا بہتر مورال قائم کرنا اے تے قرآن دے سنہری اصولاں اُتے چلنا ہووے گا۔ سانوں لوکاں نوں مذہبی تعلیم دے نال نال سائنسی تے جدید علوم وی سکھانے ہون گے تے معاشرے وچ عدل و انصاف دا رویہ اپنانا ہووے گا۔ اسیں عدل وی کرنا اے تے احسان وی تے سب توں وَدھ کے اپنی زندگیاں وچ چنگے اخلاق تے روایتاں دا مظاہرہ کرنا ہوویگا جیویں کہ حدیث شریف وچ وی اے کہ اوہ ساڈے وِچوں نہیں جہڑا وڈیاں دا احترام نہ کرے تے بالاں اتے شفقت نہ کرے۔
ایہہ اک تلخ حقیقت اے کہ ساڈے اپنے بادشاہواں‘ درباری ملا تے جعلی پیراں نے رَل کے پوری قوم نوں ایسا ذہنی یرغمال بنایا اے کہ ساڈی توجہ معاشی تے اخلاقی ترقی دے بجائے دوجیاں شیواں وَل ہو گئی اے۔ ایہدا نتیجہ ایہہ اے کہ ا ج ساری قوم ذہنی غلام بن چکی اے۔ سارے جاندے نیں کہ ذہنی غلام نہ تے اپنی سوچ رکھدا اے تے نہ غلام دی کدی اپنی کوئی مستند رائے ہوندی اے۔ اوہ وقت تے حالات دے بہائو وچ بہہ جاندا اے۔ ایہو کجھ اج کل پاکستانی قوم بھگت رہی اے۔ اج دا پاکستان دا بندہ لگدا اے ذہنی غلامی وچ جکڑ چکیا اے۔ کجھ لوک مذہبی تے سیاسی طور تے اپنے من چاہے لوکاں دی ہر گل نوں حق سمجھے بیٹھے نیں تے مخالف دی ہر گل وچ نقص تلاش کر رہے نیں۔ ساڈی غفلت دا ایہہ عالم اے کہ اسیں طلبا دا گلا اغیار دے ترتیب دِتے ہوئے نصاب نال گھُٹ دِتا اے۔ قرآن وچ اللہ پاک فرماندے نیں کہ تسیں اک غالب قوم او لیکن اج پاکستان معاشی تے سیسی طور تے اینا کمزور اے کہ دنیا دے طاقتور ملک جدوں جیویں چاہندے نیں ساڈے حکمراناں کولوں فیصلے کروا لیندے نیں۔ جدوں خلافت ملوکیت وچ بدلی تے ساڈے اسلاف نے اپنے اقتدار نوں جلا بخشن لئی تے عوام وچ اپنا رعب پان لئی ایہناں درباری ملا تے جعلی پیراں دا سہارا لیا جہناں نے اوہناں دی ہر ناانصافی تے ظلم و جبر نوں قسمت دا لکھیا سمجھ کے قبول کرن دی راہ وکھائی تے اسیں صدیاں توں اپنے نال اپنیاں دے ظلم و جبر نوں تقدیر دا لکھیا سمجھ کے قبول کردے آ رہے آں۔ صرف تقدیر دے فلسفے دی بنا تے جہنوں مذہبی پیشواں نے گھڑیا‘ سرمایہ داراں نے پروان چڑھایا تے بادشاہواں نے مسلط کیتا۔
ساڈی قوم ہر آن والے دن وچ مایوس توں مایوس تے ناامید ہو رہی اے۔ اسیں چونکہ قرآن نوں سمجھ کے پڑھدے ای نہیں ایس لئی ایہدے پیغام توں دوری کارن معاشرے وچ عدل وانصاف تے اک دُوجے نال حسن سلوک دا ورتائو وی ختم ہوگیا۔ اسیں اوس آفاقی سبق نوں بھلادِتا تے غیراں نے اوہنوں اپنا کے اج ترقی یافتہ تے مہذب قوماں دا سرٹیفکیٹ حاصل کر لیا۔ ایسے لئی اوتھے عدل و انصاف اے‘ فکری تے سائنسی علوم اتے کم کرن والے لوکاں دی حوصلہ افزائی کیتی جاندی اے۔
ایہدے اُلٹ ساڈے ایتھے الفاظ دے معنی تے مفہوم ای بدل گئے نیں۔ ایتھے سب کجھ اللہ اتے چھڈ کے بیٹھ جان نوں توکل سمجھیا جاندا اے جد کہ توکل دا اصل مفہوم تے اپنی پوری کوشش مگروں نتائج اللہ اتے چھڈ دین دا نام اے۔ قرآن پاک وچ تے محنت کرن والے نوں اللہ دا دوست کہیا گیا اے تے ہور فرمایا کہ جہنے جنی کوشش کیتی اوہدے لئی اوہنا ای اے۔
ایسے طرح صبر دا لغوی معنی ایہہ اے کہ کسے مطلوبہ شے دے حصول لئی برابر مصروف کار رہنا جد کہ ایتھے ہر ظلم سہندے ہوئے بے بسی تے بے کسی اتے مشتمل مجبور زندگی گزارن نوں صبر دا نام دے دِتا جاندا اے۔
صاحبو! جے اسیں اپنا کل بدلنا اے تے اج سانوں علم دے نال عمل وی شروع کرنا پووے گا۔ قرآن پاک پڑھ کے نیکیاں وی سمیٹنیاں ہون گئیاں تے نال نال اوس پاک کلام نوں سمجھ کے اپنی زندگیاں وی سنوارن دی کوشش کرنا ہووے گی۔ اج ساڈے سکالر‘ علما کرام تے موٹیویشنل سپیکر منٹاں وچ کسے وی مجلس نوں اپنی گلاں نال سحرزدہ کر دیندے نیں لیکن ساڈی حالت نہیں بدل رہی اے ایہدی وجہ بہت سارے سکالرز‘ بہت سارے علما کرام تے بہت سارے موٹیویشنل سپیکراں نوں اپنی کہی گلاں اتے خود یقین نہیں ہوندا اے۔ صرف گلاں‘ صرف بیانات‘ صرف لیکچرز‘ صرف اپنے علم اتے ناز‘ صرف اغیار وانگوں اٹھنا بیٹھنا‘ کھانا پینا سانوں کدی ایس دنیا وچ کامیابی نہیں دوا سکدا۔