ضمنی الیکشن تے سیاسی جماعتاںدا بیانیہ

17جولائی نوں پنجاب وچ ہون والا ضمنی الیکشن کئی حوالیاں نال انتہائی اہم حیثیت اختیار کر گیا اے۔ ایس الیکشن توں نہ صرف ایہہ پتہ چلے گا کہ عوام وچ کہڑی جماعت دے بیانیے نوں پذیرائی حاصل اے بلکہ مستقبل دا سیاسی منظرنامہ وی واضح ہو جاوے گا۔ جے مسلم لیگ ن بوہتی نشستاں حاصل کردی اے تے نہ صرف پنجاب وچ حمزہ شہباز حکومت مستحکم ہووے گی بلکہ ن لیگ دے ایس موقف دی تائید ہووے گی کہ اوہ اج وی پنجاب دی سب توں مقبول جماعت اے۔ پی ٹی آئی دے امیدوار بوہتی تعداد وچ جت جان توں غیر ملکی مداخلت نال اقتدار دی تبدیلی دا بیانیہ درست ثابت ہووے گا۔ پنجاب دے ضمنی الیکشن اتے ملک دی وڈی سیاسی جماعتاں مسلم لیگ ن تے پی ٹی آئی دا بیانیہ دائو اتے لایا ہویا اے۔ ایہہ الیکشن سیاسی جماعتاں دے نال کجھ سیاستداناں دی حیثیت دا وی فیصلہ کر دیوے گا۔
ضمنی الیکشن وچ پنجاب دی جہناں طاقتور سیاسی شخصیات دی اہمیت تے حیثیت واضح ہووے گی اوہناں وچ جہانگیر ترین وی شامل نیں جہڑے خود نوں علاقائی سیاست وچ ساری سیاسی جماعتاں توں مقبول آکھدے نیں۔ ایس ویلے اوہناں دے گروپ دے کئی امیدوار میدان وچ نیں۔ ن لیگ وچ نہ جان دا دعویٰ کردے کردے اوہ اپنے امیدواراںنوں اوس دا ٹکٹ دوان دا مشکل مرحلہ تے سر کر چکے نیں لیکن کیہ ایہہ امیدوار عوام کولوں اعتماد دا ووٹ حاصل کر پان گے؟ ایہدا جواب جانن وچ محض تن ہفتے رہ گئے نیں۔ ایسے طرح علیم خان دے سیاسی مستقبل دا فیصلہ ایسے الیکشن وچ ہون والا اے۔ شاہ محمود قریشی 2018 وچ جہڑے آزاد امیدوار سلیمان نعیم کولوں پی پی 217وچ شکست کھا گئے سن ہن مقابلے تے اپنے پترزین قریشی نوں میدان وچ اتار دتا اے ۔ کیہ پیو توں ودھ پتر صلاحیتاں دا مالک اے؟ تے پتر نوں امیدوار دے طور تے سامنے لیان دا فیصلہ درست اے یا غلط۔ نتائج توں واضح ہووے گا۔ زین قریشی دی شکست اتے 30سالہ سیاسی تجربہ رکھن والے شاہ محمود قریشی دی علاقائی سیاست وچ اہمیت تے حیثیت اتے سوال اٹھن گے کیوں جے جہڑے آزاد امیدوار کولوں اوہ عام انتخابات وچ شکست کھا گئے اوس امیدوار دے کول ہن تے حکومتی جماعت دا ٹکٹ ہون دے نال بے تحاشا وسائل وی نیں۔ جے جائزیاں دے عین مطابق زین قریشی والد وانگوں سلیمان نعیم کولوں ہار جاندے نیں جہدا کافی حد تک امکان اے تے ایہہ علاقائی سیاست وچ قریشی خاندان لئی کسی وڈے دھچکے توں گھٹ نہیں ہووے گا کیوں جے عام قیاس ایہہ اے کہ زین قریشی نوں وزارت اعلیٰ دی دوڑ وچ شامل کرن لئی ای ضمنی انتخاب لڑایا جا رہیا اے۔ خیر شاہ محمود قریشی دا پتر محض ایس وجہ توں نہیں جت سکدا کہ اوہدے والد نے بہترین تے کامیاب خارجہ پالیسی بنائی۔ لوکاں وچ شعور اے اوہ ایہہ سوال کردے نیں کہ پچھلے چار سال دے دوران زین قریشی حلقے وچ کیوں نظر نہیں آئے۔ یوسف رضا گیلانی خاندان وی ضمنی الیکشن وچ پوری طرح سرگرم اے۔ سیاسی جماعتاں دے نال اہم شخضیات دا بیانیہ تے ساکھ دائو اتے اے۔ ایہہ الیکشن جہانگیر ترین’ علیم خان’ شاہ محمود قریشی تے یوسف رضا گیلانی دی سیاسی ساکھ دا وی مسئلہ اے۔ جولائی دے ضمنی الیکشن نتائج توں سیاسی جماعتاں دی مقبولیت تے شخصیات دے عوامی مزاج آشنا ہون دے بھرم دی حقیقت پتہ چل جاوے گی۔
ن لیگ تے پی ٹی آئی ولوں اک دوجے اتے سیاسی تے ذاتی حملے جاری نیں۔ حکومتی جماعت غیر ملکی سازش دا بیانیہ ملکی سلامتی دے اداریاں دے دو ٹوک موقف مگروں ختم کرن اتے زور دیندی اے لیکن پی ٹی آئی اپنے بیانیے اتے قائم اے۔ شاید ایسے لئی دھاندلی دے الزامات دا شور ویلے توں پہلاں ای بلند ہون لگیا اے۔ حکومتی امیدواراں نوں سرکاری مشنری دی جے بھرویں اعانت اے لیکن تلخ سچ ایہہ اے کہ موجودہ اتحادی حکومت وچ مہنگائی نوں جیویں پر لگ گئے نیں تے ملک وچ معاشی بے یقینی وچ وادھا ہو گیا اے۔ آکھن نوں حکومت ایہناں فیصلیاں نوں مشکل قرار دیندی اے لیکن عوامی حلقے ایہناں نوں آسان ترین فیصلے آکھدے نیں کیوں جے تیل دی قیمتاں ودھا کے مہنگائی دا سارا بوجھ عام تے غریب بندے اتے پا دتا گیا اے ایس لئی حکومتی وسائل دے باوجود خیال کیتا جا رہیا اے کہ حکمران جماعتاں لئی سیاسی ماحول بوہتا سازگار نہیں۔ جے پی ٹی آئی دی گل کریے تے اوہ اپنے امیدواراں دی الیکشن مہم وچ کجھ خاص سرگرم نہیں حالاں جے دھرنے تے احتجاج توں ودھ ایس ویلے عوام نال رجوع کرنا ای بہتر اے۔ ایسے حالات وچ جے مریم نواز اپنی ساری شعلہ بیانی دے نال الیکشن مہم چلاندیاں نیں تے اوہ پی ٹی آئی دے بیانیے دے پرخچے اڈا دین گئیاں جہدے توں اپوزیشن نوں لین دے دینے پے سکدے نیں۔ ایہدا توڑ عمران خان دے جلسے ای ہو سکدے نیں کیوں جے ن لیگ وانگوں پی ٹی آئی دی ساکھ لئی وی ایہہ الیکشن بہت اہم نیں ذرا جئی کمزوری یا غلط فیصلہ کسی وڈی سیاسی نقصان اتے منتج ہو سکدا اے۔
حکومت توں محرومی مگروں عمران خان دا مسلسل مطالبہ عام انتخابات نیں۔ مہنگائی دی موجودہ شدید لہر دی بنا تے اوہ سمجھدے نیں کہ عام انتخابات بآسانی جت سکدے نیں۔ اپنے مطالبے نوںمنوان لئی وی ضمنی الیکشن وچ اوہناں دا اکثریت حاصل کرنا ضروری اے وگرنہ حریف گلاں بنان گے کہ غیر ملکی مداخلت تے مہنگائی دا بیانیہ عوام نے رد کردتااے۔ ایتھے عشق نظر رکھن والی اک ہور گل ایہہ اے کہ عام انتخابات تے ضمنی الیکشن وچ عوامی مزاج اک جیا نہیں ہوندا۔ عام انتخابات وچ عالمی تے قومی ایشوز دی اہمیت ہوندی اے لیکن ضمنی الیکشن وچ سڑکاں’ گلیاں’ نالیاں تے دوجے ترقیاتی کم ووٹ دین دا معیار نیں۔ ایس معیار دی لودھراں وچ پختہ روایت اے۔ ترقیاتی کماں دا ایتھے سیاست وچ کافی عمل دخل اے۔ پچھلے الیکشن وچ بلجیم توں کمائی دولت دی چکا چوند دے سہارے فتح نال ہمکنار ہون والے زوار وڑائچ ضمنی الیکشن وچ ایسے روایت دی وجہ نال شکست نال دوچارہوندے دکھائی دیندے نیں کیوں جے پیر عامر اقبال شاہ دا خاندان تن نسلاں توں سیاست وچ اے جہناں نے علاقے وچ ڈھیراں ترقیاتی کم کرائے نیں ایسے لئی جماعتاں دی تبدیلی دے باوجود اوہناں دی سیاسی اہمیت برقرار اے تے انتخابی مہم وچ اوہناں دا پلڑا بھاری اے زوار وڑائچ دی شکست دراصل جہانگیر ترین دی ہاروی تصور ہووے گی۔
لہور وچ پچھلے عام انتخابات دے دوران پی ٹی آئی نے چنگی کارکردگی تے چار قومی دے نال اٹھ صوبائی نشستاں حاصل کر لیتیاں لیکن علیم خان دی علیحدگی دے نال ای اوہناں دے گروپ دے لوک وی تحریک انصاف چھڈن دی پاداش وچ ڈی سیٹ ہو کے ہن ضمنی الیکشن وچ حصہ لے رہے نیں۔ اوہناں نوں ن لیگ دے ٹکٹ دی وجہ نال امپورٹڈ حکومت دا بیانیہ نکام بنان دا مرحلہ درپیش اے۔ علیم خان نے عقلمندی ایہہ کیتی اے کہ خود الیکشن لڑن دے بجائے اپنے امیدواراں دی کامیابی تے کاروبار اتے توجہ مرکوز کر لیتی اے تاں جے ہار دی صورت وچ کسی الزام توں بچ جان مگر انج ہو نہیں سکدا بلکہ ہار یا جت دونویں صورتاں وچ علیم خاں وی ذمہ دار قرار پان گے۔ لہور وچ پی ٹی آئی نے چاروں نویں امیدوار میدان وچ اتارے نیں جد کہ اوہدے تن منحرف ارکان ن لیگ دے ٹکٹ اتے قسمت آزمائی کر رہے نیں جہناں نوں جماعت نال بے وفائی دے الزام جئے ردعمل دا وی سامنا اے۔ ٹی ایل پی تے جماعت اسلامی سنے دوجے آزاد امیدواراں دی وڈی تعداد وچ موجودگی نال ووٹ تقسیم ہون دا امکان وی موجود اے۔
پنجاب دا اصل معرکہ حکمران جماعت ن لیگ تے پی ٹی آئی وچ ہون دی توقع اے تے دونویں وڈی جماعتاں دے امیدواراں دی ہار تے جت دا فیصلہ تھوڑے ووٹاں نال ہون دا امکان اے۔ جے ن لیگ کامیاب ہوندی اے تے حمزہ شہباز دا اقتدار محفوظ ہو جاوے گا وگرنہ خطرات ودھ جان گے۔ ضمنی الیکشن لئی جے ایہہ آکھیا جاوے کہ جہڑا جتیا اوہو سکندر تے بے جا نہ ہووے گا۔ منحرف ارکان دا ووٹ شمار نہ کرن دا سپریم کورٹ توں فیصلہ آچکیا ایہدے اطلاق دا جائزہ لین لئی 28جون نوں لہور ہائیکورٹ وچ سماعت متوقع اے جد کہ مخصوص نشستاں دے متعلق الیکشن کمیشن دا فیصلہ وی چیلنج کیتا جاچکیا اے ایس لئی پنجاب وچ سیاسی کھیڈ دلچسپ مرحلے وچ داخل ہو گیا اے۔ بظاہر انج لگدا اے کہ عدالتاں وچ زیر سماعت توں ودھ ضمنی الیکشن دے نتیجے توں ای اندازہ ہووے گا کہ حکومت مدت پوری کرے گی یا نہیں۔