تے اوہ پرت کے نہیں آئی

ڈاکٹر کرامت مغل

شادی دے تیرھویں سال حامد دی بیوی اوس نوں چھڈ کے چلی گئی۔ایہ تیرھاں دا ہندسا،انگریز آکھدے نیں منحوس اے۔ایہو وجھا اے کہ اوہ ایس ہندسے توں بچ جاون دی کوشش کردے نیں۔ہوٹل دی تیرھویں منزل کوئی نہیں ہوندی۔بارھویں منزل توں بعد سِدھی چودھویں منزل تے جاچھال ماردے نیں۔ ہسپتالاں وچ وارڈ دا نمبر تیرھاں نہیں ،مریضاں واسطے بیڈ نمبر تیرھاں نہیں ہوندا وغیرا وغیرا۔تیرھاں دا ہندسا واقعی نحوست بھریا اے ،یاں ایہ ایویں نِرا وہم اے۔ایہداسانوں نہیں پتا لگا۔اسیں تاں ایہ جاندے ہاں کہ حامد لئی ایہ واقعی نہش ثابت ہویا۔اوہدے کول جہڑا بیوی دا پھڑکا ہیگا سی اوہ نہ رہیا۔
’’حامد دی بیوی کسے ہور نال چلی گئی اے۔‘‘ ہر پاسے ایہ ای گلاں ہو رہیاں سن۔ ایہ شاید اینی حیرانی والی گل نہ ہووے۔دُنیا تے بیویاں اُدھلدیاں رہیاں نیں ، اُدھلدیاں رہن گئیاں۔دسیاجاندا اے دُنیا وچ چالھی کروڑ تے پنجھی لکھ شوگر دے مریض نیںاوہناں وچوں ہر چھے منٹ بعد اِک مریض مر جاندا اے۔ایس تناسب نوں ویکھیے تاں دنیا وچ جوان عورتاں……مرداں نالوںکجھ زیادا ای نیں۔مطلب عورتاں دی گنتری چالھی کروڑ توں وَدھ اے۔اِنج ہو سکدا اے اسیں ایویں ٹیوے جہے نال حساب وی لائیے تے عورتاں نوں کجھ بُہتاای عزت وی دیویئے ،تاں وی پوری دُنیا وچ ہر چھے منٹ بعد نہ سہی ہر چھے گھنٹے پچھوں تاں اِک عورت ضرور……گھروں……..نَس جاندی ہووے گی۔‘‘ پچھلے پندرھاں ورھیاں توں شوگر ہوون کر کے پِنڈ دا چودھری گویڑ لاندا رہندا اے۔
’’کہن دا مطلب ایہ کہ عورت دا اُدھل جانا کوئی اچرج گل نہیں۔اچرج گل ایہ ہوئی کہ شازیہ اپنی یارھاں وَرھیاں دی دِھی وی نال ای لے گئی۔ساڈے ایتھے تسیں جانکاری رکھدے ای ہوئو گے کہ یارھاںورھیاں دی کڑی…….. جوان ای ہوندی اے۔جوان نہ وی ہووے تاں جوان ای سمجھی جاندی اے۔‘‘ اک وڈیری ہوندی سوانی نے کیونے دے نال رنگے اپنے کالے والاںنوں سنبھالدیاں گل نوں اگے سوانیاں کول ٹور دِتا اے۔
اُنج حامد نوں دو صدمے سہنے پئے اِک تاں بیوی ہتھوں نکل گئی ، دوجا جوان دِھی وی گئی۔اوہدیاں اِکو واری دو عزتاں بیگانے ہتھ چلیاں گئیاں۔ہن ایہ نکھیڑا کرناکہ زیادا بدنامی والی گل بیوی دا اُدھلنا اے یاں جوان ہوندی پئی دِھی دا اوہدے نال چلے جانا،فضول اے۔سچی گل تاں ایہ اے اوہدا نک اوہدی بیوی اصلوں رَگڑ کے وڈھ گئی ۔اوہ جہان تے ٹُرن جوگا تے کسے نوں مون￿ہ وکھاون جوگا اُکا ای نہ رہیا۔
ہُن دَسن لگ پیا آں تاں مینوں تیجی گل وی ضرور دَسنی پووے گی۔سیانے آکھدے نیں نچن جو لگ پئی تاں گُھنڈھ کیہ کڈھنا۔ایہ لُکایاں کوئی خاص فرق تے پینا کوئی نہیں تے ایہ ایڈی لُکاون والی گل وی کوئی نہیں۔ایہدے وچ تھوڑی جہی نہیں واہوا ساری حامد دی بے وقوفی وی اے۔تھوڑی جہی بے وقوفی تاں اَساں ساریاں مرداں وچ ہوندی اے۔حامد وچ کجھ بُہتاای بے وقوفی سی۔اوہ ایسراں کہ اوہنے چار کنالاں پیلی ویچ کے پکامکان بنان دا پروگرام بنایا۔اوہنے کیہ پروگرام بنانا سی اوہدی بیوی شازیہ ای بڑے چراں دی اوہدے مگر لگی ہوئی سی۔سارا جہان پکے مکان بنائی جاندا ا ے ،اَصلوں نکھہد زنانیاں،نہ مون￿ہ نہ متھاتے جن پہاڑوں لتھا،وی پکے مکاناں وچ بیٹھیاں نیں۔تے اِک میں آں جیہو جہے کچے کوٹھے وچ وہیج کے آئی ساں اَج اینے ورھیاں بعدوں وی اوسے کچے کوٹھے وچے…… جیون لنگھان لئی مجبور ہوئی بیٹھی آں۔ایس مکان دے بالے سیونک نے کھالئے نیں تے ہُن کوٹھا وی ڈِگوں ڈِگوں پیا کردا اے۔کدی رات براتے مِین￿ہ پوے تاں میں ڈردی رہنی آں کہ کوٹھا کدے ساڈے اُتے ای نہ ڈِگ پووے۔خُدا دا واسطا ای ساڈے حال تے رحم کرتے ہُن تاں پکا مکان بنوادے‘‘۔

’’کہندے نیں کہ بارھاں ورھیاں بعد تے رُوڑی دی وی سُنی جاندی اے۔‘‘ شازیہ دی وی سُنی گئی اَتے حامد نے چار کنالاں پَیلی پُھوک دتی۔
اوہناں دے علاقے وچ ایویں سُٹیاں وی اک ایکڑ سولھاں لکھ دا سی۔اِنج اوہنوں اَٹھ لکھ رُپیا ملیا۔اوہدے تے اِک لکھ دے لگ بھگ قرضا سی ۔قرض دین والیاں نے جد سُنیا کہ اوہنے پَیلی ویچی اے تاں اوہناں اوہد ے د والے آجُھرمٹ پایا۔ساریاں دا آنہ آنہ پائی پائی دیون پچھوں اوہدے کول باقی بچیا ست لکھ رپیا۔قرضا لاہ کے حالے اوہنے سُکھ دا ساہ وی نہیں سی لیاکہ اُدھاررُپیا منگن والے اِلّاں وانگوں اوہدے دوالے ہوگئے ۔ایہ کوئی اوبھڑ لوک نہیں سن اوہدے اپنے گوڑھے ساک سن۔اوہناں وچوں اوہدی اِک سالی وی سی جہڑی کجھ زیاداای……گوڑھی سی۔بہر حال گل لمّی ہوندی پئی اے۔مختصرگل کرئیے تاں انج کہ لوئو کہ مُٹھی مِیٹ کے وی اوہنوں اِک لکھ رُپیا اپنے کجھ خاص رشتے داراں نوں قرض وجوں دینا ای پیا۔
ہُن ایتھے اسیں حامد دی بے وقوفی دی گل کرنے آں۔جہڑی اوہنے آپ بھانے عقل مندی سمجھ کے کیتی۔باقی دا بچیا چھے لکھ رُپیا اپنی بیوی شازیہ دی تلی اُتے رکھ دتاتے اوہنوں آکھیا’’ایہ چھے لکھ رُپیا تیرا اے میرے کول ایہو پُج سر اے۔ایہناں پیسیاں نال جیہو جیہا مکان بنوانا ای بنوا لئے۔ایہناں پیسیاں تے میرا کوئی حق دعوا نہیں۔میں مکان بنوان لئی جہڑا سمیان خریدنا ہووے گاتیرے ہتھوں پیسے لے کے خریداں گا۔‘‘
لئو جی مکان اُسرنا شروع ہوگیا۔حالے چوتھا حِصّا مکان وی نہیں سی بنیاکہ اوہناں نوں اُساری روکنی پئی۔ کیہ اوہناں کول پیسے مک گئے سن؟نہیں ایہ گل نہیں سی۔بھانا ایہ ورتیا جویں اَسیں شروع وچ دسیااے حامد دی بیوی کسے نال نس گئی ۔اوہ نہ صرف آپ گئی اپنی یارھاں ورھیاں دی دِھی دے نال نال باقی بچے پنج لکھ روپے وی اپنے نال ای لے گئی۔
اُنج حامد نوں……ہن جہڑا سُن لیندااوہ ہمدرد بن کے آجاندا وَن سونیاں گلاں کردا’’ بھئی پہلا بندا ویکھیا اے جس نے بیوی دے ہتھ گنڈھ دے دِتی۔ بڑے بڑے جھڈُو تے چَغل ویکھے نیں پر ایہ ساریاںنُوں کٹ گیا اے۔ اینے سال اوہدے نال رہیا کیہ ایہ اصلوں انّھا سی۔ ایہنوں نہ پتا لگا کہ اوہ کیہ کارے کردی پھِردی اے۔ چلو منّیا ایہنوں پتا نہ لگا، سارے پیسے اوہدے ہتھ پھڑان دی کیہ تُک سی۔ اوس تاں اِنج کرنا ای سی………….خیر بھونک بھکا کے آ ای جائے گی‘‘۔شریک کچھاں ماردے پھردے۔ ’’سانوں پتا سی ایہدے نال اِک دن ایویں ہووے ای ہووے۔ایہنے بیوی نوں بڑا صغیرے کیتا ہویا سی۔قہرخُدا دا ایہنے اوہدے آکھن تے دُہاڑا پَیلی دا ویچ دتا۔بھوئیں تاں کسان دی ماں ہوندی اے۔بھلا کدے کسے ماں وی ویچی اے۔ایڈاکہڑا ایہدا چکّی تھلے ہتھ آیاہویا سی؟
خیر پَیلی تاں ویچی ای ویچی سارے پیسے بیوی دی تَلی اُتے وی رکھ دتے۔ایہدا خیال ہووے گااِنج اوہ اوہدی ہوجاوے گی۔رہیا نہ مورکھ دا مورکھ۔بھلا اِنج دیاں عورتاں وی کدی وفادار ہویاں نیں۔ایہ عورتاں پیار محبت نال قابو نہیں آندیاں۔ایہ تاں ڈنڈے دی زبان سمجھدیاں نیں،سیانے ایویں تے نہیں آکھ گئے ڈنڈا پیر اے وگڑیاں تِگڑیاں دا۔جے ایہ وی اوہنوں دبا کے رکھدا تے اَج ایہنوں ایہ دن نہ ویکھنا پیندا۔بدمعاش رن آپ تے گئی ای گئی نال جوان دِھی نوں وی لے گئی۔اَساں تاں اپنی حیاتی وچ نہ کدے ویکھیا نہ سُنیا۔فیر پیسا دھیلا وی نال ہونج کے لے گئی۔ایہ حامد ہیگا ای آنیوں کھوٹا۔ایہدے نال ایویں ای ہونا چاہیدا سی۔ہن جے ایہ مرد اے تاں سواد تاں اے جے اوہنُوں واپس لیاکے اوہدے ٹوٹے ٹوٹے کرکے اوہنوں تسیہاں دے دے کے مارے۔جے اِنج نہیں کر سکدا تے اوہدے تے دو مُٹھ مٹی پاوے۔دِھی نوں واپس لے آوے۔بیوی نوں تھانے پھڑادیوے۔ اوہ اپنی کیتی بھوگدی پھرے۔اوہنوں طلاق دے دیوے۔ایہو جہی زنانی کوئی گھر رکھن دے لائق تے نہیں ناں ہوندی۔ پر ویکھ لیا جے ایہنے ساریاں بُھل جانیاں نیں۔

تے ست بسم اللہ کرکے اوہنوں گل نال لالینا اے۔‘‘
حامد نوں پتا سی شریک لاون لِیک پجن جتھوں تیک۔شریکاں دا ہور بھلا کم کیہ ہوندا اے۔ایس پاروں دُنیا دی گل تے کن نہیں دَھرنا چاہیدا۔ایہ سوچن دے باوجود اوہنوں کھٹک گئی کہ اوہناں دی گل وچ وزن اے۔اوہنے تھانے جاکے رپٹ درج کرادتی۔فیر پِنڈ واپس آکے اوہ اپنی ماں نوں آکھن لگا ’’ بس بتھیرا ہوگیا اے ہن میں ایس زنانی نوں وَڈھ دینا اے۔ایہدی لاش ہُن دریا دیاں مچھیاں ای کھاون گئیاں۔اِک وار ایہ میرے اَڑیکے چڑھے تاں سہی‘‘۔
’’نہ پُتر اِنج نہ کرِیں آپاں اَصلوں اُجڑ پجڑ جاواں گے۔اوہنوں مارکے پھاہے لگ جاویں گا۔ایہ کوئی سیانف تاں نہیں‘‘۔
’’اَتے لگ جاواں پھاہے لگناآں تاں اوہنے مینوں کوئی جیون جوگا چھڈیا اے۔رہی گل اُجڑن دی پہلوں کہڑے اسیں آباد آں۔ہُن وی تاں اُجڑے پجڑے آں‘‘۔ اوس بھیڑی رن نے ساڈا ککھ کانا نہیں چھڈنا۔ سانوں اصلوں پھانگ کر گئی اے، اِک واری ہتھ آوے اوہدی لاش دریا دیاں مچھّیاں ای کھاون گِیاں۔‘‘
ماں اوہنوں سمجھاندی رہی تے جدوں اوہ اپنی گل تے ڈٹیا رہیاتاں اوہ روون لگ پئی۔گل مون￿ہوں نکلی کوٹھے چڑھی۔اوہدی دھمکی مِنٹاں سکنٹاں وچ پورے پِنڈوچ کھلر گئی۔
حامد دی شریکنی جہڑی بڑی مون￿ہ پھٹ سی۔تے جہدی لمی جیبھ اوہدے ڈِھڈ تے پیندی سی۔اوہناں گھر آگئی۔حامد اوس ویلے دُبارا تھانے گیا ہویا سی۔اوس شریکنی دے اَڑیکے حامد دی ماں چڑھ گئی۔شریکنی نے کوئی حیا کیتا نہ کوئی مروّت رکھی پیندی سٹے آکھن لگی۔’’حامد آکھدا اے میں شازیہ نوں وَڈھ دینا اے۔اوہ ایڈا غیرت مند سی تاں اوہنوں اودوں وڈھدا جدوں اوہدے تے شک پیا سی کہ اوہ اپنے موبائل راہیں کدھرے ہور لُک چُھپ کے گل کردی اے۔ اودوں تاں اوہدے تے پردے پاندا رہیا تے ہُن آکھدا اے اوہنوں وڈھ دیواں گا۔‘‘
بندا جِنّے جوگا ہووے اونی گل کرے۔ایویں وادھو دِیاں گلاں کرن دا کوئی فائدا نہیں۔‘‘شریکنی اِکو ساہے اینا کجھ آکھ کے ،حامد دی ماں نوں ہکی بکی چھڈ کے ایہ جا اوہ جا۔حامد دی ماں نوں اپنی حیرانی چوں نکلن وچ جِنّا چِر لگا اونے چِر وچ شریکنی گلی دا موڑ مُڑ گئی۔ہن بھاویں حامد دی ماں نوں کِنّے وی جواب آئے ہوون بے فائدا سن۔جویں کہ آکھدے نیں لڑائی توں بعد جہڑا مُکّا چیتے آوے اوہ اپنے مون￿ہ اُتے مارنا چاہیدا اے۔
پُلس کول نہ تے مؤکل نیں تے نہ اوہ جادُو جاندی اے۔اوہناں دا بہتا کم مدعی دے دَسے ہوئے مشکوک لوکاں نوں پھڑنا اے۔بعد وچ اوہ آپے کجھ……دے دوا کے شک دے گھیرے چوں نکلدے تے بے گناہ ہوندے پھردے نیں۔حامد نے اِک بس کنڈیکٹر دا ناں دَسیا۔پُلس نے حامد کولوں خرچا پانی لے کے کنڈکٹر دے گھر چھاپا ماریا تاں پتا لگا کہ اوس کنڈکٹر دا بس وچ سفر کرن والے سکولی منڈیا ںکولوں کارڈ پچھن تے اوہناں نال جھگڑا ہوگیا۔منُڈے کاواں وانگوں اِکٹھے ہوگئے۔سببیں ہور نیڑے تیڑے کوئی بس کنڈکٹر نہیں سی ایس لئی کنڈکٹر دی مدد نوں کوئی ہور بس دا ہیلپر یا ںکنڈکٹر ویلے سر نہ اَپڑیا۔سکولی منڈیاں آپ بھانے گھسن مکّی ای کیتاسی۔پر اوہنوں گُجھیاں سٹّاں واہوالگ گئیاں،تے اوہ تاں تِن دِناں توں سرکاری ہسپتال وچ اِک حساب نال مرناؤ پیا اے۔ہُن مرناؤ بندا تاں ہسپتالوں نس کے زنانی کڈھ کے اوہنوں کسے تھاں ٹھکانے تے چھڈ کے دُبارا ہسپتال دے بیڈ تے نہیں ناں پے سکدا۔
پُلس دی تفتیش دی گڈی ایتھے آکے رُک گئی تے حالے رُکی ہوئی سی کہ پِنڈ وچ اِک نویں خبر گردش کرن لگ پئی پتا لگا کہ شازیہ حویلی ہدایت اللہ حامد دے اِک دُوروں نیڑیوں دے رشتے دار دے گھر اَپڑی بیٹھی اے،اتے آکھدی اے حامد مینوں آکے لے جاوے۔پر میں اپنے پِنڈ نہیں جانا۔پہلوں کسے ہور پِنڈتھاں ٹھکانا بناوے فیر مینوں نال لے کے جاوے۔

لوکاں ایہ گل سُنی تاں تبصرے شروع کردتے ۔
’’جہڑے یار نال گئی سی اوہ بچے کھُچے پیسے لے کے نس گیا ہوناایں ایہنوںجدوں کسے نہیں جھلیا تاں پیسے تے عزت لُٹا کے واپس مڑآنا چاہندی اے۔‘‘
حامد سُنیا تاں ہور چَوڑا ہویا’’میں چلا تاں جاناآں پر اوس نوں میں کوئی نہیں لیانا۔ہن وی میں اپنی دِھی پاروں چلیا آں۔اوس بھیڑی نال کلام کرنا تاں کجامیں تاں اوہدے وَل ویکھنا وی نہیں مینوں ڈر اے میں اوہدے وَل ویکھ لیا تاں مینوں غُصّاآجانا اے۔چنگی گل ایہو اے کہ اوہ میرے ساہمنے وی نہ آوے۔میں فیراُچی نیویں کوئی نہیں ویکھنی اوہنوں فائر ای مار دینا اے۔‘‘
ماں نے سمجھا بُجھا کے واہوا متیں دے کے اوہنوں ٹوریا۔اوہدا اک رِشتے دار جہدے نال حامد دا واہوا نیڑ سی،اوہ رشتے دار وی نال گیا۔
دُوجے دن اوہ دوویں ٹُھٹھ ورگا مون￿ہ لے کے واپس آئے اوہ گل کوڑ نکلی سی۔شریکے نے اوہ گل چھڈی سی۔واپس آکے حامد نے ٹوکا تیز کیتاتے مُڈھی دا بندوبست کیتا۔اوہدا آکھنا سی کہ ایس مڈھی اُتے رکھ کے شاذو دے ٹوٹے کرنے نیں۔کُجھ دِن ہور لنگھے تاں اِک بندا جہڑا تحصیلے عدالتاں وچ اپنے کسے کم گیا سی۔اوہنے دسیا شازیہ نے وڈا سارا نقاب کیتا ہویا سی۔اوہدا خیال سی اوہنوں کوئی سیہان نہیں سکدا پر میں تاں اُڈدی چڑی دے پر گِن لینا آں۔اوہ شازیہ ای سی اوہدے نال اوبڑجہیا بندا وی سی۔اوہ اِک وکیل دے دفتر لت اُتے لت رکھی بیٹھی ہوئی سی۔ میرا خیال اے اوہ حامد دے خلاف خلع دا مقدما کرن آئے سی یاں فیر اپنی دِھی دے خرچے لئی مقدما کرن لئیـ۔ ایہ وی ہو سکدا اے حامد دے خلاف کوئی ہور ای مقدّما کرن آئے ہوون۔ تبدیلی دا زمانا اے کُجھ وی ہو سکدا اے۔
کجُھ دِن حامد تے اوہدی ماںڈردے پھرے پر کُجھ نہ ہویا۔واہوا دِناں پچھوں پِنڈ وچ ایہ افواہ پھیل گئی کہ شازیہ لاہوراے تے اوتھے بھیکھ منگدی ویکھی گئی اے۔ایہ اُنج تاں ہر اِک دی زبان تے سی پر اوہنوں منگدی نوں اصل وچ ویکھیا کس نے اے؟ایہدا کوئی اَتاپتا نہیں سی لگدا پیا۔فیر ایہ گل وی ہولی ہولی مُک گئی۔
اج شازیہ نُوں گئی نوں ورھے نال ورھا آلگا اے۔اوہدا کوئی اُگھ سُگھ نہیں نکلیا۔اللہ جانے اوہنوں زمین نگل گئی یاں اَسمان کھاگیا۔کسے مارسُٹی یا ںکسے تگڑے دے قابو آگئی ۔حامد نے ٹوکا تے مُڈھی وَگا کے پران￿ہ چا سٹے نیں۔اوہ پہلاں نالوں اَدھا رہ گیااے۔اوہ بہت گھٹ بولدا اے۔بس چُپ چاپ سوچاں وچ ڈُبیا اپنے نِکّے موٹے ضروری کم کردا رہندا اے۔ویلھا ہوکے بہ جاوے تاں بیٹھا ای رہندا اے تے ہواواں وچ گھوردا رہندا اے۔
اوس ویلے اوہ بڑا سیانا بیانا سہی ہوندا اے۔
کدے کدے اپنے نال گلاں وی کرن لگ پیندا اے۔اَوّل تے اوس ویلے اوہدے کول کوئی ہوندا ای نہیں جیکر کوئی ہووے وی تاں اوہ اینی ہولی بولدا اے جویں گشگشی کردا پیا ہووے۔کسے نوں اوہدی گل دی سمجھ ای نہیں آؤندی۔عجیب گگھی جہی واج ہوندی اے۔اوس ویلے اوہ ویکھن والیاں نُوں جھَلّا لگدا اے۔ ہاںفیر جدوں اوہ رات نوں سوندا اے تاں بُڑ بڑاؤندااے ا وہدے بُڑبڑاون دی پوری طرحاں سمجھ آندی اے۔اوہدی ماں اوہ سبھ سُن وی لیندی اے۔کیوں جے پتا نہیں کیوں اوہ ہُن کِدھرے وَکھرا نہیں سوندا۔ اپنی ماں دی منجی نال منجی ڈاہ کے سوندا اے۔
اوس ویلے اوہ بالپن دی اوس عُمرے ہوندا اے جدوں بالاں نُوں اپنی ماں اُتے بھروسا ہوندا اے۔
اوہدی ماں سبھ سُن رہی ہوندی اے۔اوہ ٹوٹیاں وچ بولدا اے۔
اوہ ٹوٹے جوڑئیے تاں کجھ ایہ آکھدا لگدااے’’شازیہ توں ایویں ای ڈر گئی۔میں بھلا تینوں وَڈھ سکناآں؟میں، جس نے تینوں کدے پُھل دی چھَٹی (چھڑی)وی نہیں ماری۔تیرے ٹوٹے کسراں کرسکنا آں۔توں نہ ڈرتے نہ جھجھک ۔ندھڑک ہوکے واپس آجا۔توں جویں آکھیں گی اَ سیں اوویں ای کر لوواں گے۔جتھے آکھیں گی اوتھے چلے جاواں گے۔بس تو ں اِک وار آجا‘‘……
پرشازیہ نہیں آندی تے نہیں آندی۔
حامد لئی انھیری رات وی کالی تے چاننی رات وی کالی اے۔
اوہ شازیہ بارے ای سوچدا رہندا اے اوہ پتا نہیں کہڑے حالاں وچ ہونی اے۔
ساری ساری رات اوہ اکھاں وچ نیندر نوں ترسدا رہندا اے اوہدیاں اَکھاں وچ اینی کُو نیندر اے کہ ہُن اوہدے وچ سُفنیاں دی کوئی گنجایش ای نہیں رہی اے…اوہ اَکھاں وچ شازیہ دے مُڑ آون دے سُفنے بیج کے بیٹھا اے۔
پر شازیہ نہیںآندی تے نہیںآندی٭٭