راضی ناواں

تلوندرسنگھ

لاہوریاں دی پتی والے جنج گھر ساہمنے تارا گڑھیے سرداراں دے ٹریکٹر آکے رکیا۔ پنج ست جوان، اینے کو ادھکھڑ تے کجھ بزرگ ٹرالی چوں چھالاں مار کے اترے۔ گبھروواں نے مچھاں داڑھیاں تے ہتھ پھیرے، پینٹاں سنواریاں تے اِک ٹاکی نال وارو واری بوٹ جھاڑے۔ سیانیاں تے بزرگاں نے وی چادراں جھاڑیاں تے صافیاں نال چہریاں تے داڑھیاں نوں صاف کیتا۔ ایہناں ساریاں دے چہرے تنے ہوئے تے کھیل سن۔ دو تِناں کول ریفلاں تے کجھ کول چھویاں گنڈاسے سن۔ ریفلاں والے سارے ای گھبرو سن تے تھوڑا پرے ہوکے ریفلاں دے بولٹ اگے پچھے کر کے ویکھن لگ پئے سن۔ سیانیاں تے بزرگاں نے اپنا گھیرا بنا کے کیتی جان والی گل بات نوں واچنا شروع کر دِتا سی۔ جنج گھر دے ویڑھے وچ دھریکاں تے نِماں دی چھاں ہیٹھاں پندراں وِیہ منڈے بیٹھے ہوئے سن۔ کجھ بندے پہلاں ای ایہناں اتے بیٹھے ہوئے سن تے نویں پراہنیاں دی آمد تے اٹھ پئے سن تے ایدھر اودھر ہو گئے سن۔
جلدی ای اٹھن والے سجن دوبارا اپنے کجھ ہور ساتھیا ں نال آندے دِسے۔ ایہناں آون والیاں وچ پِنڈ دا سرپنچ، پنج نمبردار، کجھ ہور معتبر بندے شامل سن۔ اوہناں آندیاں ای گج کے فتح بائی جِس دے جواب وچ تارا گڑھیئے سردارں کجھ رواجی ہو کے اوہناں نوں مخاطب ہوئے۔ سنہری کڑھائی والا چِٹا کڑتا پجاما تے طِلے والی رعب دار جتی پائی سرپنچ سبھ توں اگے سی۔ اوہنے بڑے ادب تے سلیقے نال ہتھ جوڑ کے آون والے پراہنیا ں نوں بِینتی کیتی سردار صاحب آئو تشریف رکھو۔
بس رکھ ای رہے آں، تسیں بلائواپنے سرداراں نوں آون والے پراہنیاں چوں کسے نے کہیا۔
اوہ وی آ رہے نیں لو آ ای گئے۔ سرپنچ نے دھیان گیٹ ول کردیاں کہیا۔ آگئے تاں ٹھیک اے، اسیں وی آئے ہی بیٹھے آں۔ وچوں فیر کسے نے کہیا۔ اوہنوں نال والے نے دِھیرج رکھن دا اکھاں نال اشارا وی کیتا۔
نویں آون والے رسمی فتح بلا کے اگانہ جا کے اِک پاسے منجے تے بہہ گیاں۔ تارا گڑھیے سرداراں چوں اک سیانی عمر دے بزرگ نے گھبروواں نوں بڑے ضبط وچ رہن دی تاکید کردیاں چل کے بیٹھن دا اشارا کیتا۔ ساریاں نے منجیاں تے تشریف رکھ لئی۔
خاص رونق بجھ گئی۔ پنجتالی بندیاں دا اکٹھ جڑ گیا سی۔ ایہناں توں علاوا کجھ پِچھے کھلو گئے سن۔ ایہناں ساریاں دے چہریاں تے اڈو اڈ طرحاں دے پربھاو سن۔ ایہ جو تارا گڑھیے سردار سن ایہناں دے چہریاں تے اوہ صاف جھلک رہیا سی۔ کجھ کرن مرن دی دڑتا وی صاف سی۔ ایس پِنڈ دے سرداراں دے چہرے وی صاف تنے ہوئے سن۔ اوہناں دے نال دِیاں عورتاں وی بڑی وِسپھوٹک حالت وچ سن۔ کہن والیاں دی ایس گل وچ بڑا وزن سی کہ جے کوئی ایسی ویسی گل ہو گئی، جے مناں پِچھے اسل وٹے لیندا اوہ ساہمنے آگیا تے صورت حال سانبھنی مشکل ہو جا۔
ایس پنڈ دے سردار ایہ منڈے والے، اپنے علاقے دے اثر رسوخ والے بندے سن۔ زمین جائیداد، ٹریکٹر، ٹیوب ویل، چباریاں تے نوکراں چاکراں دے مالک سن۔ چنگے سردے پجدے سن۔ سمجھیا جاندا سی کہ پِنڈ دی پنچایت ایہناں دی اپنی اے۔ بارڈر ایریئے دے وسنیک ہون کارن، پلس کچہریاں تے تھانیاں دے ناواں، تھاواں تے کسباں توں چنگی طرحاں واقف سن۔ اوہ تاں ایس انداز وچ سن کہ ایہو جہیاں تاں اساں کھادیاں پیتیاں نیں۔
ایہ تارا گڑھیے، کڑی والے سردار، جو ٹرالی بھر کے بندیاں دی لیائے سن ایس پربھاو وچ سن کہ اساں ہتھیں چوڑیاں تاں نہیں پائیاں۔ ایہ سمجھدے ہون گے اپنے آپ نوں تاں لکھ وار سمجھن۔ کس نوں بھلیا سی کہ ایہ چور اچکے تے بلیکیے سن۔ لڑائی لڑی جائے گی، دلیل دی وی تے ڈانگ سوٹے دی وی، پاڑی دے پیسے تارا گڑھیے سردارں اں تازے سن۔ اک ادھا بندا ہیٹھ اپر ہون دی صورت وچ حالات سانبھن دی اہلیت رکھدے نیں۔

چھوٹی جہی گل پھیل کے کِداں وڈی ہو گئی، ذرا چانن پا سرپنچ جی۔ اکٹھ دے وچوں کوئی بولیا جِس بارے پتا نہیں لگا کہ اوہ کہڑی دِھر دا سی؟ اوہ کِسے وی دِھر دا سی۔ اوکہ بولیا ایسے ای لہجے وچ سی کہ سرپنچ نوں اوہدی گل دی سٹ پانی مشکل جاپی۔ سرپنچ نے اوسنوں گوہ نال ویکھیا، فیر ساریاں تے نظر دوڑائی۔ سبھ چپ سن۔
سرپنچ نے گل ٹوری سارا نگر جاندا اے کہ تارا گڑھیے سردار مِلکھا سیہوں دی بی بی اپنے پِنڈ دے سابقا سرپنچ سردار بلاکا سیہوں دے کاکے مریکے نال ویاہی ہوئی ا۔ ایہ ویاہ تِن سال پہلاں پورے ٹھاٹھ باٹھ نال ہویا سی۔ اپنے علاقے وچ اج وی چرچا ایس دی تے جو لوکا چاری بنی تارا گڑھیے سردارں نے کیتی، سگوں میں تاں کہاں گا، اودوں ودھ کیتا۔ بندے بھلے مانس، شریف تے مونہ متھے لگن وال نیں۔ اپنے وقت دے سرداروی چنگے رسوخ والے آ۔ جِنا کو اسیں سارے جاننے آں، پروارنں وچ وچاراں دا ٹکرا معمولی گلاں توں وی ہو سکدا اے تے سمجھدار بندا ایہناں معمولی گلاں نوں ٹال وی سکدا اے تے سنبندھ سہج سکدااے۔ تارا گڑھیے سرداراں دی بی بی پڑھی لکھی تاں ہے پر کجھ ودھیرے مونہ زور تے آپ ہدری اے۔ گل ایداں ہوئی کہ گل جے مونہوں کڈھی اے تے اِک پاسڑ نہ رہے سرپنچ جی۔ چیتے رہے کہ ایتھے پرھے وچ بیٹھے تسیں ساریاں لئی سانجھے او۔ مونہوں کڈھی گل حرف حرف سِدھ کرنی پئے گی۔ سردار مِلکھا سیہوں دیاں اکھاں بھخن لگیاں تے اوہ کھلو کے کہ رہیا سی۔ خیال رکھناکہ گل تہاڈے تے نہ آوے۔
ایہ وی چیتے رہے کہ مینوں کسے نے کہیا سی کہ سنو اِک ذمے وار بندا بول رہیا اے۔ غلط بیان بازی کرن والے دی اسیں ائیں تئیں پیھرن والے آں۔
توں چھڈ نِدھانیا اوہدے کول بیٹھے بندے نے فیر اوہنوں کہیا۔
چھڈ ندھانیا کیہ اوئے اوس نے طیش وچ آ کے کہیا۔ گلاں سنن نہیں آئے ایتھے۔ سونے ورگی دِھی دی کیہ قدر پائی اے اوئے ایہناں؟ ایہ وڈے کھبی خان، کون نہیں جاندا۔
اِک ہور دانے جہے بندے نے اوس نوں وِرویا۔ نِدھان سیہاں، آپاں ذرا کو رکیے۔ ویکھدے آں گل کدھر ٹوردے آ، ایہ؟ ایہناں دی سن تاں لئیے۔
سن لیئے ایہناں دی، اوہ بلھ اٹیر کے چپ کر گیا۔
تسیں شروع کرو سرپنچ جی، سرپنچ دے کول بیٹھے ممبر نے کہیا۔
سرپنچ نے اپنی سیانپ تے دوراند یشی دا ثبوت دیندیاں گل شروع کیتی۔ بھائی چارا معاف کرے مونہ زور تے آپ ہدرا، ایہ دو لفظ میں واپس لینا۔ ایہ میری بِینتی اے کہ مینوں اوسے طرحاں گل کرن دی اجازت دِتی جاوے جِس طرحاں میں جاننا۔ رہے سمسیا دے باقی نِکے موٹے ویروے، میں گھرو گھری تاں جا کے ویکھدا نہیں۔ میری جاچے رِڑکے ہوئے نوں ہور رِڑکن دا فایدا وی کوئی نہیں۔ گل ڈھکویں تے مختصر ہووے تاں ٹھیک رہے گی۔
بِیبیاں والے پاسے توں سردار بلاکا سیہوں دی سردارنی نے اٹھ کے سرپنچ دی گل ٹوکی، میں کجھ کہنا چاہنی آں نرنجن سیہاں۔
سرپنچ نے اوہنوں بیٹھن دا اشارا کردیاں کہیا، معاف کرنا بی بی تہاڈی لوڑ پئے گی تاں تہانوں ضرور پچھاں گے۔ تسیں حالے بیٹھو تے اوہدے بیٹھن پِچھوں اگانہ گل ٹوردیاں سرپنچ نے کہیا سردار دی دِھی پڑھی لکھی ہون کارن کسے کم نوں ہتھ نہیں لاندی۔ ایس گل دا بہت اعتراض نہیں سی کیتا گیا۔ کیوں کہ مہاراج سکھ رکھے۔ گھر چ کم کار کرن لئی نوکر چاکر بتھیرے نیں۔ روٹی ٹک سردارنی آپ کر دی رہی اے۔ گھنڈ کڈھن، سیانیاں دے پیریں ہتھ لاون تے اکھ نِوا کے گل کرن ورگے رواجاں نوں بی بی نے کدے نہیں سی منیا۔ سندے آں اج کل پڑھے لکھے لوک ایہناں گلاں دی پرواہ گھٹ ای کردے آ۔ اوہ ساریاں وڈیاں نِکیاں نوں برابر کہندے۔ ہو سکدا سیانیاں نوں مورکھ وی سمجھدے ہون۔ خیر ایہ کجھ دسیا گھٹیا اوس دِن پھٹ کے باہر آگیا جِس دن فریج وچوں کوئی دال سبزی کڈن ویلے مریک سیہوں دی نِکی بھین کولوں پتیلا الٹ گیا ت یفریج لِبڑ گئی۔

بی بی رانی نے کڑی دے چپیڑ ماری تے جھڑکیا کہ اگے توں اوہ اوسدی کسے چیز نوں ہتھ نہ لاوے۔ فیر توں توں میں میں چھِڑی۔ فیر گل ودھی ایوں چھوٹی جہی گل پھیلدی پھیلدی وڈی ہو گئی۔ بی بی نے شاید اڈ ہون بارے وی کہیا ہووے پر
مریک سیہوں نہیں منیا۔ کلیش ہور ودھیا۔ سردارنی نے ورجیا ہو تاں اوہدے نال تلخ کلامی کر گئی تے فیر اِک دن ایس وار جدوں سردار ملکھا سنگھ نے اٹھ ے سرپنچ دی گل ٹوکی تاں اوہدیاں اکھاں مشالاں انگ داغدیاں پئیاں سن تے اوہ ابالے کھا رہیا سی۔ ضبط تے سنجم قایم رکھدیاں اوہنے کہیا میں بِینتی کیتی سی کہ گل اِک پاسڑ نہ ہووے، پر ایہہ ہو رہی اے۔ سرپنچ اِک گھر دی بولی بول رہیا اے ایہ نِیاں والے پاسے جاندا رویا اکا نہیں اے۔ سانوں نہیں منظور ایس پنچایت دا ککھ وی۔
ہاں ہاں ٹھیک اے۔ تارا گڑھیے سرداراں دی دِھر چوں لگ بھگ سارے ای اکٹھے بولے۔
جدوں میں پہلاں کہیا سی کہ ایہ لوک چستیاں وکھانوں باز نہیں آن گے، ایہناں تے اپنا فیصلا لاگو کرو تاں مینوں کہندے سی، توں چپ رہ ندھانیا۔ ہن دسو؟ اوس آدمی نے فیر کہیا۔
بھائی ندھان سنگھ دی گل سولھاں آنے سچی اے۔ لاتوں کے بھوت باتوں سے نہیں مانتے۔ ندھان سنگھ دا اِک ہور حمایتی اٹھ پیا۔
سرپنچ نے اپنے سیانپ دی اگلی کوڈی سٹی میتھوں جے غلط بیانی ہوئی ہووے تے بھائی چارا مینوں معاف کرے۔ اپنے ولوں میں ہن کجھ ی نہیں کہاں گا۔ ایہ ٹھیک اے کہ آپاں نپٹارا ای کرنا ا تے سو فیصدی ہاں پکھی کرنا اے۔ دوویں دِھراں نوں اِک دوجے نال گلے شکوے تاں ہے ای نیں۔ جے بھراواں دی رائے ہووے تاں آپاں ایہناں پاسوں ای اوہ گِلے شکوے سن لیئے تے اوہناں وچوں سانجھا راہ کڈھ لیئے۔
ٹھیک اے، ٹھیک ایلگ بھگ ساریاں ای کہیا۔ میری بِینتی اے سردار مِلکھا سیہوں جی نوں،ڈھکویں لفظاں وچ اپنا واجب ہِرکھ وی دسن تے حل لئی سجھا وی دین۔ اپنے ٹھنڈے سبھا مطابق سرپنچ کہہ کے کرسی تے بہ گیا۔
سردارمِلکھا سنگھ پنچایت توں مخاطب ہویا کافی کجھ کہہ دِتا گیااے، میں کیہ کہنا اے۔ دِھیاں والے آں سردار بہادر تے دِھیاں والے نِیویں گِنے جاندے۔ کوئی وی پیو بھاویں اوہ کِڈی وی وڈی ڈھیری دا مالک کیوں نہ ہووے دِھی گھر نہیں بِٹھا سکدا۔ پچھلے ڈیڑھ سال توں میری دِھی گھر بیٹھی اے کہ کڑی نوں مارن یاں گل گھٹ دین توں ارے ارے اوہدے نال سبھ کجھ واپریا اے۔ جے دین دِوان دی گل کریئے تاں جگ جاندا اے سردار بہادر نوں اسیں اوہ سارا لٹرم پٹرم دِتے۔ اوہ کجھ وی جِس دا موہ اساں وی اج یتک نہیں سی ویکھیا۔ فیر دن دیہاڑ اتے جانا سارا بِتوں باہر بھگتایا اے اساں۔ ایہ نواب ایسے بھکھڑ نکلے کہ نِت نویں فرمایشاں پان لگے۔ میری پڑھی لکھی، سوجھوان تے ہزاراں نوں متاں دین والی دِھی نوں ایہناں کوئی کسر نہیں چھڈی پاگل کر دین دی۔ مینوں ایہ دسدیاں شرم آندی اے کہ کویں ایہناں ایس ڈیڈھ سال دے وقفے وچ بچا نہ ہوندا الزام میری دِھی سر لایا ایہ جو دوش سرپنچ صاحب نے لایا کہ اوہنے کڑی دے چپیڑ کڈھ ماری، سراسر غلط ا۔ ایہ گھڑی گھڑائی کہانی اے۔
ایہ گھڑی گھڑائی کہانی اے؟ بلاکا سیہوں دی سردارنی منجے توں اٹھدی ہوئی بولی جہڑے
معاف کرنا بی بی جی،سردار نوں گل پوری کرن دیو سرپنچ نے ٹوکیا۔
کرلین دیو گل، مِلکھا سیہوں نے غیر جذباتی ڈھنگ نال کہیا۔
دھِیے دِھیے کہندا مونہ سکدا سی میرا۔ پر دِھی آکھے توں ہونی کون ایں؟ تینوں جاننی آں میں چھتر نال۔ تے دپٹے نال ا کھاں پونجھ کے اوہنے سڑاکا ماریا۔ میریاں دِھیاں دوہتیاں ایہنے نولیاں۔ سوہرے دی داڑھی نوں ہتھ پانوں ای گل رہ گئی۔ نہیں تاں اوہنے وی کیہ کیہ نہیں کہیا سنیا۔ ایہ نویں والے چالے آ۔ نرنجن سِیاں، ذرا سوچ کے دس توں نصاف کران بیٹھا ایں اج۔ جہناں وسنا ہوندا اے اوہناں دے چالے ہور ہوندے آ۔ اسیں وی کدے نوہاں ساں۔

، پرایں کدے مونہ پھٹ تے ڈماک والیاں نہیں ساں ۔ ٹھیک میں، تسیں بیٹھو ہن۔ سردار ہوراں نوں مکان دیو سرپنچ نے کہیا۔
کہانیاں کاہدیاں پانیاں سرپنچا، توں گل مکا۔ ایہ تاں ایوں ای ودھدیاں جان گِیاں دو ٹک گل اے، کوئی زنانی نہیں چاہندی کہ اوہدا آدمی عیباں دا ماریا تے گھروچ نہ ہویا ہووے، اوہ اوہدی نہیں چاہندی کہ اوہدے ماپیاں تے اوہدی شان دے خلاف بے وجھا کوئی کجھ کہے۔ پڑھی لکھی عورت تاں کدے وی نہیں چاہے گی۔ اوہ موئے ٹھلھے ڈھنگ نال لا کے کیتیاں جان والیاں گلاں دا ورودھ وی کرے گی۔ جے اوہدے آدمی وچ صحیح راہ تے آ جان دی گنجایش ہ تاں اوہ کوشش ضرور کر گی۔ جے ایہ کوشش دا باقی جی برا منان تاں اوہ غلط ہون گے۔ میری بِینتی اے سبھ نوں کہ اس گھر دی سمسیا ہنکار تے بھکھ ای اے۔ میں کڑی گھر بٹھاکے خش نہیں آں، ایہ سردار چھوٹیاں گھونیاں گلاں توں پرہیز کرن۔ آپنے پروار دا دماغ ٹھیک کرن۔ دِھیاں بے پتی کران تے واپس بلان لئی نہیں ایہدیاں عزت نالوسن وسان لئی دئی دیاں نیں۔ مطلب، تسیں راضی ناویں لئی تیار ہو سرپنچ نے سکھالا ہو کے کہیا۔
میں ہمیشا مسئلا گلبات نال نجٹھن لئی تیار رہیاں سردار جی، تے اج وی تیار آں۔ پر ہن شرطاں ساڈیاں ہون گِیاں، اوہناں تے لکھتی اِکار ایہ کرن گے
کاہدا لِکھتی اِکار؟ سردار بلاکا سیہوں اٹھیا۔ ساتھوں چوری دا مال برآمد ہویا؟ اکھے سرپنچ دا اشارا پا کے او ہ چپ کر گیا۔
سردار مِلکھا سنگھ جی، ہور؟ سرپنچ نے کہیا۔
ایہناں نوں بولن دیو کہہ کے اوہ بہ گیا۔
سرپنچ دا اشارا پا کے بلاکا سیہوں بولیا۔ سردارو اسی رب توں ڈرن ولے تے سِدھے سادے بندے آں۔ میرا مریک سیہوں تاں گ اے۔ دِھی ایہناں دی نے آندیاں ای اوہدے تے کاٹھی پاونی چاہی پرایہدے وچ اوہنے سپھل نہیں ہون دِتا گیا۔ ایہ تا چنگاہویا منڈا میرے کہن وچ اے۔ فیر جی جی نال ایہنے بول بلارا کیتا۔ اسیں تاں سچ پچھ نکو نک آ چکے ساں۔ پتا نہیں کہڑے لکھتی اکار دی گل کردے آ،ایہ؟ لِکھتی
اکار اج ایہ کرن گے
لو جی، آ تاں اوہی ہوئی، آکھے الٹا چور کوتوال کو ڈانٹے اوہ بندا جہدا ناں ندھان سیہو سی، بولیا۔ ایہ تاں پتا لگ جو سردار کہ چور کون اے تے کوتوال کون؟ بلاکا سیہوں دا کوئی سمرتھک بولیا۔
لگ جے فیر جے لگنا تاں ندھان سیہو ں توں فیر نہ رہیا گیا۔ اوہنوں نال دے بندے نے چونڈھی وڈھی تے کہیا اک منٹ ذرا۔
اِک تاں توں میری جان کھا ماری اے ندھان سیہوں کھِجھ کے نال دے بندے نوں کہیا تے اِک ایہ پتندر گل گل وچ وادھا کر رہے نیں
سرپنچ نے دخل دِتا، لمیاں گلاں وچ نہ پیئے۔ بھائی چارے وچ بیٹھیاں ایہ گلاں شوبھا نہیں دیندیاں۔
بھٹھ وچ پوے بھائی چارا بلاکا سیہوں وٹ کھا گیا۔ ساڈا تاں گھر لوسیا پیا اے۔ اسیں تاں نکو نک آئے پئے آں۔ سچ پچھو، اسیں تاں ایہ بیڑ گلوں لاہ کے راضی آں۔
اسیں وی تہاڈے ورگے شوہدیاں دے دِھی وسا کے راضی نہیں۔ دِھی دا معاملہ سی سردارا، نہیں تاں اسیں سِرا دے ڈھیر لا دیندے مِلکھا سنگھ دے بلھ کنب اٹھے۔
ایدھرہتھیں چوڑیاں پا کے نہیں بیٹھاکوئی۔ بھلیکھے وچ نہ رہو۔ چار بندو تڑیاں لیا کے رعب جھاڑن دی لوڑ نہیں اے۔ گل کرنی اے کوئی، نہیں کرنی تاں ودھ گھٹ ایتھے کجھ نہیں رہنا۔ بلاکا سیہوں سِدھا اپنے کڑم مِلکھا سنگھ نوں مخاطب ہویا۔
میں کہیا بئی، سنا ذرا۔سرپنچ کرسی توں اٹھدا بولیا۔ کاواں رولی فیر چھڑ پئی سی۔ سردار جی سردار کرن ڈہے آں تے ایہ دھمکیاں دیندے نیں۔ وسا لو ا یداں کڑی، جا نہیں وساندے کرو جو کردے او، وڈے ناڈو خاں دے سالے۔ سرپنچا۔ کہہ دے ایہناں نوں لوں چک لین ٹِنڈ پھوہڑی تے راہے پین۔ کمال ہوگئی۔

ایدھرہتھیں چوڑیاں پا کے نہیں بیٹھاکوئی۔ بھلیکھے وچ نہ رہو۔ چار بندو تڑیاں لیا کے رعب جھاڑن دی لوڑ نہیں اے۔ گل کرنی اے کوئی، نہیں کرنی تاں ودھ گھٹ ایتھے کجھ نہیں رہنا۔ بلاکا سیہوں سِدھا اپنے کڑم مِلکھا سنگھ نوں مخاطب ہویا۔
میں کہیا بئی، سنا ذرا۔سرپنچ کرسی توں اٹھدا بولیا۔ کاواں رولی فیر چھڑ پئی سی۔ سردار جی سردار کرن ڈہے آں تے ایہ دھمکیاں دیندے نیں۔ وسا لو ا یداں کڑی، جا نہیں وساندے کرو جو کردے او، وڈے ناڈو خاں دے سالے۔ سرپنچا۔ کہہ دے ایہناں نوں لوں چک لین ٹِنڈ پھوہڑی تے راہے پین۔ کمال ہوگئی۔
جے جاواں گے تاں خالی ہتھ نہیں جاواں گے جٹا تارا گڑھیے سرداراں ولوں اِک گبھرو بولیا۔
ایہ ساڈی شرافت جے سنگھو، نہیں تاں سندھو ایتھوں راہے پاسکدے آں۔ منڈے والیاں دا اِک حمایتی بولیا۔
سرپنچ نے اچی نِگھر اوازوچ کہیا سردارجے گل ایداں ای مکاونی سی تاں فیر ایہ آرنبھ کھڑا کرن دی کیہ لوڑ سی؟ دو بندے آندے تے لگے لگائے دا احساس کر کے معاملا نبیڑدے۔ ایہ تاں فیر کوئی گل نہ ہوئی۔
ایہ گل ای اے سرپنچا، توں چِنتا نہ کر اِک ہور منڈے والیاں داحمایتی بولیا۔
چنگا بھرا جویں تسیں چاہو۔ میری ہتھ بنھ کے بِینتی اے جو وی کرنا اے امن چین نال کرو۔ میں ایہ کدے نہیں ساں چاہندا میں چاہندا ساں تسیں عزتاں والے سردار، ایوں نہ کردے، خیر مہاراج فیر وی چنگا کرے۔ کجھ چر اٹک کے سرپنچ نے ساریاں ول نظر ماردیاں کہیا۔ ایتھے بیٹھیاں ای نبیڑا ہو جاوے ایس گل دا، تارا گڑھیے سردار لگے لگائے دا جوہر جانا پانا چاہن دس دین۔ دوواں دِھراں دی سہمتی تے
گل نبیڑ دِتی جاو گی۔
مِلکھا سیہوں نے اپنے منڈے نوں واج ماری وے اوئے پتر ہرجاندے دی لِسٹ منڈے دے جیب چوں کاغذا د ا تہ کیتا اِک ٹکڑا دین تے اوہنے سرپنچ نوں دِتا۔
کاغذ دی تہ کھول کے سرپنچ جِویں چونک ای گیا۔ اسیں بھکھے ننگے نہیں آں سرپنچا بلاکھا سوں دی رعب بھری اواز سی۔ بھائی چارا سن لوے لگے لگائے نالوں ودھ دے دیاں گے، سناں دے توں پڑھ کے سرپنچ تاں جویں انھے کھوہ وِچ ڈِگ گیا سی۔ اوہدی سوچ تے سرل اواز کنبدی تے ڈوکھدی پئی سی۔ اِک وار فیر سوچو، توڑ وچھوڑے وچ نہ پوو سردارو۔ سیانے بن کے راضی ناواں کرو، منڈے کڑی نوں کول بٹھا تے سمجھا جہدا دوش ہووے اوہنوں پیارنال سمجھا۔ ایہ پھِک چنگی نہیں جے۔
تینوں کیہ سپ سنگھ گیا سرپنچا بلاک سوں حیران وی سی تے غصے وچ وی۔ توں بول دے۔ جے حسابوں کتابوں بھجاں گے تے گل کریں۔
نہیں ہو سکدا حساب کتاب سرپنچ حالے وی بضد سی۔
ہوئے گا۔ یقینن ہوئے گا۔ بلاکا سیہوں نے پھنکار ماریا۔
کاغذ دا اوہ ٹکڑا بلاکا سیہوں نوں دیندیاں سرپنچ بولیا۔ ڈیڈھ سال جِنا چِر کڑی ایتھے وسی اے، جِنا چِر عزت رولی گئی اے اوہدی، اوہدے عِوضانے وچ کڑی کھڑاں گے ایہناں دی ڈیڈھ سال واسطے، تے سرپنچ بہ گیا۔
کیہ کہیا؟ اک رلویں ہوربھری اواز ابھری۔
اوہ کہیا اے جو ساریاں سنیا اے اِک ہور ولویں تے ساویں روہ نال اواز اٹھی۔
تے فیر ا ِک زور دا ہنگاما مچ گیا۔ دوویں دِھراں دے بندے چھویاں گنڈاسیاں الار کے تیار ہوگئے۔ ریفلاں دے بولٹ پِچھے کر کے فیر اگے کر لئے گئے۔ یدھ دے آثارصاف واضح ہوگئے۔ منجیاں تے بیٹھے کئی بندے اٹھ پئے۔
سردار بلاکا سیہوں اٹھیا۔ اوہدا تنیا تے غصیل چہرا ڈِھلا تے کسے جذبے توں عاری سی۔ کاغذ دا اوہ ٹکڑا پاڑدیاں تے سٹدیاں اوہنے ہتھ جوڑے اسیں کڑی وساواں گے سردارصاحب شرطاں تارا گڑھیے سردار دے دین۔ میں اکھاں مِیٹ کے دستخط کر دیاں گا۔٭٭