کورونا دے اثرات تے طیاتہ حادثہ

لکھت:حمید اللہ بھٹی

عید وی کنہاں اندیشیاں تے وسویاں وچکار لنگھی احساسات نوں لفظاں وچ بیان کرنا مشکل اے وطن عزیز وچ کرونا دا عفریت انسانی جاناں نگل رہیا اے تے دوجے پاسے ایس وبا دے پھیلائو دی شدت وچ وی دن بدن وادھا ہوندا جا رہیا اے۔ خوف دی فضا اے لوگ اپنے پیاریاں نوں ملن وچ وی احتیاط کرن لگے نیں کنج دا ویلا آ گیا اے کہ خونی رشتیاں وچ وی میل ملاقات محدود تر ہون لگی اے ایہہ سلسلہ کدوں تیکر چلے گا؟ کسے دے کول یقینی جواب نہیں تے کیہ دنیا روز مرہ دے سابقہ معمولات ول کدی آ سکے گی؟دا جواب دیندے ہوئے وی ماہرین مخمصے دا شکار نیں اندازہ اے کہ لوگاں نوں کرونا دے نال گزارہ کرن لئی اپنے معمولات زندگی وچ کجھ مستقل تبدیلیاں لیانیاں پین گیاں نہیں تے زندگی اجیرن ہو سکدی اے دنیا دی وڈی وڈی طاقتاں کرونا تے قابو پان توں قاصر تے بے بسی دا شکار نیں انج دی لاچارگی دا مشاہدہ کدی نہیں ہویا ہلاکت خیز ہتھیار بنان والی مملکتاں انسانی ہلاکتاں نوں روکن دے بڑے جتن کر رہیاں نیں پر ہجے تیکر ہر کوشش ناکامی نال دوچار ہو رہی اے اللہ توں دعا ای کر سکنے آں کہ اے معبودِ برحق ساڈی کوتاہیاں تے نافرمانیاں نوں در گزر فرما بے شک تو رحیم تے کریم اے تے خالق ومالک وی، اے پروردگار اسیں کسے امتحان دے قابل نہیں خاتم النبینؐ دے صدقے رحمن فرما، اسیں جنے وی گناہ گار آں بدکار آں یا خطا کار ، ساڈے گناہ ساڈی بدکرداریاں تے خطاواں تیری رحمت توں ودھ نہیں اسیں تاں عاجز تے لاچار آں پر تو کُن کہنا اے تے فَیَکُون ہو جانا اے ساڈٰ کوتاہیاں، نافرمانیاں نوں نہ ویکھ اپنے کرم دا مظاہرہ فرما کہ بے شک تو ہر شے تے قادر ایں تو چاہے تے حضرت آدم ؑ وانگوں سانوں وی مصیبتاں توں نکلن دا علم تے راہ دس سکنا اے بے شک توں جنہوں چاہے ہدایت دیویں تیرے کول کسے شے دی کمی نہیں تیری مخلوق عاجز آ چکی اے خالق و مالک اپنے بندیاں توں عفودرگزر نال کم لے اینا بوجھ نہ پا جنہوں چُکن دی مخلوق وچ ہمت نہیں۔
بڑے عجیب دن لنگھے نیں عبادت دے دوران نمازی وی اک دوجے توں فاصلا رکھدے رہ انج دی عبادت دا طریقہ سارے رمضان اپنایا گیا کرونا نے کیہ دن وکھائے نیں کہ اک نماز وچ شامل نمازی اک دوجے توں دور اللہ دے اگے سربسجود رہے پر اسیں ناامید نہیں کیوں جے مایوسی گناہ اے تے اللہ دا اک وعدہ ایہہ وی اے کہ اوہ کسے تے بساط توں ودھ بوجھ نہیں پاندا تے اسیں انتظار وچ آں جدوں اللہ دی رحمت جوش و چ آئے تے اپنے بندیاں دے مصیبتاں دا خاتمہ کر دیوے کرونا دے اثرات توں کنج کنج روح فرسا واقعے ہون لگے نیں جیہڑے دسدے ہوئے قلم وی کنب جان اک مریض نے اپنی دن بدن وگڑدی حالت ویکھ کے جیہڑے علاج کر رہے سن اوہناں نوں کہیا کہ مرن توں پہلاں مینوں اک وار بچے وکھا دیو میں ملن دی ضد نہیں کراں گا چاہے بچے دور شیشے پار کھلوتے رہن بار بار اک ای التجا کرن نال معالجاں دا دل وی پگھل گیا تے اوہناں نے مریض توں وعدہ لیا کہ جے اوہ ملن دی ضد نہ کرے تے بچے وکھا دیندے نیں ساریاں شرطاں طے ہون توں بعد بچیاں نوں والد دی طرفوں آخری وار ویکھن دی آرزو دسی گئی پر کوئی بچہ وی چہرہ ویکھن تے آمادہ نہ ہویا بلکہ سب نے انکار کر دتا جنہاں بچیاں دی تعلیم و تربیت لئی دیارِ غیر دیاں مصیبتاں برداشت کیتیاں اوہ ای دور توں منہ وکھان توں وی انکاری ہو گئے کیہ ایس وچ سبق نہیں؟جے ہین تے انسانی رشتے کنے ناپائیدار نیں جنہاں دی خاطر سانوں اللہ دے حضور پیش ہون توں پہلاں گناہواں دا بوجھ ودھان توں اجتناب کرنا چاہیدا اے اج بخشش دی دعا کرن تے عبادت دے موقعے نیں دستیاب موقعیاں توں فائدہ مند ہون ، اللہ توں مغفرت طلب کریے تے نیکیاں اکٹھیاں کرن تے چنگے اعمال ول دل نوں راغب کریے تاکے روزِ محشر میزان ویلے پچھتاوے توں بچ جائیے۔
سچ ایہہ اے کہ اسیں آپ وی مرن تے آمادہ تے تیار اجتماعی خود کشی دی سبیل کردے رہنے آں عیدالفطر توں تن دن پہلاں کراچی وچ طیارہ حادثے نے عید دیاں خشیاں سوگواری وچ بدل دتیاںَ ایہہ ایس ورھے دے دوران تیجا حادثہ اے حالانکے خطے دے دیگر ملکاں مثلاً بھارت، سری لنکا، یا بنگلہ دیش جہے ملکاں وچ مسافر بردار طیاریاں وچ حادثے نہ ہون دے برابر نیں پر پی آئی اے وچ حادثیاں دا تسلسل ظاہر کرنا اے کہ ایہہ ادارہ انتظامی دے نال تکنیکی حوالے نال وی زوال دا شکار اے۔ ایہہ حادثہ ای سی، قتل یا لاپرواہی، تحقیقات جاری نیں پر ذمہ داراں دا تعین ہو سکے گا یا نہیں؟ یادی النظر وچ جواب نفی وچ آن دا امکان اے اک گل پورے وثوق نال کہی جا سکدی اے کہ کدھرے نہ کدھرے غلطی ہوئی اے دنیا وچ بے شمار ایئر لائناں دے طیارے مسافراں نوں لیان لے جان وچ مصروف نیں پر پی آئی اے جنے حادثے کسے ہور ایئر لائن نوں پیش نہیں آندے جس دا مطلب اے کہ اسیں اپنی کوتاہیاں دور کرن تے تیار نہیں بے شک زندگی تے موت اللہ دے ہتھ وچ اے پر غؒطیاں تے کار بند رہنا خود کشی تے قتل دی وارداتاں کرنا اللہ دا حکم نہیں کون لوگ نیں جیہڑے پیسے ل ے کے لوگاں نوں اجتماعی خودکشی تے گھلدے نیں؟ جہاز دا پائلٹ کیوں جے موجود نہیں ایس لئی دنیا توں جان والے نوں ذمہ دار ٹھہرا کے اصل کوتاہی دے مرتکب افراد دا تحفظ کیتا جا رہیا اے حالانکے ایہہ گل کھل چکی اے کہ پہلی وار اُترن دے دوران طیارے دے لینڈنگ گیئر جام ہو گئے جس دے متعلق آگاہ کرن تے کریش لینڈنگ دا مشورہ تے دتا گیا پر رن وے تے فوم نہیں وچھایا گیا ایسے لئی زمین توں چنگاریاں پیدا ہوئیاں تے انجناں وچ اگ لگ گئی ایسے دوران دوبارہ اُڑان بھردے ہوئے بدقسمت طیارے نال پرندے ٹکرائے جس نال طیارہ لینڈنگ توں اک منٹ پہلاں عمارتاں نال ٹکرا کے تباہ ہو گیا کیہ اسیں غلطیاں توں کدوں سکھاں گے؟ بظاہر صورتحال توں ایہو ظاہر ہوندا اے کہ غلطی تسلیم کرن تے کوئی تیار نہیں تے تحقیقات توں وی کوتاہی دے مرتکب صاف بچ نکلن گے کسے نوں کیتے دی سزا نہ ملن تے ای ملک دا جانی تے مالی نقصان ہو رہیا اے جے اک وار شفاف انکوائری ہوئے تے ذمہ داراں دا تعین کر کے عبرتناک سزا دتی جائے تے حادثیاں دی روک تھام کرن دے نال اجتماعی قتلاں دا سلسلہ رُک سکدا اے۔