خاصاں دی گل عاماں اگے نہیں مناسب کرنی

لکھت: آصف عنایت

پچھلے ہفتے ’’یادوں کا سحر اور چلتے لمحے کا قہر و جبر‘‘ دے عنوان توں چھپن والے کالم دے تے دوستاں دے فون، میسجز تے ساعتاں دے تذکرے دی کاکٹیل نے اجیہا مسرور کیتا رکھیا کہ اجے تک میرے روح و قلب یاداں دے سحر دے حصار وچ نیں جدید انفارمیشن ٹیکنالوجی دے موجدین دا بھلا ہووے جہناں نے ساری دنیا دے لوکاں نوں مٹھی وچ پھڑے موبائل وچ لیابند کیتا ایہدی بدولت دہائیاں توں جہناں نال ملاقات نہ ہوئی اوہناں نال رابطے بحال ہوئے یار لوکاں نے خوب رابطہ کیتا ایس حد تک کہ سیل انور خان فن لینڈ توں حافظ ضیاء الرحمان ڈار چودھری فاروق سلیم چہل (منا) پلان بنا کے 4دن بعد لہور وچ ملن آ گئے خوب گپ شپ رہی۔ ویلا بدلیا تے گل بات دا محور بدل گیا جدوں اسیں اپنی عملی زندگی وچ مصروف ہوئے تے گلاں کجھ ہور سن اج ساڈیاں اولاداں ایہناں عمراں وچ نیں بالاں دی مصروفیات تے معاملات دے علاوہ تصوف زیر بحث رہے۔ جہدی بنیاد مراقبہ، خود کلامی تے اپنی ذات نال ملاقات اے دا سب توں وڈآ مسئلہ ایہ اے کہ ایس اسباق وجود دی لوڑ توں میل نہیں کھاندے ایہ روح دی پرورش دا سامان اے۔کسے وی معاشرت وچ رہن سہن اوہدے سیاق و سباق تے روایتاں دے مطابق ای ہووے گا لوکاں نال اخلاق و اطوار وچ ہمرنگ ہونا اوہناں دے شہر توں محفوظ رکھدا اے۔ دانشوراں دیاں گلاں جو کہ آفاقی سچائی وی رکھدیاں نیں۔جدوں دنیا وچ عمرانی نظریاتی نویں نویں متعارف ہوئے سول سوسائٹی کسے دستاویز دی تابع کرنا چاہی حقوق و فرائض دے تعین دیاں گلاں ہون لگیاں تے ہندوستانی یونانی تے مغربی فلسفیاں نے Conginial Companions دے دفتر کھول لئے جہڑے وکھو وکھ معاملات توں آگاہ رکھدے سن۔ علمی، فکری تے ہم آہنگی دی کھوج وچ لوک جہڑی فکری ذوق رکھدے سن اوہناں دے کول آندے کجھ پونڈ دیندے تے اپنے خیالات دا اظہار کردے تے ایہدے بارے اوہناں دے خیالات جاندے اپنی سوچ تے فکری پیاس دی سیرابی کردے سارا سفر تے مشقت اوہ اک ذہنی ہم آہنگی دی کھوج تے گل بات نال پنے من دی بھڑاس کڈھدے تے اپنے تحفظات دور کردے مینوں کدی علم و آگاہی، تصوف و شاعری، وطن عزیز دی معاشرت تے رہنمائی لینی ہووے تے اکثر مقصود بٹ (روزنامہ جنگ) قبلہ جناب سمیع اللہ ملک صاحب (لندن)، جامع الازہر توں تعلیم یافتہ جناب محمد صادق خان تنولی، آغا سہیل، سہیل احمد قصوری (امریکہ)، مرزا امتیاز بیگ بھولی (وزیر آباد) گلزار بھائی، قبلہ مقبود احمد بٹ نال رابطہ کر کے ایہناں مصروفیات وچوں ویلا لینا آں علم و آگاہی دے اجہے فکری زمزمے بہندے نیں اک اک فقرہ تے جملہ روح دی تنہائیاں تک نوں چھو جاوے پر شرط ایہ اے۔بقول جناب محمد صادق دے میاں محمد بخش دا آکھیا ہویا دھراندے نیں
خاصاں دی گل عاماں اگے نہیں مناسب کرنی
مٹھی کھیر پکا محمد کتیاں اگے دھرنی
گویا دانشوراںنال کرن والی گل جاہل، ضدی تے گنوار دے ساہمنے کرنی انج ای اے جیویں میٹھی کھیر پکا کے کتیاں نوں پا دتی جاوے ایس لئی کسے وی معاملے دی گل فکری اعتبار نال بالغ تے یقینا ہم آہنگ دوستاں نال کرنی پیندی اے نہیں تاں ایہو حالت ہوندی اے جہڑی اج چل رہی اے گل گل تے گولی چلن والا محاورہ اے۔حضرت علیؓ فرماندے نیں زید دا مخفی ہونا زہد اے پر ویکھیا گیا اے کہ جہڑے چوک چوراہواں، رکشیاں دے پچھے کدی فلمی اداکاراں دیاں فوٹواں سن اج ’’علماء‘‘ نے ہیئر کلر، کلف والی پگڑیاں دے نال تصویراں لا رکھیاں نیں تے دن رات دا زیادہ ویلا سو رہے نیںفیر (بزرگ درویش) کہلوان تے بضد نیں زہد و تقویٰ دے دعویدار نیں جہدے پرچار لئی فلیکس شیٹاں ای نہیں سوشل میڈیا تے وی قبضہ اے آپ ای اندازہ لا لوو ساڈے ایتھے فلم تے علم دا سفر کتھے اپڑ گیا عمل و عبادت دا سفر جہڑی تیزی نال ریا کاری تے کاروباری ماحول دی بدبو دار صورت گری کر رہیا اے سوسائٹی دی فکری حالت کیہ ہووے گی۔ علمی محفلاں تے مفقود ہو گئیاں، گل بات دے سلسلے وی منقطع ہوئے جہناں توں معلوم ہوندا کہ ٭دل اکھاں دا صحیفہ اے ٭جہڑا حق نال ٹکرائے گا اوہنوں پچھاڑ دیوے گا٭گل کرو تاں جے پیمانے جاؤ کیوں جے بندہ اپنی زبان دے تھلے پوشیدہ اے٭لذتاں دے ختم ہون تے پاداشتاں دے باقی رہن نوں یاد رکھو٭جہڑا بندہ ذرا جہی مصیبت نوں بڑی اہمیت دیندا اے اللہ اوہنوں وڈی مصیبت وچ مبتلا کر دیندا اے٭فقر دی زینت پاک دامنی اے تے تونگری دی زینت شکر اے ٭سب توں وڈی دولت مندی ایہ اے کہ دوجیاں دے ہتھاں وچ جو اے اوہدی آس نہ رکھی جاوے٭بسا اوقات اک واری دا کھانا بہت واری دے کھانیاں توں مانع ہو جاندا اے٭دوجے دے سینہ توں کینہ تے شر دی جڑ ایس طرح دا ٹوکہ آپ اپنے سینہ توں ایہنوں کڈھ سُٹو٭ حسد دی کمی بدن دی تندرستی اے٭لالچ ہمیشہ دی غلام اے ٭جہڑا تہاڈی اکھ نال تہاڈی لوڑ نہ جان سکے اوہنوں اپنی حاجت بیان کرکے شرمندہ نہ ہوو ٭لوکاں توں ناامیدی آزادی اے ۔ آقا کریم نے فرمایا جہڑے بندے نے اپنا راز لُکایا اوہ جلد مراد نوں اپڑیا۔ ایس لئی اج وی جہدے کول وی علم و فکر تے آگاہی دی مشعل رکھن والے موجود نیں اوہناں نال رابطے وچ رہنا چاہیدا اے دکھاں توں نجات لئی ماضی دے دریچے کھول کے حقیقی تے پرانے دوستاں نال رابطہ وچ آنا چاہیدا اے۔ مینوں ایہدی افادیت دا پچھلے کالم دے لکھن دے بعد بے لوث دوستاں دے رابطے توں بہت لطف آیا جد کہ جہڑے لوکاں دے نال عملی زندگی تے سرکاری غلامی وچ 28ورھے دن دے 10گھنٹے گزارے زندگی وچ ملن والے جتن گھاؤ نیں ایہ سب ایہناں راہگیراں توںلگے۔مینوں یاد اے جدوں پہلی واری عمرے دی سعادت نصیب ہوئی تے اک دفتری جو دوستی دے دعویدار سن ، نے آکھیا میرے لئی دعا کرنا میں آکھیا ضرور کراں گا نال ای میں آکھیا میں اپنے رب توں کہواں گا کہ یااللہ جہڑے کوئی میرے بارے جیویں سوچدا یاں خیال رکھدا اے، ارادہ رکھدا اے تسیں اوہدے نال اُنج دا ای معاملہ کر دیوے تے ایس طالب دعا نے جہدے چہرے دی ہوائیاں اڈ گئیاں فوراً بولیا کہ ایہ تے بددعا وی اے میں آکھیا تسیں میرے لئی چنگا سوچ لوو تے میرے بارے نیک ارادہ رکھو میں گل اگے ودھائی کہ ایہ حضرت علیؓ دی دعا اے اوہ کہن لگا کہ اوہناں دی تے لمی چوڑی مخالفت وی سی میں عرض کیتا کہ اسیں وی اپنے ہتھ ملان والیاں وچ منافقاں تے مخالفاں دی تعداد کوئی گھٹ نہیں رکھدے ایس لئی کعبہ دا سہارا لینا پوے گا۔ ایہ ازراہے تفنن گل آ گئی کاروبار تے سیاست و روزگار وچ ملن والے لوک دوست نہیں ہوندے دراصل مستقبل دے دشمن ہوندے نیں۔ بہرحال گل کتھے کتھے نکل گئی۔ اپنی دھرتی، مذہب تے معاشرت دانشوراں دی دانش نوں مشعل راہ تے حقیقی فکری دوستاں تے رہنماواں توں رہنمائی نال کافی مسئلے حل ہو جاندے نیں۔ ناسٹیلجیا توں باہر آیا تے احساس ہویا۔ آمریت ہ ہوئی جمہوریت ہوئی ضیاء ہ ہویا عمران ہویا کیہ فرق پیندا اے۔ قوم، ملک ، عوام دی اپنے اپنے دائرے وچ حالت انج ای اے کہ
رات باقی تھی جب وہ بچھڑے تھے
کٹ گئی عمر رات باقی ہے