پنجابی دے دو ادیباں تے دانشوراں دی موت

لکھت:تنویر ظہور

اخلاق عاطف اردو تے پنجابی دے شاعر‘ ادیب تے محقق سن۔ ایہ پینٹر تے آرٹسٹ وی سن۔ ایہناں نے 1972 توں 1986 تک کمرشل آرٹسٹ دے طور تے کم کیتا۔ 1986 وچ اک ٹریفک حادثے دے نتیجے وچ لت ضائع ہو گئی۔ ایہدے بعد سارا دھیان ادبی کاوشاں تے لا دتا۔ 1958 نوں وزیرآباد وچ پیدا ہوئے۔ کجھ چر بعد سرگودھا شفٹ ہو گئے تے اوتھے 21جون نوں وفات پا گئے۔ ایہناں دے اردو تے پنجابی شاعری دے چار مجموعے چھپے۔ ایہناں نے سیرت نبویؐ تے پنجابی وچ دو کتاباں تخلیق کیتیاں۔ رہر کابل تے سیرت دا چانن۔ حکومت ولوں دو واری سیرت ایوارڈ نال نوازیا گیا۔ پنجابی فلمی گیتاں دے حوالے نال اوہناںنے بڑا کم کیتا۔ ایہناں دی کتاب گیتاں دی گونج 2007 وچ پنجاب انسٹیٹیوٹ آف لینگوئج آرٹ اینڈ کلچر نے چھاپی۔ ایس کتاب وچ پنجابی فلمی گیتاں دا سٹھ سالہ جائزہ 1947 توں 2006ء تک پیش کیتا گیا۔ ایہ مجلس میاں محمد دے بانی سن۔
اخلاق عاطف جدوں کدی لہور آئوندے تے اوہناں نال ملاقات ہو جاندی۔ ایہ دل دے مرض وچ مبتلا سن۔ پنجاب انسٹیٹیوٹ آف کارڈیالوجی آئوندے تے اوتھے وی ملاقات ہو جاندی۔ دل دے امراض پاروں خاکسار نوں وی اکثر پی آئی سی جانا پیندا اے۔
پروفیسر ڈاکٹر سید اختر جعفری ہمہ جہت شخصیت دے مالک سن۔ آپ پنجابی تے اردو دے افسانہ‘ ڈرامہ‘ تنقید نگار‘ معلم تے محقق سن۔ 1934ء وچ غیرمنقسم ہندوستان دے شہر کپورتھلہ وچ پیدا ہوئے۔ ابتدائی تعلیم کپور تھلہ وچ حاصل کیتی۔ 1947ء وچ ہجرت کرکے لہور آ گئے۔ ایتھے ایہناں دی رہائش ماڈل ٹائون وچ سی۔ ایتھے اوہناں نال میریاں کجھ ملاقاتاں رہیاں۔ سیدا ختر جعفری نے پنجاب یونیورسٹی توں بالترتیب 58ء‘ 64 تے 1972ء وچ ایم اے اردو‘ ایم اے فارسی تے ایم اے پنجابی کیتا۔ 1980ء وچ پنجاب یونیورسٹی توں پنجابی وچ پی ایچ ڈی وی مکمل کر لئی۔ ایس توں علاوہ 1994ء وچ ایم اے انگلش دا امتحان پاس کیتا۔ 1958ء وچ گورنمنٹ کالج ڈی جی خان وچ اردو دے لیکچرار دے طور تے بھرواں کیریئر شروع ہویا۔ 1967ء وچ اوہ گورنمنٹ کالج فیصل آباد دے پرنسپل رہے تے 1968ء نوں گورنمنٹ سائنس کالج لہور وچ اسسٹنٹ پروفیسر تعینات ہوئے۔ 1972‘ 1976ء دوران گورنمنٹ کالج باغبانپورہ تے 1981ء دوران پنجاب یونیورسٹی دے شعبہ پنجابی وچ بحیثیت پنجابی پروفیسر کم کیتا۔ 1990ء دے عشرے دے پہلے دو ورھے گورنمنٹ ایف سی کالج دے پرنسپل دی حیثیت وچ گزارے تے فیر دو دو ورھے گورنمنٹ کالج باغبانپورہ‘ پنجاب یونیورسٹی تے الخیر یونیورسٹی وچ پڑھاندے رہے۔ NKFACT کالج ماڈل ٹائون بحیثیت پرنسپل 2000ء ‘ 2004ء تے پنجاب یونیورسٹی وچ بحیثیت وزیٹنگ پروفیسر 2004-2008ء تدریسی فرائض نبھائے۔ ایہناں دی اردو تے پنجابی تصانیف دی فہرست کافی لمی اے۔ پنجابی وچ ایہناں دا زیادہ تر کم تحقیق‘ تالیف تے وکھووکھ امتحانات دی گائیڈاں دی نوعیت دا اے۔ پہلی پنجابی کتاب ویروے 79ء وچ سامنے آئی۔ ایہناں دے پی ایچ ڈی مقالے دا موضوع سی میاں محمد بخش‘ حیاتی تے شاعری۔ انگریزی تے فارسی وچ وی ایہناں دیاں کتاباں چھپیاں۔ ایہناں نے کلام بابا فرید دا اردو ترجمہ کیتا۔ 1980ء وچ ایہناں نوں نیشنل بک کونسل ایوارڈ 89ء وچ خوشحال خان خٹک ایوارڈ تے چار واری مسعود کھدرپوش ایوارڈ توں علاوہ 2007ء وچ گورونانک ایوارڈ گورداسپور ہندوستان وی دتا گیا۔ ڈاکٹر سید اختر حسین جعفری دی قلمی معاونت مینوں 1976ء توں لے کے ورھیاں تک حاصل رہی۔ 1976ء نوں میں پنجابی رسالہ ’’سانجھاں‘‘ دا اجرا کیتا۔ سانجھاں دے ابتدائی شماریاں وچ ایہناں دے تحقیقی مضمون چھپدے رہے۔ مئی 1976ء دے شمارے وچ شاہ حسین دی شاعری وچ سرسنگیت تے اگست 1976ء د ے شمارے وچ سید ہاشم شاہ رنجیت سنگھ دے درباری شاعر نہیں سن دے عنوان توں مضمون چھپے۔ اگست 76ء دے ای شمارے وچ ایہناں دا لیٹر چھپیا جہدے وچ اوہناںنے لکھیا:
مینوں سانجھاں نال قدرتی پیار اے کیوں جے ایہہ ناں میرے آدرش دا ترجمان تے عکاس اے۔ میری سب توں وڈی سدھر ایہہ وے کہ پاکستان دے چاراں صوبیاں دی آپس وچ محبت‘ پیار تے بھائی چارے دی کدی نہ ٹنن والی سانجھ ہووے آپ 31جولائی نوں انتقال کر گئے۔٭