سائنس سمندر دی ڈونگھناناپ سکدی اے

پر دل دریا دی اتھاہ نوں نہیں اپڑ سکدی

فرحانہ مرزا

میں ذاتی طور تے ایس تجربے وچوں بڑی واری حیاتی چ لنگی آں ایہہ تجربہ صرف میرے نال نہیں ہویا بلکہ ہر ذی روح شخص دے سینے چ دل دھڑکدا اے دل دے بغیر تے کوئی زندہ نہیں رہ سکدا ایہہ تے اک گوشت دا لوتھڑا اے۔ دل نوں انسانی حیاتی چ جو اہمیت تے مرکزیت حاصل اے اوہ ہر باشعور بندہ جاندا اے۔ نبی پاک ؐ دا ارشاد اے ’’خوب سمجھ لوئو کہ جسم چ اک گوشت دا لوتھڑا اے جد ایہہ ٹھیک ہوندا اے تے سارا جسم ٹھیک ہوندا اے تے جد ایہہ خراب ہوندا اے تے سارا جسم وگڑ جاندا اے تے ایہہ گوشت دل اے۔‘‘
کجھ ماہ پہلوں دی گل اے کہ میرا دل و دماغ ایناں مضبوط نہیں سی میں کسے نال 30سال محبت کیتی تے اوس محبت وچ رُل گئی۔ رو رو کے وقت ٹپایا۔ پچھلے ڈیڑھ سال توں اوہدے نال ملاقات رہی سی پر جد اوہدے جھوٹ تے دغا بازی دے پرت میرے تے کھلے تے میرے لئی اک بڑی عجیب جئی صورت حال ہو گئی رب نے سب میرے اگے کھول کے رکھ دتا میرے مرشد جی جاندے نیں کہ کسطراں میں سنبھلی۔ ایدھے چ میرے مرشد دا کمال اے جنہاں نے مینوں اوس مشکل مرحلیاں وچوں کڈیا تے اپنے پیراں تے کھلون چ مدد کیتی۔ رب دا شکر اے کہ اوہنے مینوں کمال دتا اے جنہاں نے میرے دل دی حالت نوں سمجھیا جانیا تے سنبھالا دتا۔ اج دنیا تے بڑے علم نے پر دل دی پرکھ سائنس صرف طبیعاتی طور تے کر سکی اے۔ سائنس دل نظر وچ دل دے پنج خانے تے کجھ وریداں تے عضلات نیں۔ اوہ بس خون سپلائی کرن والا اک پمپ اے ہور کجھ وی نہیں۔
پر حقیقت کجھ ہور ای اے۔ سارے جذبات، خواہشات، آسان سندبھراں دل وچ پیدا ہوندیاں نیں۔ دماغ سوچن سمجھن دی صلاحیت رکھدا اے پر دل تے دیوانہ اے دل وچوں عشق تے محبت دا پاکیزہ جذبہ پروان چڑھدا اے۔عشق دی راہ تے چلن تے دل ای وڈا کردار ادا کردا اے۔ دل دا سکون بوہت وڈی دولت اے۔ دل دا سکون حاصل کرن لئی بندہ ساری حیاتی کوشش کردا رہندا اے۔ جسم دی صحت و بہتری لئی دل دا صحیح ہونا ضروری اے ایہہ تے دل دی مادی حیثیت اے جد کہ دل دی روحانیت کجھ ہور ای کہندی اے۔ دل دا سکون کھون والی سب توں وڈی شے مایوسی اے۔ مایوسی نال اطمینان قلب مُک جاندا اے ایسے لئی مایوسی نوں کفر نال تعبیر کیتا گیا اے۔
دل دنیاوی تے روحانی دونواں پینڈیاں چ تہانوں کامیابی وی دے سکدا اے تے مایوسی، ناکامی دی اتھاہ گہرائیاں چ وی سٹ سکدا اے۔ دل دے بارے چ کیہ کہئے اینے تے بندے نوں رول کے رکھ دتا اے پر جے دل ورگی شے ناں ہندی، جذبات نہ ہندے اگے ودن دی آشانہ ہوندی۔ اج تک دل تے فلماں، ڈرامے، لوک داستاناں تے شاعری ، گائیکی ہندی آئی ہر کوئی دل نوں روندا اے۔ دل ورگی شے ای عشق دا روگ پال سکدی اے۔
دنیا وی دکھاں دا اک سمندر لگدی اے تے پچھلی لہر توں نویں آن والی بہتی شدید تے ظالم ہندی اے دل دے نال ای دنیا وی سنجوگ مضبوط ہندے نیں۔ ماں پیو، بھین بھرا، بچے، دوست ہر تھاںتے دل نال رشتے نبھائے جاندے نیں۔ دل ای یقین کردا اے کہ کس رشتے نوں تسیں کنہی اہمیت دینی اے تے کنا مان دینا اے۔ ہر جذبہ دل دا مرہون منت اے۔ دل چ لگن ہووے تے پڑھائی وی ہوندی اے اوکھے پینڈے وی نبڑ جاندے نیں تے جے دل ای مردہ ہووے تے ناں نویاں راہواں نکل دیاں نیں تے ناں ای بندہ سنجوگ مضبوط کر سکدا اے ساری کھیڈ تے بازی دل دی اے۔ رب نے وی دل بنا کے کیہ کھیڈ رچائی ۔ صحیح کہیا گیا اے کہ۔۔۔۔
دل دریائوں سمندروں ڈونگھے
دلاں دیاں کون جانے ہو
اک نکے جہے دل نال ای وڈے وڈے فیصلے ہوندے نیں۔ پتہ نہیں رب نے ایہدے چ کیہڑی کنی رکھ دتی اے جیہڑی لبھدی نہیں۔ تے دل دی ریس کنی چ کوئی انج دا صور رب نے پھونک دتا اے جیہڑا بندے نوں لئی پھردا اے۔
دل بندے نوں صحیح جج کرن چ وی مدد کردا اے جے اسیں اپنا فوکس صحیح رکھئے۔ مراقیہ کریئے تے اپنے اندر رب مل جاندا اے جد بندہ اپنے آپ نوں لبھن ٹردا اے تے اپنے آپ نوں آپ وچ رب نال آشنائی ہو جاندی اے۔ جد اسیں اپنے دل دی صفائی کرنے آں تے اسیں گناہواں دی بستی وچوں وی نکل آنے آں۔ لگائی بجھائی تے غیبت ورگے روگ وچوں وی نکل جانے آں۔ مراقبے دی Soloright ساڈے تے کائنات دے بوہت سا رے راز کھول دی اے سب توں ود کے خود شناسی تے سفر توں خدا شناسی تک لئے جاندی اے۔
جنی ساڈی ڈونگھی سوچ ہوئے گی اوہنیاں چیزاں تے راز ساڈے تے آشکار ہون گے۔ عشق والا جذبہ دل توں بغیر نہ پیدا ہوندا اے ناں منزل تے پہنچ سکدا اے۔ جتھے عقل آ جاوے اوتھے منزلاں سر نہیں ہوندیاں بلکہ اوتھے تے لوکی رب چ وی نقص کڈن لگ پیندے نیں۔ ایہہ دل ای اوہ شے جیہڑی تہانوں رب نال ملادی اے تے رشتیاں دیاں پہچان کراندی اے۔ دل دی اتھاہ گہرائیاں تک اج تک کوئی نہیں پہنچ سکیا کوئی ایسا پیمانہ نہیں کہ دل دے جذبات، آساناں ، مراداں تے خواہشاں نوں ناپیا جا سکے۔ رب نے دل بنا کے سب نوں ’’لگی‘‘ لائی اے جے ایہہ ’’لگی‘‘ ناں ہندی بندہ رب نوں وی یاد نہ کردا، کہندے نے ناں ’’دل دیاں لگیاں کون جاندا، میں جاندی یا میرا رب جاندا‘‘
سارا سنار دل تے دماغ تے کھلوتا اے دل خوش ہووے تے تہانوں بلدی اگ دے شعلے وی برف دیاں سلاں لگدے نیں۔ تے جے دل ویران ہووے تے گلزار وی کنڈیاں دے بستر لگدے نیں۔ موسم باہر دے نہیں ہوندے بلکہ دل دے ہندے نیں۔ دل خوش اے تے سنارا سنار خوش دل اداس تے سارا سنار اک دوزخ توں گھٹ نہیں۔ دل دیاں پرتاں کھولن لئی مرشد دی وی لوڑ ہوندی اے۔ جے مرشد ناں ہووے تے دل دی ڈونگھتا وچ تسیں پیر نہیں پا سکدے تے جیہڑے دل دی ڈونگھتا چ سفر نہیں کردے اوہناں واسطے دل اک خون سپلائی کرن والا پمپ اے۔ رب نے دل سب نوں دتا دل دیاں پرتاں کھولن والا مرشد کسے کسے نوں دتا ایس سلسلے چ میں بڑی بھاگاں والی آں کہ مینوں رب نے دنیا تے مرشد دے کے میرے دونویں جہان سنوار دتے نیں۔ رب میرے مرشد نوں لمبی حیاتی دیوے۔ ورنہ میں شاید کجھ مہینے پہلے خود کشی کر چکی ہوندی۔ مینوں سخت ترین اضطرابی کیفیت وچوں کڈن والی رب دی ذات توں بعد میرے مرشد دی اے۔ میرا ایمان اے کہ اللہ نبی ؐ دے بغیر دل نوں واگاں پان لئی مرشد دی وی لوڑ اے دل کچ دا کھڈونا نہیں کئی لوکی اینوں توڑ کے ، جذبات دا قتل کر کے اپنی عادت پا کے، وعدے، قسماں کر کے ٹر جاندے نیں ایہہ جانے بغیر کہ پچھے کیہ ہوئے گا۔ میرے خیال چ اوہناں دے سینے چ دل نہیں پتھر ہوندا اے۔ پر رب کدی کدی اپنے پیاریاں نوں نصیحت تے سبق دین لئی ایہو جئے امتحاناں چوں گزاردا اے۔
رب دا کرم اے کہ میرے مرشد نے میرے دل دیاں پرتاں کھول کے اوہدے اندر اطمینان تے سکون دی شمع جلائی تے مینوں میرے دل نوں مایوسیاں وچوں کڈ کے زندہ رہن دا ڈھنگ سکھایا۔ اج تک دل دی ڈونگھتا نا پن لئی کوئی آلہ تے ایجاد نہیں ہویا پر رب اپنیاں بندیاں چوں مرشد تہانوں دے دیندا اے تاکہ دل وچ جیہڑا رب وسدا اے مرشد اوہدے تک جان دیاں راہواں کھول دیوے تے ایہہ تے امید تے آس، تے انسانی عظمت دے دیوے وی جلا کے رکھے۔ مرشد باجھ منزلاں نہیں ملدیاں۔