سوشل میڈیا ،اخلاقیات دا جنازہ تے دشمن دیش دیاں گلاں

یوٹیوب اُتے ویڈیو کوئی ہور ہوندی اے تے ایس دے اندر مواد کجھ ہور، یعنی لوکاں نوں متوجہ کرن لئی انج انج دیاں چھڈیاں جاندیاں نیں کہ خدا دی پناہ

عتیق انور راجہ

کجھ دن پہلے خبر پڑھی کہ سرکار اپنے تنخواہ داراں دے سوشل میڈیا ستعمال کرن اُتے پابندی لا رہی اے۔ سرکار دے جو من وچ آئے اوہ کر سکدی اے تے اج کل اک پیج دی برکت نال حکومت بوہت کجھ نہ چاہندے ہوئے وی کر رہی اے۔ کہن نوں بوہت کجھ اے پر ایہہ قارئین اُتے چھڈنا واں کہ تسیں سرکار دے کنہاں کماں دی حمایت کردے او کنہاں توں اختلاف کردے نیں۔ اج میرا موضع سماجی رابطے، اخلاقیات تے دشمن دیش اے۔ ایس لئی ایہناں ای اُتے گل کرنا واں۔ پاکستان وچ جدوں سماجی رابطیاں دی سہولت میسر آئی اے، بوہت سارے لوکاں نے پیسے بنان لئی یو ٹیوب چینل شروع کیتے ہوئے نیں۔ ایہناں بوہت سوں وچوں بوہت سوں نوں نہ دنیا دا پتہ اے نہ اپنی کجھ خبر رکھدے نیں بس الٹی سدھی حرکتاں کر کے ایہہ صاحب چاہندے نیں کہ ایہناں دے فالور ودھ جان ایہناں دا واچ ٹائم ودھ توں ودھ ہو جائے تے ایہناں دے بینک وچ ڈالراں دی برسات شروع ہو جائے۔ صاحبو! ماسوائے دیوانیاں دے پیسہ کنہوں چنگا نہیں لگدا؟ اج کل پیسہ کمان دی ایس نس بھج وچ ہر طبقہ، فکر توں لوک شامل نظر آندے نیں، مذہبی و سیاسی جماعتاں توں لے کے موٹیوشینل سپیکر تے ماہرین تعلیم توں اک ریڑھی والا وی ایس دوڑ وچ شامل ہو چکیا اے۔ ایس وچ کوئی شک نہیں کہ بوہت سارے لوک ایہناں سماجی رابطے توں علم و شعور ونڈ کے پیسے کما رہے نیں پر بوہت سارے پیسے کمان لئی ، کمنٹس، لائیک تے شیئر لئی انج دیاں حرکتاں کردے نیں کہ دل توں آہ نکلدی اے کہ میرے اقبال دے شاہیناں نوں کیہ ہو گیا اے۔ کیہ ساڈے شاہین ناچ دے مسخرہ پن کر کے تے رشتیاں دا تقدس پامال کر کے ستاریاں اُتے کمند پان دا کم کرن گے۔ یوٹیوب اُتے ویڈیو کوئی ہور ہوندی اے تے ایس دے اندر مواد کجھ ہور، یعنی لوکاں نوں متوجہ کرن لئی انج انج دیاں چھڈیاں جاندیاں نیں کہ خدا دی پناہ، ٹی وی چینل تیکر سب دی رسائی ناممکن سی پر ہن خیر توں یوٹیوب دی برکت نال ملک وچ دانشوراں دی بہتات ہو چکی اے۔ ریاستی اداریاں دی گل ہوئے، ریاستی محکمیاں دی کارکردگی اُتے سوال چُکنا ہوئے یا فیر سیاست داناں دے کارنامیاں نوں عوام نال روشناس کرانا ہوئے، یوٹیوب اُتے بیٹھے دانشور الفاظ دے جادو نال تے اپنی تحقیقاتی رپورٹاں نال انج انج دے انکشافات کردے نیں کہ جے ایہناں نوں سچ من لیا جائے تے اگلے دن ملک دی قسمت ای بدل جائے۔ سوشل میڈیا سہولت نال ملک وچ اک عجیب جہیا رواج چل پیا اے کہ ہر کوئی ہر مسئلے اُتے اپنی رائے دیندا نظر آندا اے تے بوہت سارے صاحبان نہ صرف رائے دیندے نیں بلکہ اوہ اپنے کہے الفاظ توں ایہہ ثابت کرن دی کوشش کردے نیں کہ اوہ بلکل ٹھیک گل کر رہے نیں، ایہناں نوں معاملات دا بخوبی اندازہ اے ایہناں دے ذرائع بوہت بھروسے والے نیں، ایس لئی اوہ حالات اُتے زیادہ بہتر تے موثر تبصرہ کرن دا حق رکھدے نیں۔ پاکستان دے ایران سعودی عرب نال تعلقات دی گل ہوئے، پاک امریکہ تعاون تے اڈیاں دی کہانی ہوئے، افغانستان توں بھارت تے امریکہ دی پسپائی دا فسانہ ہوئے یا چین دا پاکستان وچ ودھدا اثر و رسوخ ہوئے۔ فیس بکی تے یوٹیوبی دانشوراں دے کول ایہناں سب اُتے گل کرن لئی بوہت کجھ اے۔
اک مسئلہ جیہڑا بوہت وڈا اے جس اُتے کدھروں کوئی موثر مشورہ نہیں ملدا اوہ ایہہ کہ سماجی رابطیاں دی سائٹاں اُتے پاکستانی جدوں وی بھارتی مفادات دے خلاف کوئی پوسٹ لاندے نیں۔ بھارتی ایجنسیاں، بھارتی آئی ٹی ماہرین حرکت وچ آندے نیں تے کجھ سیکنڈ وچ ای پوسٹ لان والیاں دے سوشل میڈیا اکائونٹ مکمل یا جزوی طور بند کر دتے جاندے نیں۔ حیران واں، پریشان واں تے پشیمان واں کہ ہر میدان وچ بھارت نوں ہران دی گل کرن والے میرے ملک دے اکابرین، ماہرین تے سیانے ایس مسئلے دا کوئی حل کیوں نہیں لبھ رہے، ایس بارے کیوں نہیں گل کیتی جاندی کہ اج کل اسیں اخلاقی گراوٹ دے جس نچلے درجے اُتے آں ایس دے پچھے وڈی وجہ ساڈا دشمن بھارت اے۔ ایس وچ کوئی شک نہیں کہ اسیں بھارت نوں جنگ دے میدان وچ ہرا سکنے آں۔ پر میڈیا دی جنگ وچ بھارت وچ بھارت سپر پاور دا درجہ رکھدا اے۔ پرنٹ، الیکٹرانک تے سوشل میڈیا اُتے بھارت دی مکمل اجارہ داری اے۔ ساڈی حکومت تے ساڈے تھنک ٹینک دے سوچن لئی ایہہ نقطہ وی بوہت اہمیت دا حامل اے کہ بھارت وچ بنن والی بی گریڈ فلماں فیس بک ، یو ٹیوب اُتے بنا کسے خواہش دے کیوں چلن لگدیاں نیں۔ اصل وچ ہوندا انج اے کہ جدوں اسیں فیس بک اُتے کوئی پاکستانی خبر، یا گیت سنگیت سن رہے ہونے آں تے اک بعد اک بھارتی ویڈیو ساڈی سکرین وچ اگے آن لگدی اے۔ اج کل بھارت وچ رشتیاں دے تقدس نوں پامال کرن والی غیر اخلاقی ویڈیوز بنان دا کم بوہت زور و شور نال چل رہیا اے ایہناں وچ کجھ ویڈیوز خاص طور تے دیور بھابھی، ساس جوائی، بہو سسر تے سالی جیجا دے ناجائز تعلقات اُتے فلمائی گئی ہوندی اے۔ اسیں جنہی مرضی کوشش کر لیے انج دیاں ویڈیوز اک دے بعد اک ساڈی فیس بُک اُتے اگے آندیاں رہندیاں نیں پر انج دیاں ویڈیوز دے فیس بک اُتے چلن دی کوئی ممانعت نہیں۔ دشمن دیش دی ایجنسیاں تے ایہناں دے کارندے تے کاروباری لوک ساڈے نوجواناں دا اخلاق تباہ کرن لئی مسلسل متحرک نیں جد کہ ساڈے ولوں مجرمانہ خاموشی اے۔ پچھلے دناں ملک دے اک معروف دانشور، کالمنگار تے سیاست دان دے کول بیٹھا ہویا سی جناب نے فرمایا راجہ صاحب، ساڈے حکمراناں نے شاہی محلہ بند کر کے بوہت وڈی غلطی کیتی اے۔ اک ویلا سی اوتھے دنیا دی حسین ترین عورتاں اپنے بنائو سنگھار تے رکھ رکھائو نال لوکاں دے دلاں دی تسکین دا ساماں فراہم کیتاں کردیاں سن ساڈے بادشاہواں نے بنا کسے منصوبہ بندی شاہی محلے بند کر کے اک انج دی غلطی کیتی جس دی سزا اج ساری قوم کسے نہ کسے صورت بھگت رہی اے۔ حکومت نے کوٹھے بند کیتے تے اوتھے مقایم خواتین کوٹھیاں وچ جا بسیاں، تماش بیناں ل ئی ایہناں دی محفلاں وچ جانا آسان ہو گیا تے ایہناں دے ریٹ ودھ گئے۔
ساڈے حکمراناں نے گناہ تے ثواب دے چکر وچ پہلے ٹی وی تے فیر پابندیاں لاندے ہوئے اپنی فلم انڈسٹری تباہ کر لئی۔ سینما گھر بند کر کے لوکاں توں سستی تفریح کھوہ لئی۔ تھیٹر انڈسٹری اپنے ہتھوں اجاڑ دتی۔ نتیجہ کیہ ہویا، ساڈے لوکاں نے وی سی آر اُتے بھارتی فلماں ویکھنا شروع کر دتیاں جنہاں گھراں وچ پی ٹی وی ویکھنا ممنوع سی ایہناں دے گھراں دے جوان ہر جمعرات نوں گوانڈھی ملک دیاں فلماں ویکھ کے رات بسر کرن دے عادی ہو گئے۔ والدین، استاد تے سرکار نے اکھاں بند رکھیاں تے نوجوان اخلاق باختہ فلماں ویکھ ویکھ کے جوانی وچ پیر رکھدے رہے۔ اک ویلے وچ ساڈے سٹیج ڈرامیاں دا بڑا ناں سی پر فیر سٹیج اُتے گھٹیا جگت باز فنکاراں تے فحش ڈانس کرن والی فنکاراواں دا قبضہ ہو گیا۔ جدوں ڈش ٹی وی نے یلغار کیتی تے نہ صرف بھارت بلکہ یورپ دی رنگین فلماں ساڈے بیڈ روماں وچ ویکھن دا رواج ہو گیا۔ گوانڈھی ملک دی جنگ دا حصہ بنے تے اپنے ملک وچ کھیڈاں دے میدان اجاڑ لئے۔ پچھلی صدی وچ پاکستان دا سکوائش، ہاکی وچ بڑا مقام سی پر دشت گری توں بچن لئی ساڈی حکومتاں نے سکول و کالج وچ کھیڈاں دے مقابلے بند کروا دتے۔ ودھدی آبادی دے نال حکومت نویں سکول نہ بنا سکی تے پرائیویٹ سکولاں دے بورڈ جا بجا نظر آن لگے فیر پرائیویٹ شعبہ تعلیم نوں روزگار دا بہترین ذریعہ سمجھدے ہوئے ایس وچ نت نویں برینڈز اگے آن لگے۔ والدین روزی روٹی دے چکر وچ بالاں دی بامقصد تعلیم تے تربیت توں غفلت دا شکار ہوئے تے کالجاںتے سکولاں وچ سویر دی اسمبلی تیکر نوں ختم کر کے بالاں نوں نمبراں دی دوڑ وچ لا دتا۔ اعلیٰ تعلیم یافتہ نوجوان ہتھاں وچ ڈگریاں لئے دفتراں دے چکر لان لگے۔ بوہت تھوڑیاں نوں ملک وچ نوکری ملی تے بوہت زیادہ ماں بھین دا زیور ویچ دے بہتر مستقبل لئی ناجائز طریقیاں نال بیرون ملک جان لگے۔نمود و نمائش اخلاقیات نوں کھا گئی، ملک وچ سفارش تے پیسہ میرٹ نوں نگل گیا تے اعلیٰ دماغ بیرون ملک جا کے وسن لگے۔ حکومتاں فنون لطیفہ اُتے سرمایہ کاری تے نہ کر سکن الٹا سینما تے تھیٹر دے ٹکٹاں اُتے بھاری ٹیکس لا کے سستی تفریح نوں طلبا و طالبات تے عام لوکاں دی پہنچ توں دور کر دتا گیا۔ شاعراں، ادیباں تے لوک گلوکاراں دی حوصلہ افزائی توں ہتھ کھچ لیا گیا تے ادبی بیٹھکاں تے ڈیرے ویران ہو گئے۔ ایہناں حالات دا قصور وار کنہوں ٹھہرایا جائے۔ یقینا پہلے تے والدین، اساتذہ توں کوتاہی ہوئی پر اصل گناہ ریاستی مسنداں اُتے بیٹھن والیاں دے سر جائے گا۔ جیہڑے بدلدے ہوئے حالات دے مطابق بروقت فیصلے کر کے قوم دی سمت متعین کرن وچ ناکام رہے۔ جے ساڈی اپنی فلم انڈسٹری قائم رہندی، ٹی وی ڈرامیاں اُتے سرمایہ کاری کیتی جاندی، کھیڈاں دے میدان آباد کیتے جاندے۔ پنڈاں، قصبیاں تے نکے شہراں توں لے کے سونا اگلدی زرعی زمیناں نوں کھا جان والی ہائوسنگ سکیماں وچ کھیڈاں دے میدان بنائے جاندے تے شائد اج میرے ملک پاکستان دے حصے وچ وی اولمپک گولڈ میڈل آندے پر ہن سانوں من لینا ہوئے گا کہ اسیں بحیثیت قوم مناسب فیصلے نہیں ہوئے۔ سانوں سمھ لینا اے کہ الٹی سمت نس کے کوئی کنج منزل تیکر اپڑ سکدا اے۔ ہن ساڈے کول فتوے بازی اے الزام تراشی اے۔ معصوم بچیاں توں لے کے بزرگ عورتاں دے نال گینگ ریپ ہو رہے نیں۔ مولوی ماسٹر سارے ایس حمام وچ ننگے ہو رہے نیں۔ آئے دن کسے مدرسے وچ ، کسے درگاہ اُتے بالاں دے نال، معصوم بچیاں دے نال درندگی دی کہانیاں سنن نوں مل رہیاں نیں۔ کیہ ستم اے کہ اسلام دے ناں اُتے بنن والے ملک پاکستان وچ عورتاں بچے، گائے، بھینساں تے دیگر جانوراں تیکر دے نال زیادتی تے سیکس کیتا جا رہیا اے۔ مجرماں دا خدا اُتے یقین ایس قدر گھٹ ہو گیا اے، حکومتی قوانین دا ڈر انج ختم ہویا کہ قبر وچ کفن زدہ عورت وی محفوظ نہیں۔ ساڈی اخلاقیات دی تباہی وچ ساڈی اپنی غفلتاں دے نال نال دشمن دیش توں آن والے ہیجان خیز فلماں، گانے تے ڈانس دے بعد بی گریڈ فلماں دا کردار وی مدنظر رکھیا جانا ضروری اے۔ کجھ ہفتے پہلے خبر آئی کہ گوانڈھی ملک بھارت دے شہر ممبئی وچ پولیس نے پورنو گرافی کیس وچ مشہور معروف اداکارہ شلپا شیٹھی دے بزنس مین شوہر راج کندرا نوں گرفتار کر لیا اے۔ تفتیش تے تحقیقات دے بعد بھارتی پولیس نے شلشا شیٹھی دے شوہر دے مکروہ دھندیاں دا سارا پول کھول کے رکھ دتا۔ پولیس دے مطابق بھارتی بزنس مین، پروڈیوسر تے اداکارہ شلپا شیٹھی دے شوہر راج کندرا اُتے ایہہ الزام ثابت ہو چکیا اے کہ اوہ نہ صرف فحش فلماں بناندے سن بلکہ ایہناں غیر اخلاقی فلماں نوں موبائل ایپ اُتے اپ لوڈ کر کے کروڑاں دی کمائی وی کر رہے سن۔
ہن سنیا اے شلپا شیٹھی اپنے شوہر توں علیحدگی اُتے غور کر رہی اے۔ بھارتی میڈیا رپورٹ دے مطابق شوہر دے فحش فلماں دے کیس وچ گرفتار ہون دے بعد شلپا شیٹھی ٹٹ چکیاں سن۔ پولیس نے جس ویلے ایہناں دے گھر چھاپہ ماریا تے ایس ویلے وی شلپا شیٹھی تے ایہناں دے شوہر دے وچکار لڑائی ہو رہی سی۔ یا تے اداکارہ اپنے پتی دیو دے کارنامیاں توں بے خبر سن یا پھڑے جان اُتے اداکاری کردے ہوئے اپنے آپ نوں معصوم قرار دلوان دی کوشش وچ سن۔ ممبئی پولیس ذرائع دے مطابق شلپا شیٹھی حکام دے ساہمنے جذبات اُتے قابو نہ رکھ سکیاں سن تے اپنا آپا کھو بیٹھیاں۔ رپورٹس دے مطابق ایہناں نوں اپنے شوہر اُتے چیخدے ہوئے سنیا گیا، کہ جدوں ساڈے کول سب کجھ اے تے تینوں ایہہ سب کرن دی کیہ لوڑ سی، اوہ راج کندرا اُتے چیخ رہی سی ایتھوں تیکر کہ چھاپہ مار پولیس ٹیم نوں مداخلت کر کے ایہناں نوں چپ کرانا پیا۔
صاحبو! اخلاقیات نال ای اک فلاحی معاشرے دی تکمیل ہو سکدی اے۔ ایس لئی ضروری اے کہ اپنی اقدار دے فروغ لئی کم کرو۔ ایہہ ناممکن تے نہیں پر مشکل بوہت اے۔ جے اپنے بالاں لئی اک محفوظ ماحول چاہندے او تے اج سانوں سوچنا اے سمجھنا اے تے فیر اک تھنک ٹینک بنا کے فیصلے کرنے نیں۔ یکساں نصاب تعلیم چنگی کوشش اے پر پرائمری توں تعلیمی سلیبس وچ اخلاقیات، اقدار تے روایات دے اسباق شامل کرنے ہون گے۔ بالاں نوں پیسے تے نوکری لئی نہیں بلکہ علم و شعور لئی تعلیم دلوانی ہوئے گی۔ ایس نقطے اُتے وی غور کرنا ہوئے گا کہ بوہت سارے مسئلیاں دی وجہ آبادی وچ بے تحاشہ وادھا اے۔ ایس لئی آبادی نوں کنٹرول لئی جامع پلاننگ کرنی ہوئے گی تے آخری گل کہ دشمن نوں بارڈر دے نال نال سائنسی میدان وچ وی ہران لئی تیاری کرنی ہوئے گی۔