سارے چپ کیوں نیں؟

شکیل امجد صادق

زوال کسے وی قوم تے مورخ نوں پچھ کے نہیں آئوندا۔ ساڈیاں عادتاں‘ ساڈیاں ریشہ دوانیاں‘ ساڈی اقربا پروری‘ ساڈیاں پالیسیاں‘ ساڈیاں شیطان صفت طبیعتاں‘ ساڈے اندر لالچ‘ حرص‘ ہوس دیاں بوقلمونیاں‘ ریاستی جبر تے اقتدار اعلیٰ دے مالک دی نافرمانی حکمراناں دے زوال دا کارن بن دی اے تے ایہو زوال قوماں نوں تباہ کرکے آن والیاں نسلاں نوں حیران کن اثرات وچ ڈوب دیندا اے۔ پر افسوس دی گل ایہہ وے کہ آن والے کسے نسل دے حکمران نے ایہناں اثرات توں کوئی سبق سکھیا تے نہ ای قوماں دی بہتری وچ ایہناں اثرات نوں داخل کرن دی کوشش کیتی تے آپ وی تریخ دے سیاہ ترین باب دا حصہ بن گئے۔ تریخ اجہے ان گنت کالے ابواب نال بھری پئی اے۔
عباسی حکومت دے آخری دور وچ اک ویلا اوہ آیا جدوں مسلماناں دے دارالخلافہ بغداد وچ ہر دوجے دن کسے نہ کسے دینی مسئلہ تے مناظرہ ہون لگدا۔ چھیتی ای اوہ ویلا وی آ گیا کہ جدوں اکٹھے اک ای دن بغداد دے وکھووکھ چوکاں تے وکھرے وکھرے مناظرے ہو رہے سن۔ پہلا مناظرہ ایس گل تے سی کہ اک ویلے وچ سوئی دی نوک تے کنے فرشتے بہہ سکدے نیں؟ دوجا مناظرہ ایس اہم موضوع تے سی کہ کاں حلال اے یاں حرام؟ تریجے مناظرے وچ ایہ تکرار چل رہی سی کہ مسواک دا شرعی سائز کناں ہونا چاہیدا اے؟
اک گروہ دا کہنا سی کہ اک بالشت توں گھٹ نہیں ہونا چاہیدا تے دوجے گروہ دا ایہ مننا سی کہ اک بالشت توں چھوٹی مسواک وی جائز اے۔ اجے ایہ مناظرے چل رہے سن کہ ہلاکوخان دی قیادت وچ تاتاری فوج بغداد دیاں گلیاں وچ وڑ گئی تے سب کجھ تباہ کر گئی۔ مسواک دی حرمت بچان والے لوک آپ ای بوٹی بوٹی ہو گئے۔ سوئی دی نوک تے فرشتے گنن والیاں دیاں کھوپڑیاں دے مینار بن گئے جہناں نوں گننا وی ممکن نہیں سی۔ کاں دے گوشت تے بحث کرن والیاں دے مردہ جسم کاں نوچ نوچ کر کھا رہے سن۔
اج ہلاکو خان نوں بغداد تباہ کیتے سینکڑوں ورھے ہو گئے پر قسم لے لوو جو مسلماناں نے تریخ توں رتی برابر وی سبق لیا ہووے۔ اج اسیں مسلمان فیر انج دے ای مناظرے سوشل میڈیا تے یاں اپنیاںمحفلاں‘ جلسیاں تے مسجداں دے ممبر توں کر رہے آں کہ داڑھی دی لمبائی کنی ہونی چاہیدی اے یاں فیر پاجاما دی لمبائی گٹیاں توں کنی تھلے یاں کنی اُتے شرعی اعتبار نال ہونی چاہیدی اے۔ مردہ سن سکدا اے یاں نہیں‘ امام دے پچھے سورئہ فاتحہ پڑھنا جائز اے کہ نہیں۔ قوالی تے مشاعرے کرنا ساڈے مذہبی فرائض وچ شامل ہون لگ پئے۔ فرقے تے مسلک دے ساڈے جھنڈا بردار صرف اپنے اپنے فرقیاں نوں جنت وچ لے جان دا دعویٰ کر رہے نیں تے دور حاضر دا ہلاکو خان اک اک کرکے مسلم ملکاں نوں تباہ کردا ہویا اگے ودھ رہیا اے۔
افغانستان‘ لیبیا‘ عراق دے بعد شامی بچیاں دیاں کئی پھٹیاں لاشاں دی گنتی کرن والا کوئی نہیں‘ بے گناہواں دیاں کھوپڑیاں دے مینار فیر بنائے جا رہے نیں۔ فلسطین تے کشمیر دی حالت زار انج دیا ے کہ زاروقطار رو کے وی دل ہلکا نہیں ہوندا۔ آدم علیہ السلام دی نسل دے نوجوان‘ بڈھے تے بزرگاں دیاں لاشاں نوں کاں نوچ نوچ کے کھا رہے نیں تے حوا دیاں دھیاں اپنی عزت چھپان لئی امت دی چادر دا کونہ لبھ رہیاں نیں۔ جی ہاں… تے اسیں چپ کرکے اپنی واری دا انتظار کر رہے آں جے اسیں ایہناں بے معنی گلاں وچ الجھے رہے تے دشمن نے ایہ نہیں ویکھنا کہ کہدی داڑھی چھوٹی اے تے کہدا پاجاما گٹیاں توں تھلے اے‘ جنگ وچ دشمن دی گولی شیعہ‘ سنی‘ دیوبندی‘ اہل حدیث‘ حیات و ممات دا فرق نہیں کردی۔کہیا جاندا اے کہ صلاح الدین ایوبیؒ نوں اوہناں دے جسوساں نے دسیا کہ اک عالم دین نیں جو بڑا چنگا خطاب کردے نیں لوکاں وچ بڑے مقبول ہو گئے نیں سلطان نے کہیا اگے دسو۔ جسوس بولے کجھ غلط اے جہنوں اسیں محسوس کر رہے آں پر الفاظاں وچ بیان نہیں کر پا رہے۔ سلطان نے کہیا جو وی ویکھیا تے سنیا اے بیان کرو۔
جسوس بولے کہ اوہ کہندے نیں کہ نفس دا جہاد افضل اے بچیاں نوں تعلیم دینا اک بہترین جہاد اے گھر دیاں ذمے واریاں لئی جدوجہد کرنا وی اک جہاد اے سلطان نے کہیا تے ایہدے وچ کوئی شک اے؟ جسوس نے کہیا کہ اوہناں نوں کوئی شک نہیں پر اوس عالم دا کہنا اے کہ جنگاں توں کیہ ملیا؟ صرف قتل و غارت گری‘ صرف لاشاں‘ جنگاں نے تہانوں یاں تے قاتل بنایا یاں مقتول۔ سلطان بے چین ہو کے اٹھے‘ اوسے ویلے عالم نوں ملن دی ٹھانی‘ ملاقات بھیس بدل کے کیتی تے جاندے ای سوال کر دتا کہ جناب انج دی کوئی ترکیب دسو کہ بیت المقدس آزاد ہو جاوے تے ظالم دا سامنا کیتے بناں ظلم دا مداوا ہو جاوے ایہ ممکن ای نہیں… خدارا سوچو ہن وی ویلا اے اک ہون دا‘ اتفاق و اتحاد پیدا کرن دا‘ دشمن نوں تباہ کرن دا‘ تے سب توں وڈی گل اپنی آخرت نوں بہتر کرن دا‘ بقول جاوید رامش:
نیل کے ساحل سے لیکر وادیِ کشمیر تک
خون کا بہتا ہے دریا اور سب خاموش ہیں