عظیم کرکٹر، اوول ہیرو ۔۔۔فضل محمود

رہائش گاہ توں آخری آرام گاہ تک

حفیظ ظفر

پاکستانی کرکٹ نوں آسمان دی بلندیاں تک پہنچان تے پوری دنیا وچ اک وکھرا مقام دوان وچ فضل محمود دا نام ہمیشہ یاد رکھیا جاوے گا۔فضل محمود نوں پاکستان دی کرکٹ دا سب توں پہلا سپر سٹار وی منیا جاندا اے۔ فضل محمود 18فروری 1927نوں پروفیسر غلام حسین دے گھر لہور وچ پیدا ہوئے۔ فضل محمود دا تعلق اک پڑھے لکھے گھرانے نال سی۔ تہاڈے والد معاشیات دے استاد سن۔ فضل محمود کل چھ بھین بھرا سن۔ فضل محمود نے شروع دی تعلیم ریلوے سٹیشن دے کول اک نجی سکول توں حاصل کیتی۔ فیر اقبال ہائی سکول گڑھی شاہو توں میٹرک دا امتحان پاس کرن مگروں اسلامیہ کالج ریلوے روڈ تے فیر پنجاب یونیورسٹی توں معاشیات وچ ماسٹرز دی ڈگری حاصل کیتی۔ فضل محمود زمانہ طالبعلمی دے دوران ای کرکٹ کھیڈنا شروع کردتی سی۔ فضل محمود کرکٹ دے نال نال اپنی خوبصورتی تے نیلی اَکھاں‘ چٹا رنگ تے لمے قد پاروں پوری دنیا وچ جانے گئے۔ فضل محمود دی خوبصورتی دے کئی قصے مشہور نیں جیویں کہ پہلی واری جدوں ملکہ برطانیہ نے فضل محمود نوں ویکھیا تے ایہہ سوال کیتا کہ تہاڈا تعلق پاکستان نال تے نہیں لگدا۔ ایس دے علاوہ مشہور پنجابی تے اردو دے شاعر منیر نیازی نے اک واری فلمسٹار سنتوش کمار دے بارے آکھیا سی کہ پاکستان وچ صرف تن مرد خوبصورت نیں‘ اک سنتوش کمار دُجا فضل محمود تے تیجا میں خود۔
اپنی خوبصورتی پاروں اوہ پہلے پاکستانی کھیڈاری سن جنہاں نے کسے اشتہار وچ ماڈلنگ کیتی۔ اوس زمانے وچ صرف فلمی اداکاراں ای خوبصورتی دا راز بیان کردیاں نظر آندیاں سن مگر فضل محمود اپنی شہرت تے خوبصورتی پاروں سارے وڈے برینڈ دے اشتہاراں لئی پسندیدہ شخصیت ہوندے سن۔
فضل محمود دا ویاہ پاکستانی کرکٹ ٹیم دے پہلے کپتان میاںمحمد سعید دی دھی نال ہویا۔ فضل محمود دے کل چار بال سن۔ دو پتر تے دو دھیاں۔ اوہناں دے وڈے پتر شاہد وفات پا چکے نیں۔ چھوٹے پتر شہزاد محمود حیات نیں تے اپنے والد دی یاداں نوں بہت خوبصورتی نال سنبھال کے رکھے ہوئے نیں۔
فضل محمود نے زندگی وچ کئی اعزازات اپنے نام کیتے جیویں اوہ سب توں پہلے پاکستانی بائولر رہے جنہاں نے سب توں پہلے سو وکٹاں حاصل کیتیاں۔ ایس طرحاں ٹیسٹ کرکٹ دی تریخ وچ فضل محمود پہلے بائولر نیں جنہاں نے ٹیسٹ میچ وچ 12یا12توں ودھ وکٹاں حاصل کیتیاں۔ 1951 وچ ایم سی سی دے خلاف فضل محمود دی بہترین کارکردگی پاروں پاکستان کرکٹ ٹیم نوں ٹیسٹ سٹیٹس ملیا۔ فیر 1954 وچ اوول ٹیسٹ میچ وچ فضل محمود دی 12وکٹاں پاروں انگلینڈ اتے فتح ملی تے اخباراں نے نیوز چلائی۔ ایہدے مگروں فضل محمود ’’اوول‘‘ دے ہیرو بن گئے تے ایسے نام نال پوری دنیا وچ جانے گئے۔ 1955 وچ وزڈن نے اوس سال دے بہترین کھیڈاریاں وچ فضل محمود دا نام شامل کیتا۔ فضل محمود ایہہ اعزاز حاصل کرن والے پہلے پاکستانی تے اک اندازے دے مطابق پہلے مسلمان کھیڈاری سن جنہاں نوں ایس اعزاز نال نوازیا گیا۔
حال ای وچ پاکستان کرکٹ بورڈ نے فضل محمود تے عبدالقادر دا نام ہال آف فیم دی لسٹ وچ شامل کر لیتا اے۔ فضل محمود نے 1952 توں 1962 تک 34ٹیسٹ میچاں وچ 139وکٹاں حاصل کیتیاں۔ جنہاں وچ 13واری اک اننگز وچ پنج وکٹاں تے اک میچ وچ چار واری 10یا ایس توں ودھ وکٹاں حاصل کرنا شامل سی۔ اوہناں دے فرسٹ کلاس کیرئیر دا آغاز6سال پہلے ہویا سی جدوں اوہناں نے رانجی ٹرافی وچ شمالی ہندوستان دی نمائندگی کیتی سی اوہناں نے 112میچاں وچ 446وکٹاں حاصل کیتیاں۔
1952بھارت وچ پاکستان دی پہلی ٹیسٹ سیریز وچ فضل محمود نے 20وکٹاں حاصل کیتیاں۔جہدے وچ لکھنو ٹیسٹ وچ 12وکٹاں حاصل کرنا وی شامل سی۔ پاکستان نے ایہہ ٹیسٹ اک اننگز تے 38رنز نال جتیا سی۔ سیزن 1954وچ فضل محمود نے چار ٹیسٹ میچاں وچ 15 وکٹاں حاصل کیتیاں جد کہ سیزن 1960/61 وچ اوہناں نے 5ٹیسٹ میچاں وچ 9وکٹاں حاصل کیتیاں۔
فضل محمود دی کرکٹ تے ملکی خدمات نوں ویکھدے ہوئے حکومت پاکستان نے اوہناں نوں 1958 وچ پرائیڈ آف پرفارمنس ایوارڈ نال نوازیا۔ ایس دے علاوہ بورے والا وچ زرعی زمین بطور تحفہ دتی جتھے کجھ حصے وچ اوہناں نے منڈیاں لئی بوائز ہائی سکول بنایا جہڑا اوہناں دی وفات مگروں اوہناں دے چھوٹے پتر شہزاد محمود نے گرلز اینڈ بوائز ہائی سکول وچ تبدیل کر دتا۔
ایس دے علاوہ 2012 وچ پیپلز پارٹی دے دور حکومت وچ فضل محمود صاحب دی خدمات نوں ویکھدے ہوئے حکومت پاکستان نے اوہناں نوں ہلال امتیاز دتا جہڑا اوہناں دے پتر شہزاد محمود نے وصول کیتا۔ ایس دے علاوہ گھڑی شاہو علامہ ا قبال روڈ تے اوہناں دی رہائشگاہ والی گلی نوں فضل سٹریٹ دا درجہ د ے دتا گیا۔ ایس دے علاوہ پی سی بی دا گیٹ نمبر1وی اوہناں دے نام نال منسوب اے۔ا یس دے علاوہ بورے والا وچ اک روڈ وی اوہناں دے نام اتے اے۔ فضل محمود دی کرکٹ دے نال نال محکمہ پنجاب پولیس نال وی یاداں وابستہ سن۔ تسیں بطور سب انسپکٹر پنجاب پولیس نوں جوائن کیتا تے 1988 وچ بطور ڈی آئی جی ٹریفک پنجاب پولیس ریٹائرڈ ہوئے۔ اوہ ویلے دی پابندی دا خاص خیال رکھدے سن تے پنج ویلے نماز باجماعت ادا کردے سن۔ اپنے علاقے دی مسجد وچ باقاعدگی نال اذان وی دیندے سن۔ ایس دے علاوہ لہور توں ڈاکٹر علامہ طاہر القادری دی جماعت پاکستان عوامی تحریک توں الیکشن لڑیا مگر کامیاب نہیں ہو سکے۔
فضل محمود دل دا دورہ پین نال 30مئی 2005نوں ایس دنیا توں رخصت ہو گئے۔ فضل محمود دا نماز جنازہ جامعہ نعیمیہ گڑھی شاہو وچ پڑھایا گیا۔ ایہدے مگروں اوہناں نوں مسافر خانہ قبرستان گڑھی شاہو وچ دفن کیتا گیا۔تہاڈی قبر کچی اے تے سرہانے کتبہ لگیا ہویا اے جہدے اتے اوول ہیرو فضل محمود تے تریخ وفات درج اے۔