بے مثل ادیب تے خطیب لاثانی شورش کاشمیری دی 46 ویں برسی دا اِکٹھ

اسیں خوش نصیب سی کہ سانوں شورش کاشمیری جہی نابغہ روزگار شخصیت دی سنگت نصیب ہوئی، مدثر اقبال بٹ

رپورٹ: علی قیصر شاہ

پنجابی یونین دے زیر اہتمام پنجاب ہائوس وچ بے مثل ادیب تے خطیب لاثانی شورش کاشمیری دی 46 ویں برسی دے موقعے اُتے سیمینار دا اہتمام کیتا گیا جس وچ اہل قلم دی وڈی تعداد نے شرکت کیتی جد کہ تقریب دی صدارت شورش ثانی مدثر اقبال بٹ نے کیتی۔ تقریب نال خطاب کردے ہوئے صدر مجلس مدثر اقبال بٹ دا کہنا سی کہ اسیں خوش نصیب سی کہ سانوں شورش کاشمیری جہی نابغہ روزگار شخصیت دی سنگت نصیب ہوئی۔ میں وی ایہناں دے متاثرین وچوں سی۔ مینوں ایہناں دی مجلساں وچ بیٹھن دا شرف حاصل رہیا۔ شورش میرے والد دے دوستاں وچ شمار ہوندے سن سو جدوں میں لڑکپن دی دہلیز اُتے پیر رکھیا تے مینوں علم و حکمت دی غرض نال ایہناں دی مجلساں وچ بیٹھن دی ہدایت کیتی گئی۔ میں ای نہیں بلکہ اک پوری نسل اے جیہڑی شورش دے متاثرین وچ شمار ہوندی اے۔ ایہناں ای دے لہجے وچ گل کردی اے تے ایہناں ای دے طرز وچ لکھدی وی اے۔ شورش دا اصل ناں عبدالکریم سی۔ سکول توں فارغ التحصیل ہوئے تے خوش قسمتی نال مولانا ظفر علی خان دی قربت نصیب ہوئی۔ ایہہ اوہ ویلا سی جدوں مسجد شہید گنج دی تحریک زوراں اُتے سی۔ ایس تحریک نے شورش دے لہو وچ جویں چنگاریاں بھر دتیاں۔ مزدے دی گل ایہہ وے کہ پہلے اوہ الفت تخلص کیتا کردے سی پر جدوں انقلابی سوچ غالب ہوئی تے تخلص الفت توں شورش ہو گیا۔ مولانا ظفر علی خان دی خطابت، کتابت تے سیاست دی ریاضت نے شورش دی فکری بلوغت وچ اہم کردار ادا کیتا۔ دلچسپ معاملہ ایہہ وے کہ جدوں تحریک پاکستان زوراں اُتے سی تے شورش مجلس احرار دے رکن سن پر جدوں پاکستان بن گیا تے فیر شورش دی آخری سانس وی ایس وطن دے تحفظ دے عہد دے نال چلدی رہی۔ شورش کاشمیری نے اہل قلم نوں حرف حق کہنا سکھایا۔ اوہ ادیب تے کمال دے سن ای پر صحافت وچ جیہڑے ایہناں دے کارہائے نمایاں نیں، ایہناں اُتے لوک بوہت گھٹ گل کردے نیں۔ ایہناں دیاں تحریراں معاشرے دا آئینہ سن۔ ایہناں دا ہر جملہ اک تحریک ہویا کردا سی۔اوہناں نے اپنے عہد دے ہر ظالم حکمران نوں چیلنج کیتا تے اپنے جریدے چٹان وچ بڑی دلیری دے نال تنقید وی کیتی۔ میں سمجھنا واں کہ اج جس آزادی صحافت دا ڈھنڈورا اسیں لوک پیٹ رہے آں۔ شورش نے انج دا گلہ کدی نہیں کیتا سی۔ اج تے سوشل میڈیا سنے کئی فورم نیں جتھے دل دی بھڑاس کڈ لئی جا سکدی اے پر شورش دے زمانے وچ تے حکومتاں وی انج دیاں نہیں سی جیہڑی برداشت کر لیندیاں۔ تسیں تصور وی نہیں کر سکدے کہ ایوب، یحییٰ یا فیر بھٹو دور وچ کنج دیاں پابندیاں سن، پر شورش نے خوب لکھیا تے ڈٹ کے عوام دی ترجمانی دا حق ادا کیتا۔ میں خوش نصیب واں کہ ایہناں دی تنظیم سرفروش دا ضلع گجرانوالہ دا صدر رہیا تے ایس تنظیم نوں آرگنائزر وی کیتا۔

اج دا زمانہ بدنصیب اے کہ جس دے کول شورش جہے ہیرے نہیں رہے جیہڑے آن والی نسلاں دی تربیت کیتا کردے سن۔ پنجابی میڈیا دے صدر ندیم رضا دا کہنا سی کہ زمانے اپنے وڈے لوکاں دی نسبت نال پہچانے جاندے نیں، ستر دی دہائی دے نصف توں پہلے دا زمانہ شورش کاشمیری دی بے باکی نال پہچانیا جائے گا۔ اوہناں نے جو کہیا، لکھیا تے جس طرز دی صحافت کیتی اوہ ساڈے عہد دا صحافی شاید سوچ وی نہیں سکدا۔ اسیں ایہناں نال جناح لائبریری وچ محفوظ اخبارات تے ایہناں دی لازوال تحریراں دے ذریعے ملاقات کیتی اے۔ کاش ایہہ تحریراں نصاب دا حصہ بنائیاں جان یا فیر گھٹ توں گھٹ صحافت دے طالب علماں دی تربیت لئی ایہناں توں استفادہ لازمی قرار دتا جائے تاکہ اج دے صحافی جہڑے چنگے مشاہدے تے لکھن والے دی کمی اے اوہ دور ہو سکے۔ شورش تیکھے لہجے دے انج دے بے مثل لکھاری سن کہ ایہناں دے جملیاں دی کاٹ تے دھار ہمیشہ جھوٹ تے فریب دے ایہناں پردیاں نوں چاک کردی رہی جیہڑی سچائی نوں پوشیدہ رکھن دا کم کردے سن میں سمجھنا واں کہ شورش دی شاعری ہوئے یا فیر مضامین، طنزہوئے یا معاشرے دا نوحہ، ایس دی مثال تلاش کرنا ممکن ای نہیں۔ معروف کالم نگار تے دانشور ذبیح اللہ بلگن دا کہنا سی کہ شورش کاشمیری نے اپنے نظریے دا جھنڈا چک کے جس بغاوت دا اعلان کیتا سی اوہ عام بندے دے حق وچ سی۔ تے ایس جابر طبقے دے خلاف سی جس نے ہمیشہ دوجیاں دے حقوق غصب کر کے حکمرانی کیتی اے۔
شورش کاشمیری نے اک پوری نسل نوں متاثر کیتا، ایہناں دی زبان، ایہناں دا لہجہ تے ایہناں دے خیالات ایس تہذیب دی ترجمانی کردے سن جیہڑے سانوں بطور مسلمان اپنے آبا توں ملی ۔ شورش نے جس طرح ختم نبوت لئی تحریک چلائی، ایہہ قوم تے سرزمین ایہناں دی ق رض دار اے تے ہمیشہ رہوے گی۔ میں ذاتی طور ایہناں دا مداح واں تے ایہناں دی تحریراں توں ہمیشہ اوہ نقطے سکھن دی کوشش کرنا واں جیہڑے ساڈے اہل ادب و صحافت دی تحریراں وچ نہیں ملدے۔ لہور پریس کلب دے سابق سیکرٹری تے سینئر تجزیہ کار بابر ڈوگر دا کہنا سی کہ شورش کاشمیری ایس قافلے دے سالار اعظم سن جیہڑے حق گل دی صلیب چکے مقتل جان توں وی گریز نہیں کردا سی۔ افسوس کہ اج انج دی صحافت نہیں رہی۔ اج صحافت ایہناں لوکاں دی باندی بن گئی اے جس دے خلاف شورش ڈٹ کے کھڑے سن۔ سانوں اج ایہناں دی لوڑ پہلے توں وی کدھرے زیادہ اے۔ سینئر صحافی قاضی طارق عزیز نے کہیا کہ اسیں شورش کاشمیری دا لہجہ اپنان دی کوشش کیتی پر بعد وچ سمجھ آیا کہ شورش تے اک ای سی، کوئی دوجا ایہناں جہیا ہو ای نہیں سکدا۔ اج دے دور وچ جدوں آپ صحافی اہل زر دی کاسی لیسی کر رہے نیں، انج شورش جہے بے باک بندے دی کمی ودھ جاندی اے۔ کوئی نہیں جیہڑا اٹھے تے اپنا گریبان چاک کر کے کہوے کہ حرف صداقت نوں کدی پابند بنایا جا سکدا تے نہ ایہہ کسے دا غلام ہو سکدا اے۔شورش دے عدم دا رونا میں ایس لئی وی رو رہیا واں کہ آپ مینوں انج دا تجربہ اودوں ہویا جدوں مافیا توں ٹکر لئی، جتھے میدان وچ کلا کھڑا سی تے کھڑا واں۔ میں ویکھیا کہ صحافت دی آڑ وچ بیشتر انج دے لوک نیں جیہڑے سیٹھاں دی کٹھ پتلیاں بن کے بس ایہناں ای دے احکامات اُتے نچنا جان دے نیں، حق گوئی تے حرف سچائی نال ایہناں نوں دو پار دا وی علاقہ نہیں۔ چیف ایڈیٹر پنجابی میڈیا گروپ بلال مدثر بٹ دا کہنا سی کہ شورش کاشمیری نوں اسیں اک دائرے وچ قید نہیں کر سکدے۔ اوہ بے مثال صحافی سن، لاجواب ادیب سن تے ایہناں سب توں ودھ کے انج دی تحریک سن جس دے بہائو وچ بدعنوان تے بدقماش طبقے دے کردار خس و خاشاک دی طرح بہہ جاندے سن۔ شورش کاشمیری حق تے سچائی دے علم بردار ہون دے نال نال پسے ہوئے بے زبان طبقے دی آواز سن۔