راٹھ سُورما…پروفیسرعلی ارشد میر

کامریڈ علی ارشد میر تے لِکھے ایس لیکھ دا سرناواں اے، راٹھ سورما۔۔۔ علی ارشد میر دا ناں سن دیاں سار میرے ذہن وِچ سوائے راٹھ سورمے دے ہور کوئی اکھر نہیں آندے۔ جس ازادی نوں کوہن لئی اوہنے اپنی حیاتی کوہ دِتی۔ ویلے دے سلاٹر ہائوس وِچ او ازادی اج وی زندہ اے۔ بلکہ پچھلے اِک سال توں ایہہ ازادی مینوں ہور وی وڈھی لگدی اے۔ اللہ کھڑا جان دا اے، اج کل میں ایسے ازادی دے گپھے لٹ رہیا واں۔ کیونکہ جدوں توں گوڈے گوڈے بھکھ چڑھی اے۔ اپنے بالاں نوں بچان لئی تے اوہناں دی جھولی وِچ ادھ پچدی روٹی دا ٹوٹا سٹن لئی میں پچھلے اِک سال توں سوپ ڈرامے لِکھ رہیا واں۔ سرکاری تے پرائیویٹ چینلاں تے چلن آلے او سوپ ڈرامے ، میں مکمل یکسوئی تے پوری ازادی نال لِکھے نیں۔ تے اج تہاڈے سامنے بڑے دھڑلے نال جھوٹ مارنا واں کہ کون کہندا اے؟ ایس وسیب وِچ ازادی نہیں۔ ایہہ وکھری گل کہ ایہہ ازادی اوس ازادی توں وکھڑی ٹائپ دی اے، جیہڑی کہ علی ارشد میر منگدا گیا۔
میرا لکھیا سوپ ڈراما بھاویں سہیلیاں دے ناں توں (پی ٹی وی)تے چل رہیا ہووئے تے بھاویں (بس یونہی دے ناں توں چینل اردو۔ون)تے آن ائیر ہووئے۔۔۔ میری ازادی کِسے نہیں ڈکی۔۔۔ ہندا صرف انج اے، میریاں اکھاں تے انھے شیشیاں دی عینک پا دِتی جاندی اے۔ہتھ پچھے بنھ کے، مونہہ تے چھِکو چاہڑ دِتا جاندا اے فیر ایہہ آکھ کے ، کناں وِچ روں پادِتی جاندی اے۔۔۔
بول، کہ لب آزاد ہیں تیرے
جے علی ارشد میر نوں ایہہ آزادی لبھدی تے ہو سکدا اے، او مار دا سو (100) تے گِن دا اِک (1) ۔ بلکہ اوس راٹھ سورمے نے تے لانگڑ کس کے ٹمبا چک لینا سی۔ ایس لئی کہ اوہنے ساری حیاتی لفظاں توں بارود دا کم لیا اے۔ اپنی فِکر نوں گِروی نئیں رکھیا۔ منافقاں آلی کار اچ چونترے چڑھن لئی دن نوں رات تے رات نوں دِن ثابت نہیں کیتا۔ سیب نوں سیب تے گلابی کڑی نوں گلابی کڑی ای آکھیا اے۔ بالادست استحصالی طبقیاں دی ورتائی موت نوں زندگی نئیں آکھیا۔ اوہدے نصیباں وِچ ای نئیں سی۔ اوہ ایس منافق ویہار دی کھوچل ازادی دے مزے لٹ سکدا۔ علی ارشد میر نے اوہو ازادی منگی، جیہڑی ایس ملک دے کروڑاں توں ودھ انساناں نوں چاہی دی اے۔ ساڈے وانگوں کامریڈ توں آملیٹ نئیں ہویا۔ اساں تے منافق آں ، جنہاں نوں دو چار کھلے وجن یا بھکھ دی مار پوے تے چِیک پینے آں۔ پیریں پینے آں سرکار، پیریں
خورے ایسے لئی۔ علی ارشد میر دی اینے سال سروس نئیں بن دی۔ جِنی واری اوہدی ہمت توڑن لئی تھاں ہتھائیں اوہدے تبادلے کیتے گئے۔ پر اتلے، اوس راٹھ سورمے ، پنجابی دے محنت کشاں دی تحریک دے اوس لیڈر۔۔۔کامریڈ علی ارشد میر دا ککھ وی وِگاڑ نئیں سکے۔کیونکہ اوہدی ازادی دا کانسیپٹ ای ہور سی۔ تے اسیں جس سوسائٹی وِچ رہنے آں، اوتھے سقراط نوں زہر دا پیالہ دے کے فرمایا جاندا اے۔ بھا جی۔۔۔ ایس نوں داتا صاحب دی سبیل دا دودھ سمجھ کے پی جا۔ جے مرضی نال نہ پیوں گے، اساں مشکاں کس کے پیا دیاں گے ۔
علم ، ادب، آرٹ، کلچر دے ادارے ہون یا الیکڑانک تے پرنٹ میڈیا۔ اوہناں دی ازادی اپنے نک توں اگانہہ ای مک جاندی اے۔جے کوئی آکڑ باز نہ مکاوے تے ٹھبی مار کے تھلوں کرسی کھسکان آلے بوہت نیں۔ خورے ایسے لئی منافقاں نے علی ارشد میر نوں تھڑے نئیں چڑھن دِتا۔تے آدے ولوں ماری رکھیا۔ سوال ایہہ ہے، کی علی ارشد میر ایویں مر گیا۔؟ تے جواب ایہہ ہے۔ سوال ای پیدا نئیں ہندا۔
محنت کشاں دی تحریک دے شکاگو دے شہید رہنماواں نوں جدوں سولی دِتی جارہی سی تے اِک راہنما نے چھاتی تان کے آکھیا سی۔ تساں ساڈی اواز تے چپ کرا سکدے او۔ پر یاد رکھو۔۔۔ ساڈی چپ، ساڈی اواز توں وی اچی اے
پیراں ِچ بھونچال اساڈے
فجر دی نِکھری دھپ آں،چپ آں
تے اج ساری خلقت پئی سن دی اے۔علی ارشد میر دی اواز نوں چپ کران آلے وی، اوہدی چپ نوں اوہدی اواز توں وی اچی پئی سن دے نیں۔ تے جد تک اونچ نِیچ دا ایہہ سماج نہ بدلے ۔۔۔کھوہ لٹ دا نظام زر نہ مکے۔ محنت کشاں، پیداواری طبقیاں نوں ازادی نہ ملے۔ اساں علی ارشدمیر دی اواز سن دیاں ای رہنا اے۔ بھاویں دِل کرے تے بھاویں نہ کرے۔ نہ ای ایس وسیب دے خرکار کل علی ارشد میر نوں کوہ سکے۔۔۔ تے نہ ای او اج تے بھلکے اپنی سازش وِچ کامیاب ہوسکدے نیں۔ علی ارشد میر کل وی ازادی دی تاہنگ وِچ رہیا تے اوہدی شاعری اج وی ازادی دے طلبگاراں لئی چانن اے۔ ایسے لئی تے کارل مارکس وی کہہ گیا اے۔۔۔ ساڈے کول گوان لئی صرف زنجیراں نیں تے پان لئی جہان پیا اے
(اے لیکھ میر پنجابی میلہ 2012 اندر پڑھیا گیا)