بھارت تے ذات پات اتے مرد م شماری

علی انور

بھارت وچ ذات پات اتے مبنی نظام ایس حد تک پسماندہ اے کہ کوئی تھلری ذات دا بندا جے برہمناں دے مندر وچ وی داخل ہو جاوے تے اوہنوں سزاوار سمجھیا جاندا اے۔ جدید دوروچ بھارت دے کئی ایسے علاقے نیں جتھے دلت افراد گھوڑے اتے نہیں بیٹھ سکدے۔ جُتی نہیں پہن سکدے تے برہمناں نال میل جول نہیں رکھ سکدے۔ اک رپورٹ دے مطابق بھارت وچ برہمن پورے ملک دی آبادی دا صرف دس فیصد نیں لیکن اوہ پورے ہندوستان اتے حکومت کر رہے نیں۔ ذات پات پاروں دلتاں نوں ملازمتاں توں محروم رکھیا جاندا اے۔ اوہناں نوں اگے نہیں ودھن دتا جاندا۔
اعلیٰ ذات والے ہندوواں ولوں اوہناں اتے ظلم کیتے جاندے نیں جہدی وجہ نال ہن پورے بھارت وچ ایہ مطالبہ زور پھڑ رہیا اے
کہ بھارت وچ ہون والی مردم شماری ہن ذات پات دی بنیاد اتے کیتی جاوے تاں جے دلتاں تے تھلڑی ذات والے بندیاں نوں اوہناں دا حق دوایا جا سکے۔ جے ڈی یو‘ آر جے ڈی‘ ایس پی‘ بی ایس پی‘ آر جے ڈی تے ڈی ایم سنے سیاسی جماعتاں ذات پات دی مردم شماری دا مطالبہ کر رہیاں نیں تے ایہہ دعویٰ کر رہیاں نیں کہ نام نہاد اعلیٰ ذاتاں نے ملازمتاں تے اعلیٰ تعلیم تک رسائی وچ غیر متناسب حصہ لیا اے۔
بہار دے وزیراعلیٰ نتیش کمار جہڑے ایس مطالبے دے سب توں وڈے حامی نیں اوہناں دا کہنا اے کہ ہر ذات دے گروپ دی آبادی دی گنتی نال حکومت نوں زیادہ درست فلاحی پروگرام بنان وچ مدد ملے گی۔ (واضح رہے کہ بی جے پی ایس مطالبے دی سب توں وڈی مخالف اے کیوں جے ایس توں بی جے پی دا ہندوتوا دا نظریہ کمزور پے سکدا اے)۔ بھارت وچ ذات پات دی بنیاد اتے آخری واری مردم شماری برطانیہ دے زیر قبضہ ہندوستان وچ 1931ء وچ ہوئی سی۔ بھارت وچ تھلڑی ذات دے بندیاں لئی کوٹہ مختص اے جہنوں درج فہرست ذاتاں لئی کوٹہ یا جہنوں دلت وی آکھیا جاندا اے۔ 15فیصد تے قبائل لئی 7.5فیصد مختص اے۔
دُجے پسماندہ طبقے (او بی سی) لئی سب توں ودھ ریزرویشن مینڈیٹ 27فیصد ذات اتے مبنی اے کیوں جے بی پی منڈل کمیشن نے ذات دی بنیاد اتے طبقے دی پسماندگی دا اندازہ لا لیتا سی لیکن اوہ وی اوہناں نوں اوہناں دا اصل حق دوان وچ نکام رہیا۔
کمیشن دے مطابق محروم قبیلیاں دی آبادی دا تخمینہ 52فیصد سی لیکن وسائل وچ اوہناں لئی صرف27فیصد کوٹہ رکھیا گیا جہدی وجہ نال اوہناں دی محرومیان ودھدی جا رہیاں نیں۔ ایسے وجہ نال سماج وادی پارٹی دے صدر اکھلیش یادو جئے لیڈراں نے مطالبہ کیتا کہ ہر ذات دے گروہ نوں آبادی وچ اوہناں دے حصے دے تناسب نال نمائندگی ملنی چاہیدی اے۔ دُجے پاسے بی جے پی نے بھارتی پارلیمنٹ وچ واضح طور تے آکھیا اے کہ اوہ پالیسی معاملے دے طور تے ذات پات اتے مبنی سروس نہیں کرے گی جد کہ آر ایس ایس ذات پات دے نظام تے امتیاز اتے یقین نہیں رکھدی۔ ایس حقیقت دے باوجود کہ ذات پات دی بنیادا تے مردم شماری ہندوستان دی لوڑ اے‘ کیوں جے بھارتی سپریم کورٹ نے بی جے پی حکومت دی درخواست اتے ایس کیس نوں خارج کر دتا اے کہ کیس دی بنیاد اتے مردم شماری کرانا ممکن نہیں اے۔
ذات پات دی مردم شماری دے تازہ اعدادوشمار دی عدم موجودگی دا مطلب اے کہ 1931دے ذات پات دے تخمینے نوں 2022وچ فلاحی پالیسیاں بنان لئی پیش کیتا جا رہیا اے۔ ایہو وجہ اے کہ اج مودی دے دیس ہندوستان وچ نچلی ذات والیاں اتے ظلم و ستم ودھدا جا رہیا اے تے اوہناں دی کوئی شنوائی نہیں اے۔ نہ تے اوہناں نوں ملازمتاں وچ اوہناں دی آبادی دے تناسب نال موقع دتا جاندا اے تے نہ ای اوہناں لئی بجٹ وچ کوئی خاص پروگرام رکھے جاندے نیں جہدی وجہ نال ایہ پسماندہ طبقات ہن بھارت کولوں آزادی تک منگدے نہیں کتراندے۔ حال ای وچ مدھیہ پردیش وچ جتھے بی جے پی دی مقامی حکومت قائم اے اوہدا 19000 کروڑ دا ضمنی بجٹ پیش کیتا گیا اے جہدے وچ ریاستی حکومت نے قبائلی برادری لئی صرف400کروڑ یعنی چار ارب روپے مختص کیتے نیں۔
مدھیہ پردیش دی اسمبلی وچ اپوزیشن لیڈر کمل ناتھ نے آکھیا کہ بی جے پی حکومت قبائل مخالف اے کیوں جے اوہنے ضمنی بجٹ وچ قبائلی بہبود لئی تقریباً کجھ وی مختص نہیں کیتا۔ ایہدے الٹ بھارتی حکومت نے ’’جنتا تیاگورو دیواس‘‘ نامی پروگرام اتے 100کروڑ توں ودھ خرچ کیتے نیں۔ مودی حکومت عظیم الشان پروگرام منعقد کر کے قبائلی ووٹاں نوں اپنے وَل متوجہ کرن لئی انتخاباں وچ کروڑاں روپے خرچ کردی اے تے اوہناں دی تشہیر دے اشتہاراں اتے وی کروڑاں خرچ کیتے۔ جتھوں تک قبائلی علاقیاں دی ترقی دا تعلق اے‘ بی جے پی حکومت اوہناں دی فلاح و بہبود لئی گھٹ توں گھٹ دلچسپی لیندی اے۔ ایہو وجہ اے کہ اج دے بھارت وچ اک جانور دی عزت دلت تے پسماندہ قبائل دے شہریاں توں ودھ ہو چکی اے۔
ذات پات اتے مبنی مردم شماری دی حمایت بی جے پی نال تعلق رکھن والے دلت ممبران اسمبلی وی کردے نیں لیکن اوہناں دی آواز بی جے پی دے مضبوط گروپ دے سامنے دم توڑ جاندی اے۔ بی جے پی نوں آر ایس ایس کنٹرول کردی اے جہڑی ہندوتوا دے فروغ لئے قائم کیتی گئی اک تنظیم اے۔ ایس تنظیم نال تعلق رکھن والے اکثر افراد دا تعلق برہمن ذات نال اے۔ ہندوستان دا پاور سٹرکچر ایس طرحاں دا اے کہ ایہدے وچ شروع توں اچی ذات والیاں دا قبضہ اے لیکن بھارت دی وڈی آبادی دلت تے نچلی ذات والیاں نال تعلق رکھدی اے تے فیصلہ کن طاقت ایہ برہمن ای نیں۔ ایہو وجہ اے کہ اج دا بھارت دنیا نوں دھوکہ دین لئی سکیولرازم دا لبادہ اوڑھدا اے لیکن بی جے پی ہووے یا کانگریس‘ کوئی وی نچلی ذات والیاں نوں بااختیار بنان وچ دلچسپی نہیں رکھدی تے ایہو بھارت دے سکیولرازم دا اصل چہرہ اے۔