ڈاکٹر گپتا

بلیجیت سنگھ

ڈاکٹر اشوک کمار گپتا جی بارے میں اینا کجھ نہیں جان دا کہ اوہدے بارے لکھن ہی بیٹھ جاواں۔ پر میں بہت تنگ آ چُکاں اوہدیاں یاداں توں… میں اِس توں مکت ہونا چاہنداں… پر کیویں… اوہدی ہومیوپیتھی دی کلینک ہی میرا کھہڑا نہیں چھڈّدی۔
ڈاکٹر گپتا جی شہر دے مہاجن اقلیت سن… سماج دے اُس حصے وچوں آؤندے سن جیہڑے اپنے بارے کسے نُوں بہتا اَتا پتا نہیں لگن دیندے۔ ونج کرن والے۔ جیہناں نُوں مِلدے سار اِک قسم دا کالا جیہا سہم اوہناں لوکاں دے من اُتے حاوی ہون لگدا جیہڑے اوہناں دی برادری وِچوں نہیں سن۔ اوہناں نُوں عام لوک چِھن بھر لئی مِلدے۔ سودا سلف لیندے… پیسے دیندے، بقایا بوجھے پا کے کھِسکدے تاں کُجھ… کُجھ کھیہڑا چھٹیا محسوس ہوندا۔ لوک پھسے ہوئے اوہناں کول جاندے۔ پہلاں ہی تُھڑاں، لوڑاں دے کھسی کیتے لوک جدوں گپتا جی کول جاندے… کھڑدے تاں ڈردے کہ پتہ نہیں ڈاکٹر نے کیہ کہہ دینا ہے۔ پتہ نہیں جواب ہی دے دینا کہ ایتھوں چلے جاؤ۔ جے ہاں کہی تاں پتہ نہیں کِنے پیسے منگ لینے نیں۔ میں وی ہوراں وانگ ایویں ہی محسوس کردا ہوندا سی… تاں وی اِک پردے دے پچھے لکیا اوہ مینوں دُھندھلا…دُھندھلا دِسدا۔ اُس نے کدے کدے مینوں اپنے جیون، اپنے سماج وِچّ جھاکن دی معمولی جیہی اجازت دتی۔ میں… میں اُس دا کجھ نہیں سی لگدا۔ میں وِیہہ بائی سال دا مُنڈا اُس دا مریض سی… جس نُوں پدّ ماردیاں رجّ کے سنگ آؤندی ہوندی سی… جس نوں ایہہ نہیں سی پتہ ہوندا… کہ پکّی قبض کیہ ہوندی ہے… جس نوں سدا قبض ہی ہوئی رہندی سی… قبض دا علاج تے اکٹھے سگرٹ پین دی للک دوستی چ بدل گئی سی۔
کیہ لکھاں اوہدے بارے کُچھ وی پکڑ وِچّ نہیں آ رہیا جو کاغذ تے اُتر سکدا ہووے۔
اودوں مینوں نہیں سی پتہ کہ میں مریض ہاں۔ ایہہ وی نہ پتہ کہ بیمار بندہ ہی مریض ہوندا… ایہہ تاں اِک دن میری ماں نے مینوں چانچک پُچھ لیا سی پُتّ تینوں باہر کھل کے آؤندا کہ نہیں؟ میں شرما کے سر نِیواں کر لیا سی۔ اجیہی گلّ کسے نے گھر چ بولی سُنی نہیں سی جس دا سِدھا تعلق آدمی دے پچھے نال ہووے۔ ماں وی جانی جان سی۔
قبض اے تینوں…
ایہہ کیہ ہوندی اے… قبض؟
پُتّ، جدوں ٹٹّی کُھلھ کے نہ آوے سویرے، کِلھ کے آوے…تاں ایہہ قبض دی شکایت ہوندی۔
اوہ اَن پڑھ عورت سی۔ اُس نے آہ کہہ کے مینوں مریض بنا دِتا… تے میں ڈاکٹر گپتا جی دی دُکان تے چڑھ گیا… اوہنے پہلے سوال نال ہی مینوں بھمبل بُھوسے چ پا دتا؛ تہانوں کیہڑے رنگ دی ٹٹّی آؤندی اے.. جسدا مینوں کوئی جواب نہیں سی پتہ…
ڈاکٹر گپتا کافی سخت کوڑیاں سِگرٹاں پیندا سی۔ ریڈ اینڈ وائٹ دِیاں۔ اوہ اِک جاں دو سگرٹاں نہیں سی خریددا۔ نہ لال رنگ دی اِک ڈبی خریددا۔ اوہ وِیہہ ڈبیاں دا اِک پیکٹ وی نہیں سی خریددا۔ اوہ بختاور مِل اینڈ سنز دی کریانے دی تھوک دی دُکان توں اِکو واری گھٹو گھٹ چار کارٹن، گھٹ ریٹ اُتے خرید کے لیاؤندا… تاں جو اُس نُوں بار بار سگرٹاں خریدن نہ جانا پوے…تے ساریاں سگرٹاں دا جوڑ لا کے، اُس جوڑ نال کُل پیسیاں نُوں گنا… گھٹاؤ… تقسیم کرکے اِک سگرٹ دا ریٹ وی کڈھدا۔ بُہتیاں نہیں سی پیندا۔ کسے دے ساہمنے سرعام وی نہیں سی پیندا… اپنی دُکان دے پچھلے دروازے دی اوٹ وِچّ لُک کے پیندا ہوندا سی۔
اِک دِن میں ڈردا ڈردا اُس دی دُکان وِچّ جا وڑیا۔ اُس دن میں کوئی مریض نہیں سی۔ بیٹھو۔ اجّ تاں میں آپدا دوست بن کے بیٹھاں۔ مریض نہیں۔
چلدے ایں پچھے۔ سُوٹا لاؤندے ایں۔اوہ سمجھ گیا کہ میں اُس دے اندر وڑ کے سگرٹ پین دی منگ کر رہیا سی۔ اوہ وی مینوں دوست ورگا کجھ سمجھن لگ پیا سی… اندر دِیاں کُجھ گلاّں کدے کدے سُنا دیندا۔ پورِیاں اکھّاں اڈّ کے اگلے دی گلّ سُندا جیویں اوہ سُندا وی اکھّاں نال ہی ہووے اجے اوہنے سگرٹ لائی ہی سی کہ باہر کوئی مریض… گاہک آ ٹپکیا تاں اوہ سگرٹ نُوں سٹن جاں مسل کے بُجھاؤن دی بجائے کہندا؛
اِنج کریدا،اوہنے کِتے پیا سیون او کلاک دا بلیڈ چکیا تے سگرٹ اوتھوں کٹ دِتی جتھے اگّ اجے پُجی نہیں سی۔ بلیڈ نال سگرٹ دا دُھکھدا کٹیا ٹکڑا مٹی دے کسورے وِچّ سٹّ دِتا۔ بچی سگرٹ نسوار دی خالی ڈبی وِچّ سنبھالدا پھیر کہندا۔
اِنج کرن نال جدوں دوبارہ ایہی سگرٹ لاؤں گے تاں کاربن دی ماترا بندے اندر بہت گھٹّ جاندی اے… تاں وی اوہ روز دیاں پندراں توں وی ودھ سگرٹاں پیوی جاندا۔ سگرٹ لاؤن دے نال ہی چھوٹا جیہا ایگزاسٹ فین وی چلا دیندا۔ سونف دی پھکی وی ماری جاندا…تے…
اوہ مریضاں نُوں بالکل چٹے ٹائپ کرن والے کھڑکدے چورس کاغذ دی پُڑی بنا کے دوائی دیندا۔ قینچی نال اِک پورے کاغذ دے اَٹھ ٹکڑے کردا۔ کاغذ دے چھ ٹکڑے اپنی کلینک دے ورکنگ ٹیبل اُتے وچھاؤندا… چمچی نال چِٹا مِلک پاؤڈر پاؤندا جیہڑا اوہ سدّھا جرمنی توں منگاؤندا ہوندا سی۔ چمچے دی پٹھّ نال دبا دے کے پاؤڈر دی ڈھیری نُوں چپ کے بنھ دیندا۔
پاؤڈر دے اُپر مہین چٹیاں مٹھیاں گولیاں ٹکاؤندا۔ اُس دے ساہمنے کُھلے ریک دی شیشے دی شیلف اُتے رکھیاں شیشیاں دے تھلے آلے دوآلے مہین دُھوڑ جمی ہوندی۔

جمی دھوڑ دیاں گلائیاں وچوں گول شیشیاں چکدا تاں شیشے اُتے دُھوڑ دِیاں گلائیاں اکھّاں نُوں ہور وی صاف دِسدیاں۔ شیشی چک کے ہلاؤندا، دیکھدا۔ ڈھکن کھولدا تے کاغذ اُتے پاؤڈر دے ڈھیر اُپر دو جاں تِنّ شیشیاں وچوں الکوہل دی گندھ والی دوائی دے دو دو تپکے چھڑکدا، شیشی بند کرکے اُسے گولے وچّ گھما کے ٹکا دیندا۔ میں پُچھیا؛
ڈاکٹر صاحب، ساریاں دوائیاں اِکو جیہیاں دِکھدیاں؟ سارِیاں شیشیاں وِچّ الکوہل بھری ہوئی اے۔ ایہہ دوائی نہیں۔ ایہہ وہیکل اے دوائی نُوں مریض دے اندر لجان لئی۔ شیشی چ دوائی کِتے ہور تھاں پئی اے۔
مینوں تاں… پتہ نہیں لگدا دوائی کتھے پئی اے۔ پر اوہنے منھا منھا مسکرا کے میری گلّ دی پرواہ نہیں کیتی…تے اوہ اپنیاں پُڑیاں نُوں تہہ لا کے مروڑدا رہیا… اِنج مروڑدا کہ بس پُچھو نہ…اوہدے ورگیاں پُڑیاں کوئی ہور کِتے نہ بنا سکدا ہووے گا۔ چھ پُڑیاں چٹی لفافی وچّ پا کے مریض نُوں دیندا:
ایہہ چھ پُڑیاں… دو دن۔تِنّ واری… صبح، دُپہرے، شامیں اِک اِک پُڑی لینی اے۔ پُڑیاں چھ توں گھٹ تاں دے دیندا سی… ودھ نہیں۔
مریض پُچھدا؟ چاہ… یا پانی نال؟
نہیں، اِنج ای پُڑی کھول کے (اوہ اک پڑی کھول کے، مریض نُوں دکھاکے، دوبارہ پھیر اوویں ای مروڑ دیندا) مُونہہ وِچّ پا لینی۔ آپے مُونہہ چ گھل جانیں۔ پُڑی کھان توں ادھا گھنٹہ پہلاں تے ادّھا گھنٹہ بعد چ کجھ نہیں کھانا۔ کچا پیاز نہیں کھانا۔کِنے پیسے
سٹھّ روپئے ، پیسے اوہ بہت سنبھال کے رکھدا… اپنے رجسٹر وِچّ اینٹری وی پاؤندا سی لنڈیاں چ… کدے کدے مریض دی دوائی بناؤندا بناؤندا وچوں بچی ہوئی دوائی چمچ وِچّ اکٹھی کرکے آپ وی پھکّی مار لیندا۔ بار بار ہتھ دھوندا۔ سگرٹ دا سوٹا وی نالو نال کھچی جاندا۔ گپتا وار وار گول گرد وچوں دوائی دیاں شیشیاں چکدا… اتے واپس دُھوڑ وچّ ہی ٹکائی جاندا۔ میں دُھوڑ ول دھیان نال دیکھدا تاں ڈاکٹر بولدا:صفائی کرن دا ٹائم ہی نہیں لگدا، دیوالی دے نیڑے تیڑے کروں گا۔
کدے کدے میرے بیٹھیاں کھوکھے توں اُس دی چاہ دا کپ آ جاندا تاں مینوں بِناں پُچھے چاہ دا ہور کپ منگاؤندا۔ اُس دا اپنا چاہ دا کپ پیا رہنداچاہ اتے پپڑی بن جاندی۔ اوہ پِپڑی پوٹیاں نال نپّ کے کپ دے کنڈھے نال چپکا دیندا۔ چاہ پھیر وی پئی رہندی۔
تہاڈی چاہ ٹھنڈی ہو رہی اے، اُس دے کپ دے کنّ اُتے لٹکدی چاہ دی پِپڑی مینوں بڑی بھیڑی لگدی۔
ٹھنڈی کرکے ای پینی ایں میں… عجیب… ڈھیٹھ بندہ سی اوہ۔ اوہدی سمجھ نہیں سی لگدی کہ کدوں اوہ چاہ پی کے مُکا دیندا۔ میں بڑے گوہ نال ڈاکٹر گُپتے دے چہرے وچّ جھاکدا۔ کدے کجھ وی پڑھ نہ ہوندا… میرے کول کیہڑا کوئی جادو دی پیپنی سی جس نال میں اُس دے مغز وِچّ پیا سچ اُٹھال لیندا۔ اوہدا کیویں پتہ لگدا کہ اوہ کیہ آ۔ میں تاں بس اوہدے کول بہہ کے قیافے ہی لا سکدا ساں… تے قیافے میں لائی گیا۔
اِک مریض نے آ کے پرچی اُتے لکھی دوائی منگی۔ ڈاکٹر گپتا اُٹھدیاں پٹھّ پِچھے نُوں گھمیا۔ شیشے دے دروازے والی الماری کھولی تے ہری ڈبی وِچ پیک کیتی ہوئی شیشی چکّ لئی۔ ہلکی مہین دُھوڑ سی شیشی دی پیکنگ تے۔ اُس نے پُھوک مار کے اُڑا دتی۔ دراز وچوں کپڑا کڈھ کے اُس نُوں صاف کیتا۔ ریٹ پڑھیا۔ پھیر شیشی نُوں سِدھی کرکے اپنے ڈاکٹری میز اُتے کھڑی کر دِتی۔ ایہو کمپنی دی شیشی ایسے خانے وچوں میرے ساہمنے پرسوں شامیں اُس نے اِک ماتا نُوں اِک سو دس روپیاں دی دِتی سی۔
سٹھّ روپئے، کدے کسے نُوں نہیں سی کہندا: کُھلے پیسے دیو۔
مریض نے شیشی ڈبی وِچوں کڈھ کے دیکھی،ڈاکٹر صاحب ایہہ دوائی لینی کِمیں ایں؟ میں سوچیا گُپتے نے ہُنے دس دینا کہ ادّھا کپ پانی لینا۔ دو ڈھکن دوائی گھول کے دِن چ تِنّ وار پی جانی اے… پر میرا ڈاکٹر صاحب اُس نُوں کِلھ کے پیا؛
ایہہ تسیں اپنے ڈاکٹر توں پُچھو جس نے تہانوں آہ پرچی لکھ کے دتی اے۔
پرچی تاں ڈاکٹر نرولے نے لکھی اے۔
پھیر نرولے نُوں پُچھو نہ آہ ہُن تسیں دوائی لینی اے کہ میں الماری چ واپس رکھ
جے تسیں او مینوں اپنی دوائی دے دمو۔ میرے ڈِھڈّ وِچّ جاندی روٹی چُبھدی اے۔
جے تسیں میرے توں بطور ڈاکٹر دوائی لینی اے تاں میری کنسلٹیشن فیس پنجاہ روپئے الگ اے۔ مریض بن کے بیٹھو۔ آہ پرچی پرانہہ کرو۔ ضروری نہیں کہ میں تہانوں ایہی دوائی دواں…اوہ مریض دے گل پین تک گیا… مریض دُکان دے پھٹے توں تھلے اُتر گیا۔ گپتا جی بہت کوڑا بندہ سی۔ بہت کوڑِیاں سگرٹاں پین دا عادی پر. پر. مینوں کیہ پتہ۔ میں ایویں بیٹھا جبلیاں ماری جانداں!!
ڈاکٹر گپتا جی نال اینا لمّاں سماں بِتا کے وی، میرے پاس اُس بارے پکّا کہن نُوں کجھ وی نہیں۔ اوہ وار وار میرے ذہن چوں تردا پد چال دی آواز کردا لنگھی جاندا۔ پر اوہدے بارے میرا اینا ہیا نہیں پیندا کہ اوہدے بارے لکھن بہہ جاواں۔ تنگ آ چُکاں اِس توں کئی ہوراں توں وی دُکھی ہو چُکاں سوچداں اوہدی گلّ کسے نال کرکے کھیہڑا چھڈا لواں۔ سرخرو ہوواں۔ پتہ نہیں میں کیوں اُس دا اُول جلُول، سواہ کھیہہ اپنے اندر کِتے آلے وِچّ اکٹھا کری گیا۔ میں کاہنوں ایویں اوہدے چِھلک اُدھیڑی جاناں۔ ایہہ تاں روز مرہ دیاں عام گلاّں نیں۔ معمولی گلاّں کِتے کرن والیاں نیں۔لِکھ کے کرن والیاں تاں بالکل وی نہیں۔٭