خطبات امام حسینؓ

رسول خدا دی فصاحت و بلاغت‘ قوت ‘ تقریر و اعجاز خطابت دی میراث حضرت علیؓ نوں ملی۔ گلستان خطابت وچ آپ نے اینے گل کھلائے

ایم آر شاہد

رسول خدا دی فصاحت و بلاغت‘ قوت ‘ تقریر و اعجاز خطابت دی میراث حضرت علیؓ نوں ملی۔ گلستان خطابت وچ آپ نے اینے گل کھلائے۔ صدیاں وچ جہدی مثال نہیں ملدی۔ دنیائے خطابت وچ روم و یونان نوں نمایاں مقام حاصل سی۔ مگر اوہناں دے کشکول وچ اوہ لعل و گوہر کتھے جہناں توں حضرت علیؓ نے فن خطابت نوں مالا مال کیتا۔
امیر المومنین حضرت علیؓ مگروں حضرت امام حسین علیہ السلام نے خطابت دے چراغ منور کیتے تے ذخیرہ خطابت وچ بے مثال خطبات دا وادھا فرمایا۔ آپ نوں تقریر دا ملکہ حاصل سی۔ بیان وچ حسن تے آواز وچ ترنم سی۔ آپ دی خطابت دا حسن‘ قرآن مجید‘ رسول خدا دے خطبیاں تے امیر المومنین دی تقریراں نال مخوذ سی۔
واقعات کربلا وچ آپ دے خطبے جتھے اک پاسے آپ دے قیام دی وجوہات تے آپ دے صبرو ایقان نوںبیان کردے نیں اوتھے ایہہ ادب دا بیش بہا سرمایہ وی نیں۔ آپ اپنے خطبے وچ فرماندے نیں: رسول اللہؐ نے فرمایا کہ جو شخص ایسے بادشاہ نوں ویکھے جہڑا ظالم ہووے جو حرام نوں حلال سمجھدا ہووے جو عہد خدا توڑدا ہووے جو سنت رسول دے خلاف کردا ہووے جو بندگان خدا دے نال ظلم و سرکشی نال پیش آندا ہووے تے فعلاً یا قولاً اوہدے اتے ایہہ شخص اعتراض نہ کرے تے اوہنوں وی اوہدے اعمال وچ شریک کرے گا۔
سنو! ایہناں احکام نے شیطان دی اطاعت اختیار کر لیتیا ے۔ کدا دی اطاعت نوں ترک کردتا اے۔ فساد نوں ظاہر‘ حدود شروع نوں معطل‘ غنیمت نوں غب‘ حرام نوں حلال تے حلال نوں حرام کر رکھیا اے۔
8ذی الحجہ 60ھ نوں مکے توں راونگی ویلے اپنے اصحاب نوں جمع فرمایا تے اک زبردست خطبہ دتا جو آئندہ آن والے واقعات اتے مشتمل سی جہدے وچ خصوصیات دے نال زور دے کے آپ نے فرمایا: جو شخص راہ خدا وچ جان قربان کرنا چاہوے موت دا مشتاق تے لقائے الٰہی دا شائق ہووے اوہ میرے نال چلے میں انشاء اللہ سویرے ایتھوں کوچ کر جاواں گا۔
منزل زبالہ اتے جدوں مسلم ابن عقیل تے اوہناں دے ساتھیاں دی شہادت دی خبر ملی فیر آپ نے اک خطبہ دتا جہدے وچ واضح طور تے فرمایا: لوگو! تہاڈے وجوں جہڑا تلواریں کھا سکدا اے تے تیراں دی دعوت برداشت کر سکدا ہووے اوہ تے میرے نال رہوے ورنہ لوٹ جاوے۔
ایہہ حضرت امام حسین علیہ السلام دی حقانیت دا اک بے مثال مظاہرہ سی۔ جدوں لشکر امام دی مزاحمت لئے آ چکیا سی۔ آپ نے خطبہ ارشاد فرمایا: ’’صورتحال جو پیش آئی اے اوہ تسیں ویکھ رہے او تے یقینا دنیا دا رنگ بدل گیا اے تے اوہدی نیکی رخصت ہوچکی اے تے اوہدے وچ کجھ رد نہیں کتیا گیا اے سوائے تھوڑے حصے مگروں پانی پین مگروں برتن وچ بچیا رہندا اے تے اک پستہ زندگی دی مثل زہریلی گھاس دے‘ کیہ تسیں نہیں ویکھدے کہ حق تے عمل نہیں ہوندا تے باطل توں علیحدگی نہیں اختیار کیتی جاندی۔ ایس صورتحال وچ مومن یقینا خدا دی ملاقات دا آرزو مند ہوندا اے۔ میرے نزدیک تے موت دی صورت وچ شہادت جئی نعمت اے تے زندہ رہنا ایہناں ظالماں دے نال وبال جان اے۔ (طبری ۴۵‘ صفحہ ۲۳۰)
مدینہ چھڈن ویلے اپنے بھراں محمد حنیفہؓ نوں خطاب فرمایا: خدا بہتر جاندا اے کہ میرا قیام نہ کسی فیدے دی لالچ وچ اے نہ کسی غروروتکبر دی بنیاد تے اے۔ نہ میں سرزمین خدا اتے فساد برپا کرنا چاہنا واں نہ بندگان خدا اتے ظلم کرنا چاہنا واں۔میں صرف ایس لئی وطن چھڈ کے نکل رہا واں کہ میں اپنی امت وچ اصلاح چاہنا واں۔مکے نوں آپ نے جہناں حالات وچ چھڈیا حج نوں عمرے نال بدلنا پیا۔ اوہدا حضرت نوں بڑا صدمہ سی۔ میدان کربلا وچ فوج یزید نوں مخاطب کر کے آپ نے خطبہ ارشاد فرمایا: سنو! میں پیغمبر اسلام دا نواسہ واں۔ علیؓ تے فاطمہؓ دا پتر واں۔ حضرت حمزہؓ‘ حضرت جعر طیارؓ میرے چچا سن‘ میرے ای لئی ’’سید شباب اہل الجنۃ‘‘ کہیا گیا اے۔ بچے ایہہ تے دسو کہ تسیں مینوں کیوں قتل کرنا چاہندے او۔ کیہ میں کوئی سنت بدل دتی اے۔ کوئی شریعت دا حکم بدل دتا اے۔ تہاڈا کوئی حق غضب کر لیتا اے۔ آخر میں کیہ کیتا اے؟ (تاریخ طبری)